Bewegingsvlakken en assen van het menselijk lichaam

De bewegingen van een mens lopen over verschillende vlakken. Ieder mens gebruik alle bewegingsvlakken en bewegingsassen. Het is handig om te weten welke bewegingen over welke bewegingsvlakken lopen wanneer je doelgericht een spiergroep wilt trainen of blessures wilt voorkomen. Het is heel belangrijk dat alle bewegingsvlakken getraind/gebruik worden om overbelasting te voorkomen.

Bewegingsvlakken

Het menselijk lichaam is onder te verdelen in drie denkbeeldige bewegingsvlakken. Dit zijn:

• Sagitaal vlak
• Frontaal vlak
• Transversaal vlak

Sagitaal vlak

Dit is het denkbeeldige vlak dat ons als het ware onderverdeeld in een rechter- en een linkerkant. Wanneer je een lijn trekt over je voorhoofd, neus, kin, over de borst, navel tot beneden heb je het lichaam verdeeld in twee vlakken. Dit is het sagitale vlak. Een voorbeeld van een beweging in het sagitale vlak in het naar voren en naar achter bewegen van je been.

Frontaal vlak

Dit is het denkbeeldige vlak dat ons als het ware onderverdeeld in een voor- en achterkant. Wanneer je een lijn treken over je oor naar beneden, over je kaak, over je arm, langs je dijbeen naar beneden: dit is het frontale vlak. Een voorbeeld van een beweging in het frontale vlak is het opzij bewegen van je been.

Transversaal vlak

Dit is het denkbeeldig vlak dat ons als het ware onderverdeeld in een boven en onderkant. Een voorbeeld van een beweging in dit vlak is het naar binnen en naar buiten draaien van de schouder of heup.

Praktische tip

Om te bepalen in welk bewegingvlak de beweging verloopt is er een handige tip. Vraag iemand naar jouw beweging te kijken. Laat diegene bepalen waar hij gaat staan maar dat de hele beweging zichtbaar is. Wanneer je, je been naar buiten beweegt en diegene staan naast je is niet de hele beweging zichtbaar. Zou iemand voor je staan kan diegene de hele beweging goed zien, dus bevindt die beweging zich in het frontale vlak.

Bewegingsassen

Net als de bewegingsvlakken is het lichaam ook op te delen in bewegingsassen. Dit zijn:

• Verticale as
• Frontale as
• Sagitale as

Verticale as

De verticale as is de as die van boven naar beneden loopt. Een voorbeeld van een beweging over deze as in het naar binnen en naar buiten draaien van bijvoorbeeld schouder of heup.

Frontale as

De frontale as is de as die dwars over het lichaam loopt. Een voorbeeld van een beweging over deze as is het buigen en strekken van je knie.

Sagitale as

De sagitale as is de as die van voor naar achter loopt. Een voorbeeld van een beweging over deze as is het opzij bewegen van bijvoorbeeld de heup of de schouder.

Praktische tip
Om te kunnen bepalen over welke as een beweging loopt kun je denkbeeldig een stok in het gewricht steken. Wanneer je een stok aan de zijkant in de schouder steekt, en deze met de klok meedraait zal je arm naar voren gaan. Een beweging vindt altijd plaats om de denkbeeldige die loodrecht staat op het denkbeeldige bewegingsvlak. Het naar voren bewegen van de arm vindt bijvoorbeeld plaats in het sagitale vlak. De as die loodrecht op het sagitale vlak loopt is de frontale as. De bewegingen die dus plaats vinden in het frontale vlak bewegen allemaal om de sagitale as. De as die loodrecht loopt op het transversale vlak, bewegen allemaal om de verticale as.