Helicobacter pylori bacterie: symptomen en behandeling

Helicobacter pylori bacterie: symptomen en behandeling Veel mensen dragen de maagbacterie Helicobacter pylori bij zich zonder daar last van te hebben. De bacterie kan echter ook op een gegeven ogenblik verschillende klachten en symptomen veroorzaken. De Helicobacter pylori bacterie leeft in het slijmvlies van de maagwand, waar hij ondanks het zure milieu van de maag kan overleven voor de duur van een heel mensenleven. De aanwezigheid van de bacterie kan leiden tot een infectie. Deze bacterie is de veroorzaker van één van de meest voorkomende bacteriële infecties in mensen. Zo'n infectie kan leiden tot een maagzweer, een maagontsteking of zelfs maagkanker. Hoe een infectie met de Helicobacter pylori bacterie precies ontstaat, is anno 2024 niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk gebeurt de besmetting van persoon tot persoon.
Helicobacter pylori / Bron: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)Helicobacter pylori / Bron: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)

Helicobacter pylori-infectie

Helicobacter pylori leeft in het slijmvlies van de maagwand van mensen, waar hij zich ondanks het zure milieu van de maag kan handhaven voor de duur van een heel mensenleven. De bacterie komt voor bij circa 50% van de wereldbevolking en is de veroorzaker van één van de meest voorkomende bacteriële infecties in mensen. In ontwikkelingslanden is zelfs zo’n 90% van de bevolking besmet met deze bacterie. In Nederland gaat men er vanuit dat ongeveer 15% van de mensen onder de 40 jaar besmet is en dat bij ten minste 30% van de mensen boven de 60 jaar de bacterie aanwezig is. Veelal wordt de bacterie opgelopen in de jeugd. Maar kolonisatie met H. pylori kan ook voorkomen in een histologisch normale, en dus gezonde, maag (asymptomatische kolonisatie). Blijkbaar is H. pylori in staat om én als een onschuldige symbiont én als pathogeen voor te komen.

Besmetting en overdracht

Het is nog steeds niet precies bekend hoe een infectie met H. pylori overgedragen wordt van mens op mens. Wel is bekend dat je de bacterie vaak oploopt in de kindertijd. De kans op het krijgen van H. pylori s groter in minder hygiënische omstandigheden, zoals bij voorbeeld in ontwikkelingslanden het geval kan zijn. Ook daar waar mensen langere tijd dicht op elkaar leven, zoals in overbevolkte gebieden, een gezin, een kazerne of een inrichting, wordt de bacterie vaker overgedragen. Het Hetligt daarom voor de hand te veronderstellen dat de infectie overgedragen wordt via direct contact tussen mensen of door contact met de ontlasting of braaksel van een besmette persoon.

Complicaties: maagzweer, maagkanker, gastritis

Helicobacter pylori infecties komen in de hele wereld erg veel voor en kunnen voor zeer vervelende aandoeningen leiden, ofschoon de meeste mensen met een H. pylori-infectie slechts last hebben van een lichte ontsteking van de maagwand en hier vaak helemaal geen last van hebben. Begin jaren tachtig ontdekten onder meer de twee Australische onderzoekers Robin Warren en Barry Marshall dat de Helicobacter pylori bacterie een zeer belangrijke rol speelt bij het ontstaan van een maagzweer. En soms zorgt H. pylori zelfs voor het ontstaan van maagkanker. Een diepe maagzweer of maagkanker kan soms leiden tot een maagperforatie, een gaatje in de maagwand waardoor maagzuur en voedselresten in de buiholte terechtkomen. Soms leidt de infectie ook tot een chronische ontsteking aan het maagslijmvlies: gastritis genaamd. Vaak blijft deze ontsteking de rest van het leven bestaan.

Symptomen van gastritis

Maagslijmvliesontsteking wordt ook wel gastritis genoemd. Vaak geeft chronische gastritis geen symptomen of klachten. De aandoening kan niettemin op langere termijn schade aanrichten aan het maagslijmvlies en dan geeft het wel ziekteverschijnselen. De meest kenmerkende symptomen zijn:
  • een vol gevoel en/of een naar gevoel of pijn in de maagstreek vooral na het eten;
  • anorexie, verlies van eetlust;
  • misselijkheid en braken;
  • dik beslagen tong;
  • matige koorts.

