Acuut coronair syndroom (ACS): Geremde bloedstroom naar hart

Het acuut coronair syndroom beschrijft een groep aandoeningen waarbij plotseling de bloedstroom naar het hart stopt of vermindert. Wanneer bloed niet naar het hart kan stromen, ontstaat schade aan de hartspier. Een hartaanval en onstabiele angina pectoris zijn beiden vormen van een acuut coronair syndroom (ACS). Pijn op de borst is een kenmerkend symptoom van ACS maar ook andere tekenen treden mogelijk op zoals schouderpijn, duizeligheid en angst. Deze hartaandoening is een medisch noodgeval. De arts gebruikt geneesmiddelen, chirurgie of andere procedures om de symptomen te behandelen en de bloedtoevoer naar het hart te herstellen.

• Oorzaken van geremde bloedstroom naar hart
• Risicofactoren van acuut coronair syndroom
• Symptomen: Pijn op de borst
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van ACS
• Medicatie
• Angioplastiek
• Bypassoperatie
• Prognose
• Complicaties van hartaandoening
• Preventie

Oorzaken van geremde bloedstroom naar hart

Atherosclerose (slagaderverkalking) is de primaire oorzaak van ACS. Plaque, een vettige substantie hoopt zich op in de slagaders die zuurstofrijk bloed naar het hart brengen. Plaque bestaat uit cholesterol, vet, cellen en andere stoffen. Plaque kan de bloedstroom op twee manieren blokkeren:

• De plaque scheurt plotseling en er vormt zich een bloedstolsel, hetgeen leidt tot een ernstige vernauwing of blokkering van de ader
• Het doet een slagader in de loop van de tijd vernauwen waardoor deze voldoende geblokkeerd raakt om symptomen te veroorzaken.

Risicofactoren van acuut coronair syndroom

Veel risicofactoren voor hartziekten leiden mogelijk tot ACS. Mayoclinic maakt melding van volgende risicofactoren:

• de veroudering
• een familiegeschiedenis van pijn op de borst, hartaandoeningen of een beroerte
• een gebrek aan fysieke activiteit
• een hoge bloeddruk
• een hoog cholesterolgehalte in het bloed
• een ongezonde voeding
• een voorgeschiedenis van een pre-eclampsie (ernstige zwangerschapscomplicatie)
• een voorgeschiedenis van suikerziekte tijdens de zwangerschap
• het roken van sigaretten
• obesitas of overgewicht
• suikerziekte

Symptomen: Pijn op de borst

Het meest voorkomende symptoom van het acuut coronair syndroom is pijn op de borst. De pijn op de borst verschijnt snel, komt en gaat, of verergert in rust. Andere symptomen zijn onder andere:

• angst
• duizeligheid
• een snelle hartslag of onregelmatige hartslag
• een verminderde inspanningstolerantie
• hartkloppingen
• kortademigheid
• misselijkheid
• ongemak dat leidt tot een vastzittend, knijpend, verpletterend, brandend, stikkend of pijnlijk gevoel
• ongemak in rust en niet gemakkelijk verdwijnt bij het gebruik van medicatie
• pijn in de schouder, de arm, de nek, de kaak, de rug of de buik
• zweten

Vrouwen en ouderen ervaren deze andere symptomen vaak, hoewel pijn op de borst ook vaak voorkomt bij deze groepen.

Diagnose en onderzoeken

De arts voert een lichamelijk onderzoek uit waarbij hij naar de borst luistert met een stethoscoop (auscultatie). Tevens bevraagt hij de patiënt over zijn medische geschiedenis en kijkt hij ook of de patiënt aan één of meer risicofactoren voldoet.

