Ouderenzorg: lichamelijke veranderingen bij ouderen

Veroudering kent een aantal biologische aspecten. We kijken in dit artikel naar de oorzaken van veroudering en de lichamelijke veranderingen die bij veroudering optreden. Deze laatste kunnen leiden tot mogelijke beperkingen en verhoogde kans op aandoeningen en ziekten. Dit artikel is een bewerking van het artikel 'Levensloop vanuit biologisch perspectief' van Gerbrand Izaks.

• Ouderenzorg: de oorzaken van veroudering
• Lichamelijke veranderingen bij ouderen

Ouderenzorg: de oorzaken van veroudering

Onder invloed van extrinsieke en intrinsieke factoren treedt schade op bij het functioneren van cellen en weefsels waardoor ziekte ontstaat en uiteindelijk de dood.

Extrinsieke factoren

Hieronder verstaan we factoren die van buiten het lichaam optreden, zoals straling, roken, veel verzadigde vetzuren, etc. Deze beschadigen o.a. de celmembraan en het DNA. Bij beschadigd DNA leidt dit tot afwijkende eiwitten waardoor de functie van de cellen afneemt.

Intrinsieke factoren

Hieronder verstaan we factoren die binnen het lichaam liggen, zoals koorts, productie van vrije zuurstofradicalen. Dit heet oxidatieve schade. Hierdoor gaan de cellen minder goed functioneren. Een andere intrinsieke factor is celdeling. Hierbij wordt DNA gekopieerd en kunnen fouten ontstaan.

Herstelmechanismen

Antioxidanten zijn in de cellen aanwezige eiwitten die schade kunnen voorkomen. Toch is het niet zeker dat een dieet met veel antioxidanten de levensduur kan verlengen. Daarnaast zijn er heat shock proteïnes die andere eiwitten beschermen tegen schadelijke effecten van warmte. Een derde herstelmechanisme is de nauwkeurige afstelling van celdeling.

Ophoping van schade

Extrinsieke en intrinsieke factoren veroorzaken schade. Door herstelmechanisme kan een deel hersteld worden. Dit hoopt zich op den duur op zodat de schade van cellen en weefsels verder achteruit gaat.

Lichamelijke veranderingen bij ouderen

Bij oudere mensen komen de volgende lichamelijke veranderingen voor:

bloedvaten oude mensen

• vaatwand dikker
• afname elasticiteit
• kleiner windketeleffect

hart oude mensen

• hypertrofie van de linkerhartkamer
• kleiner slagvolume
• verminderde regulatie hartritme

longen oude mensen

• afname elasticiteit
• afname oppervlakte longblaasjes
• stuggere thorax

maagdarmkanaal oude mensen

• atrofie van maagwand
• afname maagzuur en pepsine
• afname maagslijm
• afname bicarbonaat en prostaglandines

lever oude mensen

• afname gewicht
• toename bindweefsel
• afname bloeddoorstroming

nieren oude mensen

• dunnere nierschors
• minder glomeruli
• afname filtratievermogen

blaas oude mensen

• kleinere capaciteit
• afname urine stroom
• groter residu

bewegingsapparaat oude mensen

• afname botmassa
• afname spiermassa en spierkracht

hersenen oude mensen

• atrofie van schors
• afname aantal dendrieten per zenuwcel
• toename plaques en neurofibrillaire tangles
• afname neurotransmitters

hormoonhuishouding oude mensen

• tragere afgifte insuline
• toename insulineresistentie
• na 80 jaar afname TSH en schildklierhormoon

kanker bij oude mensen

• verandering van celdeling