Symptomen van maagkanker

De volgende symptomen kunnen duiden op maagkanker:

Symptomen van een maagzweer

De klachten en ziekteverschijnselen van een maagzweer of complicaties ten gevolge van deze aandoening, kunnen zijn:
  • pijn enkele uren na een maaltijd of pijn tijdens het eten;
  • pijn (of naar gevoel) in de bovenbuik;
  • zuurbranden (pyrosis), branden maagzuur;
  • opboeren (ructus);
  • misselijkheid en soms overgeven, braken;
  • soms ernstige (maag)bloedingen, zichtbaar als zwarte, kleverige, teerachtige ontlasting;
  • mogelijk bloedbraken, bloed spugen;
  • pylorusstenose (een vernauwing van de pylorus, de maaguitgang, waardoor voedsel zich ophoopt)
  • een vol gevoel;
  • verlies van eetlust en gewichtsverlies, afname van gewicht.

Bloedtest / Bron: Istock.com/anna1311Bloedtest / Bron: Istock.com/anna1311

Onderzoek en diagnose

Meestal melden mensen zich bij de huisarts met maagklachten, die kunnen duiden op een maagzweer of een maagontsteking.

Anamnese en lichamelijk onderzoek

Je huisarts zal vragen stellen over je klachten en hij zal daarbij je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. Ook zal hij informeren naar een familiegeschiedenis van infectie met Helicobacter pylori en daarmee geassocieerde aandoeningen, zoals maagslijmvliesontsteking, maagzweer en maagkanker. De arts zal ook willen weten welke medicijnen je gebruikt, inclusief vitaminen of supplementen. Als je symptomen van een maagzweer ervaart, zal de arts vragen naar het gebruik van NSAID's, zoals ibuprofen.Tijdens een lichamelijke onderzoek zal de arts je maagstreek onderzoeken om te controleren op tekenen van gevoeligheid of pijn. Hij zal ook luisteren naar geluiden in de buik. De arts kan ook vele andere tests en procedures uitvoeren om de diagnose te bevestigen.

Vervolgonderzoek

  • Bloedonderzoek. Een bloedtest zal uitwijzen of je besmet bent met Helicobacter pylori. Een bloedonderzoek kan afweerstoffen tegen H. pylori opsporen. Bloedonderzoek blijft tot 6 maanden na afloop van de infectie positief.
  • Ademtest. Deze test kan bevestigen of je een actuele H. pylori infectie hebt.
  • Ontlastingsonderzoek. Hierbij wordt een beetje poep onderzocht op H. pylori.
  • Gastroscopie. Dit is een kijkonderzoek met een gastroscoop (ook wel endoscoop genoemd) van de binnenkant van de slokdarm, maag en het eerste deel van de dunne darm (twaalfvingerige darm). Dit instrument wordt via de mond ingebracht. Soms wordt meteen een klein stukje weefsel (biopt) van de maag genomen, wat in een lab getest worden op aanwezigheid van H. pylori.

Medicatie bij een infectie met Helicobacter pylori / Bron: Stevepb, PixabayMedicatie bij een infectie met Helicobacter pylori / Bron: Stevepb, Pixabay

Behandeling Helicobacter pylori

Antibiotica

De bacterie wordt alleen bestreden als de persoon er last van heeft, dus indien er sprake is van bij voorbeeld een maagzweer. De huisarts zal in dat geval antibiotica voorschrijven om de infectie te bestrijden en een geneesmiddel om de maagzuurproductie af te remmen zodat de maagzweer kan genezen. De standaardbehandeling bestaat uit 7 dagen tripeltherapie met pantoprazol, amoxicilline en claritromycine. Door de antibiotica wordt de bacterie bestreden en door de maagzuurremmer krijgt het maagslijmvlies de gelegenheid zich te herstellen. Bij een antibioticumkuur is het zinvol om een probioticum met tenminste vier bacteriestammen te nemen, teneinde darmklachten te voorkomen.

Leefstijl en dieet

Er is geen bewijs dat voeding een rol spelen bij het voorkomen of veroorzaken van maagzweren bij mensen die geïnfecteerd zijn met H. pylori. Pittig voedsel, alcohol en roken kunnen echter een maagzweer verergeren en een goede genezing in de weg staan.

Onderzoek heeft uitgewezen dat drie dagen oude broccolikiemen de groei van Helicobacter pylori (H. pylori) remmen en de maagproblemen die de bacterie veroorzaakt vermindert (zie onder).

Maagkanker

Maagkanker wordt behandeld door operatie, chemotherapie, doelgerichte behandeling en/of bestraling.

