Beenmergkanker: symptomen, oorzaken en behandeling

Beenmergkanker: symptomen, oorzaken en behandeling Er worden twee vormen beenmergkanker onderscheiden: De ziekte van Kahler (multipel myeloom) en de ziekte van Waldenström (macroglobulinemie). De ziekte van Kahler is een kwaadaardige woekering van plasmacellen in het beenmerg. De ziekte van Waldenström is een vorm van kanker die sterk lijkt op multipel myeloom. Wat zijn de symptomen en klachten van deze vormen van beenmergkanker en hoe ziet de behandeling van beenmergkanker eruit?

Wat is beenmergkanker?

Beenmergkanker is een vorm van kanker die uitgaat van het beenmerg en zich op twee manieren voordoet:
  • De ziekte van Kahler (Morbus Kahler), ook wel multipel myeloom (MM) genoemd; en
  • De ziekte van Waldenström of macroglobulinemie.

Beenmerg

Botten bestaan uit een hard, compact deel en een sponsachtig deel. In het sponsachtige deel zijn veel kleine holten waarin zich rood beenmerg bevindt. Beenmerg is verantwoordelijk voor de aanmaak van verschillende soorten bloedcellen, die alle van levensbelang zijn. Rode bloedcellen (erytrocyten) zorgen voor het transport van ingeademde zuurstof naar weefsels en organen in het lichaam. Bij een tekort aan rode bloedcellen spreekt men van bloedarmoede (anemie). Witte bloedcellen (leukocyten) — waar er verschillende soorten van bestaan — gaan infecties tegen en bij een tekort aan witte bloedcellen, wordt de kans op infecties groter. Bloedplaatjes (trombocyten) worden ook in het beenmerk aangemaakt en deze cellen zijn betrokken bij de bloedstolling.

De ziekte van Kahler / multipel myeloom

Jaarlijks worden bij iets meer dan 800 mensen multipel myeloom vastgesteld. Mannen worden iets vaker getroffen dan vrouwen. Het komt vooral voor bij mensen rond de 70 jaar. Onder de 30 jaar komt de ziekte niet voor. Multipel myeloom is een kwaadaardige woekering van plasmacellen — die behoren tot de witte bloedcellen — in het beenmerg. Het is een levensbedreigende vorm van beenmergkanker, waarbij de afweer tegen infecties verstoord raakt. Bij deze vorm van kanker kan de productie van rode en witte bloedcellen en soms van bloedplaatjes in de verdrukking komen. Doordat er te weinig rode bloedlichaampjes zijn, kan het bloed minder zuurstof vervoeren naar weefsels en organen. Het tekort aan bloedplaatjes veroorzaakt bloedingen.

Vermoeidheid / Bron: Istock.com/dolgachovVermoeidheid / Bron: Istock.com/dolgachov

Symptomen ziekte van Kahler

De symptomen van de ziekte van Kahler zijn:
  • bloedarmoede;
  • terugkerende infecties (vooral van de lucht- en urinewegen);
  • bloedingen (vooral neusbloedingen en bloedend tandvlees);
  • vermoeidheid;
  • dorst;
  • pijn in de botten en (soms) spontane botbreuken.
  • gebrekkige eetlust en vermagering.

Behandeling ziekte van Kahler

Er zijn verschillende behandelmogelijkheden. De behandeling is afhankelijk van de leeftijd en de conditie van de patiënt. Bij een vitale patiënt die jonger is dan 65 jaar, zal men een stamceltransplantatie overwegen. Met chemotherapie worden alle beenmergcellen vernietigd, dus ook de gezonde. Daarna worden gezonde stamcellen toegediend die afkomstig zijn van een donor. Deze stamcellen groeien in het lege beenmerg uit tot nieuwe rode en witte bloedcellen en tot bloedplaatjes. Tot die tijd is de patiënt erg vatbaar voor infecties en zal hij geïsoleerd verpleegd worden, zodat hij niet in contact kan komen met externe ziektekiemen. Wanneer de patiënt is behandeld met stamcellen van een ander, dan zal hij na genezing medicijnen moeten gebruiken die de afweer onderdrukken om te voorkomen dat de nieuwe afweercellen zich richten tegen zijn eigen lichaam. Het toevoegen van een stamceltransplantatie aan de 'reguliere' chemotherapiekuren heeft ervoor gezorgd dat mensen langer zonder symptomen kunnen leven.

Bij patiënten bij wie stamceltransplantatie geen optie is, wordt een lichtere chemotherapie toegepast, vaak gecombineerd met bestraling. Deze behandeling dringt de ziekte tijdelijk terug. Op het moment dat de ziekte weer de kop op steekt, kan men de procedure herhalen, soms door het toedienen van een andere combinatie van cytostatica.

De ziekte van Waldenström/macroglobulinemie

De ziekte van Waldenström is vernoemd naar de Zweedse internist J.G. Waldenström. Het is een zeldzame ziekte. In Nederland gaat het naar schatting om 60 tot 70 nieuwe patiënten per jaar. Mannen hebben meer kans om deze ziekte te krijgen. De gemiddelde leeftijd waarop de ziekte voorkomt is 65 jaar. Bij de ziekte van Waldenström is er sprake van een ongecontroleerde groei van lymfocyten (bepaalde witte bloedcellen die sterk verwant zijn aan plasmacellen). Deze cellen komen zowel in het beenmerg, als in de lymfeklieren voor. Er kan daarom ook gesproken worden van een non-Hodgkin lymfoom (lymfeklierkanker).

