Ouderenzorg: lichamelijke veranderingen bij ouderen
Veroudering kent een aantal biologische aspecten. We kijken in dit artikel naar de oorzaken van veroudering en de lichamelijke veranderingen die bij veroudering optreden. Deze laatste kunnen leiden tot mogelijke beperkingen en verhoogde kans op aandoeningen en ziekten. Dit artikel is een bewerking van het artikel 'Levensloop vanuit biologisch perspectief' van Gerbrand Izaks.
Ouderenzorg: de oorzaken van veroudering
Onder invloed van extrinsieke en intrinsieke factoren treedt schade op bij het functioneren van cellen en weefsels waardoor ziekte ontstaat en uiteindelijk de dood.
Extrinsieke factoren
Hieronder verstaan we factoren die van buiten het lichaam optreden, zoals straling, roken, veel verzadigde vetzuren, etc. Deze beschadigen o.a. de celmembraan en het DNA. Bij beschadigd DNA leidt dit tot afwijkende eiwitten waardoor de functie van de cellen afneemt.
Intrinsieke factoren
Hieronder verstaan we factoren die binnen het lichaam liggen, zoals koorts, productie van vrije zuurstofradicalen. Dit heet oxidatieve schade. Hierdoor gaan de cellen minder goed functioneren. Een andere intrinsieke factor is celdeling. Hierbij wordt DNA gekopieerd en kunnen fouten ontstaan.
Herstelmechanismen
Antioxidanten zijn in de cellen aanwezige eiwitten die schade kunnen voorkomen. Toch is het niet zeker dat een dieet met veel antioxidanten de levensduur kan verlengen. Daarnaast zijn er heat shock proteïnes die andere eiwitten beschermen tegen schadelijke effecten van warmte. Een derde herstelmechanisme is de nauwkeurige afstelling van celdeling.
Ophoping van schade
Extrinsieke en intrinsieke factoren veroorzaken schade. Door herstelmechanisme kan een deel hersteld worden. Dit hoopt zich op den duur op zodat de schade van cellen en weefsels verder achteruit gaat.
Lichamelijke veranderingen bij ouderen
Bij oudere mensen komen de volgende lichamelijke veranderingen voor:
bloedvaten oude mensen
- vaatwand dikker
- afname elasticiteit
- kleiner windketeleffect
hart oude mensen
- hypertrofie van de linkerhartkamer
- kleiner slagvolume
- verminderde regulatie hartritme
longen oude mensen
- afname elasticiteit
- afname oppervlakte longblaasjes
- stuggere thorax
maagdarmkanaal oude mensen
- atrofie van maagwand
- afname maagzuur en pepsine
- afname maagslijm
- afname bicarbonaat en prostaglandines
lever oude mensen
- afname gewicht
- toename bindweefsel
- afname bloeddoorstroming
nieren oude mensen
- dunnere nierschors
- minder glomeruli
- afname filtratievermogen
blaas oude mensen
- kleinere capaciteit
- afname urine stroom
- groter residu
bewegingsapparaat oude mensen
- afname botmassa
- afname spiermassa en spierkracht
hersenen oude mensen
- atrofie van schors
- afname aantal dendrieten per zenuwcel
- toename plaques en neurofibrillaire tangles
- afname neurotransmitters
hormoonhuishouding oude mensen
- tragere afgifte insuline
- toename insulineresistentie
- na 80 jaar afname TSH en schildklierhormoon
kanker bij oude mensen
- verandering van celdeling