Broccoli remt Helicobacter pylori

Drie dagen oude broccolispruiten of -kiemen remmen de groei van Helicobacter pylori (H. pylori) en verminderen de maagproblemen die de bacterie veroorzaakt, aldus een onderzoek die is verschenen in Cancer Prevention Research, een tijdschrift van de American Association for Cancer Research.[1] H. pylori infecties zijn een van de meest voorkomende bacteriële infecties wereldwijd en zijn een belangrijke oorzaak van maagkanker.

BroccolikiemenBroccolikiemen
De kankerbeschermende effecten van sulforafaan, een fytochemische stof in broccoli, zijn al bijna twee decennia bekend, maar dit is de eerste studie die het heilzame effect van broccoli bij de mens op de bacteriële infectie die leidt tot maagkanker heeft onderzocht. In deze studie hebben onderzoekers 48 personen met een bewezen infectie met H. pylori onderzocht. De groep werd willekeurig in tweeën gesplitst en de ene groep kreeg gedurende twee maanden dagelijks 70 gram gekiemde alfalfa en de andere groep kreeg dagelijks 70 gram gekiemde broccoli.

De broccolikiemen waren twee tot drie dagen oud, aangezien deze de meeste sulforafaanglucosinolaat bevatten. Ofschoon alfalfakiemen veel gelijkenis vertonen met broccolikiemen, hebben ze niet deze stof die voor dit onderzoek zo belangrijk is. De aanwezigheid van H. pylori werd bepaald met een ademtest en via de ontlasting. De mate van maagproblemen werd bepaald met behulp van een pepsinogeenbepaling in het bloed. Testen werden gedaan vóór de toediening, na twee maanden en twee maanden na stopzetting van de inname.

Na twee maanden werd een aanzienlijke daling van de H. pylori gevonden in de broccoligroep, terwijl het niveau hetzelfde bleef bij de controlegroep. Een verlaging van H. pylori moet leiden tot een vermindering van maagkanker. Maagkanker heeft een grimmige prognose en is de tweede doodsoorzaak door kanker wereldwijd. Ook is het een zeer dodelijk kanker. Wereldwijd is maagkanker de op een na dodelijkste vorm van kanker. Met name in het oosten van Azië zijn veel maagkankerpatiënten.

Prognose

Veel mensen die geïnfecteerd zijn met H. pylori, hebben nergens last van. Een standaardbehandeling van H. pylori is succesvol bij grofweg 90% van de personen. In ontwikkelde landen is een herinfectie zeer ongewoon (±1%). Zeer weinig mensen die geïnfecteerd zijn met H. pylori zullen maagkanker ontwikkelen. Maagkanker heeft vaak een ongunstige prognose, aangezien het vaak in een laat stadium wordt ontdekt. De vijfjaarsoverleving van maagkanker bedraagt gemiddeld 20%.

Verminderde kans een adenocarcinoom van de slokdarm

Uit een meta-analyse blijkt dat mensen met een vastgestelde H. pylori-infectie grofweg 40% minder risico hebben op het ontwikkelen van een adenocarcinoom van de slokdarm, vergeleken met een controlegroep.Een Adenocarcinoom is een carcinoom (kanker) dat ontstaat in klierweefsel. Deze bescherming door H. pylori kan mogelijk verklaard worden door een aan H. pylori gerelateerde atrofie van de maag, die ervoor zorgt dat de zuurproductie en -graad in de maag verminderen, waardoor er ook minder zure reflux ontstaat. De incidentie van H. pylori-infectie neemt de laatste jaren af in westerse landen, met name door de verbeterde hygiëne en wijdverbreid antibioticagebruik. Dit kan dus ook bijdragen aan de toegenomen incidentie van het adenocarcinoom van de slokdarm.²

Noot:
  1. The American Association for Cancer Research (AACR), 6 april 2009
  2. Xie FJ, Zhang YP, Zheng QQ, et al. Helicobacter pylori infection and esophageal cancer risk: an updated meta-analysis. World J Gastroenterol. 2013;19:6098-107. doi:10.3748/wjg.v19.i36.6098 Medline