Symptomen ziekte van Waldenström

Patiënten hebben niet altijd last van symptomen. De symptomen die zich voor kunnen doen zijn onder meer:
  • vermoeidheid en vermagering;
  • koorts;
  • nachtelijk zweten;
  • gezwollen lymfeklieren en sommige organen (milt en lever);
  • bloedarmoede;
  • infecties;
  • bloedingen;
  • ‘stroperigheid’ van het bloed door de grote hoeveelheid abnormale eiwitten (= hyperviscositeit),;
  • zenuwbeschadiging.

Behandeling ziekte van Waldenström

Patiënten met klachten komen in aanmerking voor een behandeling. Bij patiënten zonder klachten wordt afgewacht hoe de ziekte zich ontwikkelt; dot noemt men wait and see-beleid (geen behandeling maar gecontroleerd afwachten). Wanneer behandeling nodig is, kan worden overgegaan tot chemotherapie en bestraling. Er kunnen ook ondersteunende behandelingen uitgevoerd worden, bijvoorbeeld om de stroperigheid van het bloed tegen te gaan.

Complicaties

Zowel de kanker als de behandelingen kunnen levensbedreigende complicaties veroorzaken, zoals onder meer beenmergafwijkingen, botbeschadiging, nierschade en nierfalen.

Prognose

De vooruitzichten variëren sterk van patiënt tot patiënt. De gemiddelde overleving ligt ergens tussen 7 tot 10 jaar. Patiënten zonder symptomen kunnen een overleving van tientallen jaren hebben. Naarmate er meer symptomen optreden of de patiënt ouder dan 60 jaar is, zal de prognose ongunstiger zijn.

Lees verder

© 2012 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Ziekte van Kahler: Kanker van het beenmerg of botkankerZiekte van Kahler: Kanker van het beenmerg of botkankerDe ziekte van Kahler is een vorm van botkanker of eigenlijk beenmergkanker, waarbij er tumoren van plasmacellen in het b…
Botkanker en beenmergkankerBotkanker en beenmergkankerBotkanker en beenmergkanker zijn beiden kanker in de botten of beenderen. Er bestaan verschillende vormen van botkanker.…
Ziekte: BeenmergkankerZiekte: BeenmergkankerIeder jaar zijn er zo'n 860 mensen die aan beenmergkanker lijden. Je moet er snel bij zijn, anders dan loopt het niet go…
Botkanker: Vormen, symptomen en behandelingBotkanker: Vormen, symptomen en behandelingBotkanker kent vele uitingsvormen. Botkanker bij volwassenen is dikwijls een uitzaaiing van een ander type kanker, dat e…

Aften; oorzaken, verschijnselen en behandelingAften; oorzaken, verschijnselen en behandelingAften zijn pijnlijke zweertjes die in de mond voorkomen. Ze zijn rond of ovaal van vorm en zijn rood van kleur, met een…
Hangend ooglid (Ptosis)Hangend ooglid (Ptosis)Ptosis, ook wel hangend ooglid genoemd is een aandoening die vaak in verwarring wordt gebracht met vermoeidheid. Lees hi…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/Wavebreakmedia
  • Hans Koch & Peter van Druenen: Diagnosewijzer - 200 aandoeningen - Symptomen, diagnose en behandeling. Uitgeverij Terra Lannoo, Arnhem, 2009.
  • H.C.T. van Zaanen, Ph.P.N.M. Diderich, J.G. Pegels en J.A. Ruizeveld de Winter. Nierinsufficiëntie door neerslag van lichte ketens bij multipel myeloom. Ned Tijdschr Geneeskd. 2000;144:2133-7
  • J.A.M. Baar, C.A. Bastiaansen, A.A.F. Jochems: Anatomie & fysiologie. Bohn Stafleu van Loghum, tweede druk, 2007.
  • KWF Kankerbestrijding: Multipel myeloom, Ziekte van Kahler en Ziekte van Waldenström, zj.
  • Patient1. Ziekte van Kahler symptomen en complicaties. https://www.patient1.nl/encyclopedie/ziekte-van-kahler-symptomen (ingezien op 18-12-2020)
  • Afbeelding bron 1: Istock.com/dolgachov
Reactie

M. F. van Gennep, 17-01-2017
Goedemiddag geachte lezer,
Mijn vriend heeft Waldenström. Nu is mijn vraag omdat ze steeds meer ingezet worden in de medische wereld, zouden bloedzuigers een oplossing kunnen zijn voor deze rot ziekte?
Ik hoop het zo. Graag verneem ik van u.
Met vriendelijke groet,
Maureen van Gennep. Reactie infoteur, 06-02-2017
Het is mij niet bekend dat bloedzuigers een effectieve behandeling is bij de ziekte van Waldenström, ook bekend als macroglobulinemie of lymfoplasmacytair lymfoom.

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 07-05-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.