Zonlicht is belangrijk voor onze gezondheid

Ieder jaar wordt het laatste week-end van oktober de klok één uur terug gezet en gaat de wintertijd weer in. Dat betekent dat het al vroeg donker is. Vooral in de noordelijke landen is dat goed merkbaar. Verblijf je in het zuiden dan scheelt dat al gauw één uur per dag. De warmte is dan verdwenen en het is heerlijk om op dat tijdstip nog een wandeling te maken of nog even te sporten. In het noorden is de avond al gevallen en het aantal uren die men buiten door kan brengen is drastisch verminderd. Wetenschappelijk is vastgesteld dat gebrek aan zonlicht gevolgen heeft voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid.

• Zonlicht is belangrijk
• Relatie zonlicht en depressie
• SAD Seasonal Affective Disorder
• Depressie
• Vitamine D
• Tekort aan vitamine D
• Wie hebben extra vitamine D supplementen nodig?
• Hoeveel moeten we buiten zijn voor onze gezondheid
• Zonnebrandcrème
• Kunnen we ook teveel vitamine D krijgen?

Zonlicht is belangrijk

De ultra violette stralen uit het zonlicht stellen ons lichaam in staat om zelf vitamine D aan te maken. Maar in Nederland ontvangen we vanaf de herfst al niet meer voldoende zonnestralen om dit te bewerkstelligen. Nederland ligt op de 52ste breedtegraad en dat bekent verminderd zonlicht. Het is om vijf uur in de middag al donker en dat is meestal het tijdstip waarop mensen uit het werk naar huis terugkeren. Men start de bereiding van de avondmaaltijd en de kinderen kijken tv of zitten te gamen.

Relatie zonlicht en depressie

Zodra in Nederland de wintertijd is begonnen zullen mensen over het algemeen hun bezigheden méér en méér in huis gaan zoeken. Dat is logisch want in huis is de temperatuur behaaglijk en buiten wordt het steeds kouder. We steken op de namiddag een kaarsje aan en zoeken de gezelligheid in huis. Dit betekent echter wel dat we steeds minder en zelfs te weinig zonlicht krijgen. Als we naar de winkel gaan zullen we vaker de auto nemen dan de fiets want het is immers koud en nat. Nog even gaan wandelen of sporten in de buitenlucht is als gevolg van de snelle duisternis niet meer mogelijk. Er zijn dan ook veel mensen die in het najaar last krijgen van depressies of stemmingswisselingen.

SAD Seasonal Affective Disorder

Dit noemen we wel SAD(Seasonal Affective Disorder). Dit is een specifieke vorm van depressie die te maken heeft met de seizoenswisselingen. Om deze depressies op te lossen wordt gebruik gemaakt van licht-therapie die zorgt dat zowel vitamine D als melatonine worden aangemaakt die van belang zijn voor de genezing. Mensen die gevoelig zijn voor deze vorm van depressie kunnen een lichttherapie-apparaat ook zelf aanschaffen bij de apotheek. Soms wordt dit vergoed door de ziektekostenverzekering.

Depressie

Mensen met een laag vitamine D gehalte zullen vaker last krijgen van een depressie. Vitamine D is een hormoon en dit hormoon heeft invloed op onze stemming. Van zonlicht worden we blij en opgewekt. Bij 1282 depressieve ouderen werd aangetoond dat ze te weinig vitamine D in het bloed hadden. Ongeveer 70% van alle ouderen heeft een vitamine D tekort. Veel ouderen proberen daarom om een periode te gaan overwinteren in een van de zuidelijke landen. Indien mogelijk is dit zeker aan te bevelen. Het is opvallend hoe een dergelijk verblijf de stemming van mensen kan beïnvloeden. Men ontvangt voldoende vitamine D op een natuurlijke wijze en dit gekoppeld aan de vele activiteiten in de buitenlucht waar mensen aan kunnen deelnemen maakt dat mensen niet snel depressief raken. Men zal hierdoor niet langer leven maar kan wel wat langer in een goede conditie blijven.

Vitamine D

Vitamine D is een vitamine die in vet oplosbaar is en belangrijk voor onze gezondheid.Vitamine D wordt in de huid aangemaakt. Het is moeilijk om dit in voldoende mate op te nemen uit de voeding.Vooral vette vis en olie zijn producten die ons in staat stellen om voldoende vitamine D binnen te krijgen. Vroeger kregen kinderen vaak een lepel levertraan voor het slapen gaan. Deze bevatte vooral vitamine D.

Tekort aan vitamine D

Zonlicht is de belangrijkste bron waaruit we vitamine D ontvangen. Een tekort aan vitamine D kan de volgende klachten geven:

• Botontkalking; vitamine D is belangrijk voor de opname van calcium en fosfor die noodzakelijk zijn voor sterke botten.
• Borstkanker
• Darm- en longkanker
• Spierkracht en artrose. Bij het ouder worden verliezen we spierkracht. Bij een tekort aan vitamine D zal dit verlies sterker zijn.
• Vermindering van het immuunsysteem
• Hart- en vaatziekten worden ook in verband gebracht met langdurige tekorten aan vitamine D

Wie hebben extra vitamine D supplementen nodig?

• Kinderen tot vier jaar
• Mensen met een donkere huidskleur
• Vrouwen die een sluier dragen
• Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven
• Mensen van vijftig jaar en ouder die weinig buiten komen.

Mensen die in een verpleeghuis wonen of erg weinig buiten komen hebben een hogere dosis vitamine D nodig dan bovenstaande groepen die met 10 microgram vitamine D kunnen volstaan.

Hoeveel moeten we buiten zijn voor onze gezondheid

Een half uur per dag buiten zijn in de zon is voldoende om voldoende vitamine D te krijgen. Vóór twaalf uur en na drie uur zijn de tijdstippen waarop men niet snel zal verbranden. Het is belangrijk dat de stralen op de blote huid kunnen komen. Maar in de Noordelijke landen schijnt de zon niet elke dag en kan men niet met blote armen buiten lopen in de winter. Gezicht en armen mogen niet bedekt zijn. Mensen met een donkere huid hebben méér moeite met de opname van vitamine D. Daarom zal men naast veelvuldig in de buitenlucht vertoeven toch meestal aangewezen zijn op vitamine supplementen. In Nederland wordt vitamine D ook toegevoegd aan margarine en bak- en braadproducten. Ook vlees en eieren bevat vitamine D maar slechts in geringe mate.

Zonnebrandcrème

Zonnebrandcrème houdt de UV stralen tegen en dat is goed om verbranding te voorkomen. Maar tevens houdt dit ook de opname van vitamine D tegen. Daarom kan het geen kwaad om regelmatig even de zon in te lopen zonder jezelf in te smeren.

Kunnen we ook teveel vitamine D krijgen?

Via het zonlicht kunnen we haast niet teveel vitamine D krijgen. Als bovengrens wordt gehanteerd 50 microgram vitamine D per dag. Als we als gevolg van verkeerde voeding teveel vitamine D krijgen dan kunnen klachten ontstaan als misselijkheid, obstipatie, slaperigheid en moeheid. Bij een evenwichtig voedingspatroon en een normale aanvulling zal een teveel aan vitamine D niet snel optreden.