Lees verder

© 2009 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Helicobacter pylori bacterie: klachten/onderzoek/behandelingHelicobacter pylori bacterie: klachten/onderzoek/behandelingEen infectie met de bacterie Helicobacter pylori komt veel voor. Dit hoeft geen klachten te geven, maar als dit wel het…
Slokdarmzweren (ulcus): Oorzaken, symptomen en behandelingSlokdarmzweren (ulcus): Oorzaken, symptomen en behandelingSlokdarmzweren (ulcus van de slokdarm) komen voor aan de binnenkant van de slokdarm, en zijn een beschadiging van het sl…
Maagzweer; symptomen, diagnose, behandeling, tips en adviesMaagzweer; symptomen, diagnose, behandeling, tips en adviesVan een maagzweer is sprake als het slijmvlies van de maag of de twaalfvingerige darm beschadigd is, waardoor het (zure)…
Wat is een maagzweerSoms kan er in het slijmvlies van de maag een soort wondje ontstaan. Dit is een maagzweer. Meestal zit de maagzweer net…

Prostaat: De meest voorkomende problemen op een rijDe prostaat is een klier, die zich bij mannen onder de blaas bevindt. De prostaat maakt stoffen aan, die nodig zijn voor…
Spataderen verhelpen met vrijwel pijnloze ClariVein-techniekSpataderen verhelpen met vrijwel pijnloze ClariVein-techniekEr is sprake van spataderen als op de benen duidelijk zichtbare, blauwe en verdikte, vaak kronkelig verlopende bloedader…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Mikael Häggström, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Björkholm B, Falk P, Engstrand L, Nyrén O. Helicobacter pylori: resurrection of the cancer link. J Intern Med. 2003;253:102-19. doi:10.1046/j.1365-2796.2003.01119.x Medline
  • Mattijs E. Numans. Geen reden om behandeladvies bij Helicobacter pylori-infectie te herzien. Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:A9765
  • Ned Tijdschr Geneeskd. 1999;143:2505-7
  • Patiënt1. Helicobacter Pylori. https://www.patient1.nl/encyclopedie/helicobacter-pylori (ingezien op 2-10-2017)
  • The American Association for Cancer Research (AACR), 6 april 2009
  • Xie FJ, Zhang YP, Zheng QQ, et al. Helicobacter pylori infection and esophageal cancer risk: an updated meta-analysis. World J Gastroenterol. 2013;19:6098-107. doi:10.3748/wjg.v19.i36.6098 Medline
  • Afbeelding bron 1: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)
  • Afbeelding bron 2: Istock.com/VladimirFLoyd
  • Afbeelding bron 3: Istock.com/anna1311
  • Afbeelding bron 4: Stevepb, Pixabay
Reacties

Miranda, 09-11-2013
Hallo,

Na 20 jaar maagpijn toch maar eens naar laten kijken en bleek uit een test dat ik de bacterie had. Na de kuur van een week waren de klachten over. Super! Deze kuur is nu ruim 2 jaar geleden, over 3 maanden 3 jaar en nu heb ik regelmatig de maagpijn terug. Wel minder lang en minder hevig. Kan de bacterie ineens na die paar jaar weer terug zijn?

Mvg,
Miranda Reactie infoteur, 23-11-2013
Dat is mogelijk. U kunt zich (weer) laten testen op Helicobacter pylori.

Gerdie van den Heuvel, 30-10-2012
Beste Mevrouw, Mijnheer,

Met belangstelling heb ik jullie website gelezen. Veel is duidelijk, doch

U schrijft onder diagnose en behandeling:
Onderzoek heeft uitgewezen dat drie dagen oude broccoli spruiten de groei van Helicobacter pylori (H. pylori) remmen en de maagproblemen die de bacterie veroorzaakt vermindert.¹

Kunt u aangeven hoe een en ander bedoeld wordt:
Rauw eten, na 3 dagen koken of?

Met vriendelijke groet,
Gerdie van den Heuvel Reactie infoteur, 30-10-2012
Het volgende artikel gaat nader op dit onderzoek in:
http://www.pijn-in-onderbuik-links-rechts.nl/1/buikpijn_nieuws_onderzoek_354142_1.html

Voor recepten kunt u onder meer hier terecht:
http://www.kiemgroenten.nl/recept-van-de-maand

Aviankoi, 23-03-2012
Ik heb vanaf december van mijn maag, een paar weken geleden heeft de dr. een ontlasting laten en is gebleken dat ik H.Pylori positief ben. ik moest een kuur van verschillende antibitica gebruiken, maar na 3 weken heb ik nogsteeds de zelfde klachten en nu zelf erger, brandend gevoel in boven buik en slokdarm, volgevoel en lusteloos.de dr. zegt me dat het een tijdje gaat duren voordat de klachten weggaat, wat kan ik doen, want na die kuur lijkt het erger te zijn. Reactie infoteur, 25-03-2012
Deze vraag kunt u het beste voorleggen aan uw huisarts.