Onderzoeken voor het diagnosticeren van het acuut coronair syndroom zijn:

• een bloedonderzoek: Sommige bloedonderzoeken tonen de oorzaak van pijn op de borst en bieden informatie over een verhoogd risico op een hartaanval. Een troponin-bloedtest onthult beschadigde cellen in het hart. Deze test bevestigt een hartaanval.
• een coronaire angiografie: Dit onderzoek voert de arts uit wanneer de patiënt stabiel is. Deze test gebruikt een speciale kleurstof en röntgenstralen om te zien hoe het bloed door het hart stroomt. De arts kan dankzij dit onderzoek een geschikt behandelplan voor de patiënt opstellen.
• een echocardiografie: Deze test gebruikt geluidsgolven om naar het hart te kijken. Het onthult schade aan het hart en identificeert sommige soorten hartproblemen.
• een elektrocardiografie (ECG): Een ECG is meestal de eerste test die de arts bestelt. Het meet de elektrische activiteit van het hart. Tijdens dit onderzoek zijn er kleine elektrodes op de borst en andere lichaamsgebieden geplakt.
• een inspannings-echocardiografie
• een inspanningstest
• een nucleaire stresstest

Behandeling van ACS

De behandeling hangt af van de toestand en de hoeveelheid verstopping in de bloedvaten.

Medicatie

De arts schrijft één of meer soorten medicijnen voor, waaronder aspirine, bètablokkers, statines (cholesterolverlagende medicatie), bloedverdunners, geneesmiddelen die het stolsel oplossen (trombolytica), angiotensineconverterende enzymremmers (ACE-remmers) of nitroglycerine. Deze geneesmiddelen helpen bij het voorkomen of oplossen van een bloedstolsel, het behandelen van een hoge bloeddruk, het herstellen van angina pectoris (pijn op de borst, teken van hartaanval) en het stabiliseren van het hart.

Angioplastiek

Bij een angioplastiek opent de chirurg de verstopte slagader met behulp van een katheter (lange, dunne buis). De chirurg plaatst de buis in de slagader en brengt vervolgens een kleine leeggelopen ballon in het lichaam. De ballon wordt opgeblazen in de slagader om de slagader te openen. De arts brengt een stent in het lichaam in om de ader open te houden.

Bypassoperatie

Een bypassoperatie is een operatietechniek waarbij de chirurg het bloed rond de verstopte slagader leidt.

Prognose

De vooruitzichten van patiënten met het acuut coronair syndroom hangen af van de snelheid van de behandeling, eventuele schade aan het hart en de omvang en locatie van die schade en ook van het aantal slagaders dat geblokkeerd is en hoe ernstig de blokkering is. Des te sneller de arts de slagader kan deblokkeren, des te minder schade de aan het hart optreedt. Meestal hebben patiënten de beste vooruitzichten wanneer de arts de geblokkeerde slagader binnen enkele uren na het begin van de symptomen kan openen.

Complicaties van hartaandoening

In sommige gevallen leidt het acuut coronair syndroom tot andere gezondheidsproblemen, waaronder:

• de dood
• een abnormale hartritme
• een beroerte
• een breuk van een deel van de hartspier die tamponades veroorzaakt of een ernstige kleplekkage
• een hartaanval
• hartfalen, wat gebeurt wanneer het hart niet genoeg bloed kan rondpompen

Preventie

Diverse tips helpen om het acuut coronair syndroom te voorkomen:

• een hartgezonde voeding eten: Mensen zouden voldoende fruit, groenten, volle granen en mager vlees moeten eten. Voedingsmiddelen met veel cholesterol en verzadigde vetten moeten mensen beperken, omdat te veel van deze stoffen leiden tot verstopte bloedvaten.
• gewicht verliezen bij overgewicht
• gezondheidsproblemen, zoals een hoge bloeddruk, een hoog cholesterolgehalte of diabetes mellitus (suikerziekte) onder controle houden
• lichaamsbeweging uitvoeren: Mensen zouden op de meeste dagen van de week minimaal dertig minuten gematigde lichaamsbeweging moeten uitvoeren.
• preventieve gezondheidsonderzoeken ondergaan: Het is belangrijk om regelmatig door een arts de cholesterolwaarden te laten testen en de bloeddruk te laten meten.
• stoppen met roken: Roken beschadigt het hart.

Lees verder

• Atherosclerose of arteriosclerose: Slagaderverkalking
• Angina pectoris: Pijn op de borst, teken van hartaanval
• Pijn op de borst: Oorzaken en symptomen van borstpijn
• Hartaanval (hartinfarct): Beperkte bloedstroom naar hart
• Instabiele angina pectoris: Onregelmatige pijn op de borst