De beschermende werking van vitamine E

Vitamine E is eigenlijk geen vitamine, maar het is een groep van acht natuurlijke werkzame stoffen die een beschermende functie hebben. Zij beschermen het lichaam tegen celbeschadiging door agressieve stoffen, die ontstaan bij de normale stofwisseling. Deze agressieve stoffen worden ‘vrije radicalen’ genoemd. Het is dus eigenlijk een vitamine met een antioxidantenwerking, net als vitamine C. De belangrijkste taak van vitamine E is dan ook het beschermen van de cellen. De chemische naam van vitamine is alfatocoferol en dit is tevens het belangrijkste werkzame deel van vitamine E.

Inhoud

• De werkzame stoffen van vitamine E
• Antioxidant; een beschermende werking
• Stofwisseling
• Waar zit vitamine E in?
• Klachten bij te veel of te weinig vitamine E
• Supplementen en hun werking
• ADH van vitamine E

De werkzame stoffen van vitamine E

De groep stoffen die samen vitamine E vormen zijn allemaal verschillende, vetoplosbare stoffen. Vier stoffen hiervan worden tocotriënolen genoemd en de vier vormen hiervan zijn alfa-, bèta, gamma- en delta-tocotriënol. Zij hebben een positieve invloed op onze gezondheid en helpen bij het voorkomen van ziektes en aandoeningen. Deze stoffen komen onder andere voor in:

• Palmolie.
• Kokosolie.
• Druivenpitolie.
• Granen.

Antioxidant; een beschermende werking

Vitamine E heeft een antioxidantenwerking. Tijdens het stofwisselingsproces van de onverzadigde vetzuren, komen er schadelijke stoffen vrij en deze beschadigen niet alleen de cellen en het celmembraan, maar ook de celwand, de bloedbaan en de weefsels raken beschadigd. Vitamine E beschermt deze cellen en het regelt meteen een goede stofwisseling in de cellen. Ook helpt vitamine E bij de aanmaak van rode bloedcellen en zorgt het voor de instandhouding van spieren en andere weefsels. Ook speelt het een rol bij de gezondheid van ons afweersysteem.

Vitamine E als verzorgingsmiddel

In verschillende crèmes, zalven en shampoos zit vitamine E in. Dit komt doordat vitamine E de veroudering van de huid vertraagt. Door het toe te voegen aan deze middelen, worden de cellen op de huid en de haren versterkt. Ook hierbij speelt de antioxidantenwerking een rol, doordat de schadelijke stoffen tegengehouden worden door de werking van vitamine E. De huid blijft jonger en elastischer en er is een betere doorbloeding.

Stofwisseling

Vitamine E is net als vitamine A, D en K een vetoplosbare vitamine, dat betekent dat ze voornamelijk in het vet van onze voedingsmiddelen zitten en in onze weefsels worden opgeslagen. Zodra vitamine E in ons lichaam wordt opgenomen gaat een derde deel naar het orgaanvet en de lever en wordt het hier opgeslagen. De rest verlaat het lichaam via de ontlasting.

Wisselwerking

Een aantal stoffen hebben een wisselwerking met vitamine E. Zo gaat de opname van vitamine E in ons lichaam samen met de opname van meervoudig onverzadigde vetzuren, dit zijn de gezonde vetten in onze voeding, maar zij remmen de opname van vitamine E en zo wordt de behoefte aan vitamine E verhoogd. Seleen verlaagt de behoefte aan vitamine E en kan een tekort aan vitamine E voorkomen.

Waar zit vitamine E in?

Vitamine E is te vinden in een aantal voedingsproducten, zoals:

• Plantaardige olie, zoals tarwekiemolie of zonnebloemolie.
• Dieethalvarine.
• Dieetmargarine.
• Brood en andere graanproducten.
• Noten en zaden.
• Bladgroenten.
• Fruit; kiwi bevat de meeste vitamine E van alle vruchten.

Bereiding

Tijdens de bereiding van voedingsstoffen kunnen de vitamines weleens verloren gaan, met name bij het koken kan dit gebeuren. Doordat de vitamines worden opgelost in het kookvocht gaan ze verloren, dit wordt ook wel ‘uitlogen’ genoemd. Vitamine E is gevoelig voor verhitten boven de 100°C en gaat tijdens het koken, bakken en braden gedeeltelijk verloren.

Klachten bij te veel of te weinig vitamine E

Een tekort aan vitamine E komt praktisch niet voor. Heel soms komt het voor bij mensen die geen voedingsstoffen kunnen opnemen vanwege een chronische aandoening, zoals darmziektes, cystische fibrose of galstuwing. Dan kan er een tekort ontstaan. Er kan dan bloedarmoede ontstaan, neurologische symptomen of verzwakte spieren. Als je te veel vitamine E binnenkrijgt kunnen er klachten ontstaan met de bloedstolling. Ook kun je een tekort aan vitamine K krijgen als je te veel vitamine E binnenkrijgt. Als je gezond en gevarieerd eet, krijg je voldoende vitamine E binnen.

Supplementen en hun werking

Supplementen zijn kunstmatige vitamines maar met dezelfde werking als natuurlijke vitamines die in onze voeding zit. Vaak zijn ze te verkrijgen als pillen, poeders, druppels, capsules of drankjes. Ze worden vaak gebruikt als aanvulling op de dagelijkse voeding. Ze kunnen één vitamine bevatten, zoals vitamine C-pil, maar kunnen ook als combinatiesupplement voorkomen (nultivitaminepil). Het voordeel van supplementen is dat ons lichaam deze supplementen beter opneemt dan uit onze voeding. Vitamines in voedingsmiddelen zijn vaak gekoppeld aan andere stoffen. Door de spijsvertering worden ze van elkaar gescheiden, zodat ze kunnen worden opgenomen door ons lichaam, maar dit gaat weleens mis. Daardoor gaat soms een groot deel verloren. De vitamines die in supplementen zitten zijn vaak al ontkoppeld en kunnen dus beter worden opgenomen.

ADH van vitamine E

De Gezondheidsraad heeft per voedingsstof advies gegeven hoeveel een mens nodig heeft per dag. Voor vitamine E is ook een ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid) vastgesteld:

Lees verder

• Wat is vitamine A en wat doet het in je lichaam?
• Acht verschillende vormen van het vitamine B-complex
• Wat is vitamine C en waarom hebben we het nodig
• De werking van vitamine D in het lichaam