Cecilia, 17-02-2012
Ik heb sinds langere periode ca 1 jaar last van mijn maag, ontzettend veel maagzuur ondanks ranitidine 150 mg 2 maal daags ( in praktijk 4 maal daags) een pijn in mijn maag en vol gevoel alsof er een baksteen op mijn maag ligt, maar de maagzuur…
onlangs sprak ik met de assistente van mijn huisarts daarover en gister heb ik mijn ontlasting ingeleverd voor onderzoek naar de bacterie helio nog wat. mijn vraag is heeft het te maken met met mijn vorrige maag pillen namelijk omeprazol en is er een verband met mijn klachten en mijn nieuwe medicijnen ranitidine, de omeprazol 20 mg slikte ik voor twee weken geleden al 15 jaar. vanaf mijn 20 ste jaar.
Is er iets meer over bekend? ik maak me zorgen…
m.v.g. Cecilia Reactie infoteur, 19-02-2012
De Maag Lever Darm Stichting (MLDS) schrijft dat besmetting waarschijnlijk ontstaat van persoon op persoon. Een besmetting ontstaat alleen op kinderleeftijd, vooral bij kinderen die jonger zijn dan 5 jaar.

Er zijn aanwijzingen dat deze klachten kunnen verminderen door probiotica te gebruiken. Voorts hebben rokers meer kans op een maagslijmvliesontsteking als gevolg van een Helicobacter pylori-besmetting. Stoppen met roken is dus ook aan te bevelen. Of uw klachten verergerd worden door uw medicijngebruik, moet u aan uw huisarts of apotheker vragen.

Alex, 20-03-2011
Sinds mijn 17 jaar heb ik last van angstaanvallen. Angst geeft als lichaamsreactie af in de maagstreek. Soms werd ik wakker van de angst, zeer snel opkomende koorts en zweten. Gepaard met rillingen en kou. Nu ben ik inmiddels 31 en komen deze klachten sinds 2 jaar weer terug. Na veel NLP, psychologen en alle kennis om er mee om te gaan slaat het weer toe. Ben ik dan zo dom dacht ik.

Ik heb reflux klachten en heb daarvoor pantoprazol en omeprazol gehad, maar slik deze niet consistent omdat ik van mening ben dat men lichaam en geest veel meer samen kunnen dan een medicijn. Stress heeft namelijk een grote invloed op het dagelijks functioneren en kun je je afvragen of innerlijke rust vinden niet heel veel meer zal helpen.

Dit onderzoek heb ik zelf jaren nu gedaan en kom tot de conclusie dat niet alle klachten te verhelpen zijn met meditatie, innerlijke rust en NLP. Ik zal dan ook zeer zeker benieuwd zijn naar de bacterie. Als blijkt na 14 jaar dat ik een koppeling heb gemaakt tussen de symptomen van de bacterie en angst zal mijn zelfonderzoek de laatste zijn die ik ooit nog neem!

Misschien een beetje een warrig verhaal, maar dat komt omdat ik al vanaf 01:00u mezelf aan het behelpen ben van de opkomende klachten van de afgelopen week weer. Diaree, misselijk en ja… voor het slapen wat drinken waardoor de reflux in combinatie met eventuele maag klachten weer voor opkomende angst zorgen.

Ik zeg: Maandag mijn ontlasting inleveren bij het ziekenhuis en hopen op een positieve uitslag. Dan kan ik mijn verkeerd gemaakte cognities verhelpen. Reactie infoteur, 20-03-2011
Het is verstandig om bij lichamelijke klachten uw huisarts te bezoeken. De huisarts kan na het onderzoek in de spreekkamer bepalen of nader onderzoek nodig is.

Tanja, 12-01-2010
Ik heb hem nu voor de tweede keer gekregen. ben er niet blij mee. net die kuur gehad en ben nu op zoek op internet aangezien ik me ook afvraag hoe het komt dat hij terug is gekomen.? Reactie infoteur, 24-01-2010
Hallo Tanja,

De Helicobacter pylori bacterie kan de kuur hebben doorstaan. Deze bacterie is zeer hardnekkig.

Mvg, Tartuffel

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 04-02-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.