mijn kijk op

Ouderenzorg: behoeften en verlangens van zieke ouderen

Ouderen beleven ziek zijn anders dan jongeren. Ze zijn afhankelijker en het uitzicht op verbetering is beperkter; het einde is nabij. Verpleegkundigen en mantelzorgers moeten leren zorgen vanuit de belevingswereld van de oudere. Daarvoor dient men de oudere tot op zekere hoogte te kennen en te begrijpen. In dit artikel aandacht voor de behoeften en verlangens van zieke ouderen.

• Ouderenzorg: inspelen op behoeften en verlangens van ziek ouderen
• Ouderenzorg: verpleeg problemen
• Ouderenzorg: zelfzorg
• Ouderenzorg: afhankelijkheid en gebrek aan privacy
• Ouderenzorg: zorg in de context van de familie
• Visie Jehoeda op behoeften en verlangens van ouderen

Dit artikel is een bewerking van het artikel 'Beleidsgerichte visie op ouderenzorg' van Mieke Grijpdonck.

Ouderenzorg: inspelen op behoeften en verlangens van ziek ouderen

Verpleegkundigen en mantelzorgers moeten zich zoveel mogelijk inleven in de oudere patiënt. Dat gaat om zaken zoals:

• Wat heeft de oudere in zijn/haar leven meegemaakt?
• Waar hecht hij/zij belang aan?
• Wat wil hij/zij vermijden?
• Hoe moet aan zijn/haar leven vorm gegeven worden.
• Hoe zijn de verwachtingen en heeft hij/zij nog hoop?

Hier kan de verpleegkundige/mantelzorger op inspelen.

Ouderenzorg: verpleeg problemen

Het is belangrijk dat de verpleegkundige/mantelzorger goed de verpleeg problemen van de ouderen weet te diagnosticeren. Ze moeten de juiste maatregelen nemen om verbetering te brengen of om verergering te voorkomen. Elke ziekte kent weer haar eigen problemen. Iemand met rugklachten zal misschien een sta-op-stoel nodig hebben. Er moet echter voorkomen worden dat de oudere tot zijn/haar ziekte wordt gereduceerd en dat de persoon naar de achtergrond verdwijnt. De fysieke problemen moeten zoveel mogelijk verholpen worden zodat deze naar de achtergrond verdwijnen. Belangrijk zijn daarmee zaken als hobbies en aandacht van familie zodat de persoon op de voorgrond blijft en niet de ziekte.

Ouderenzorg: zelfzorg

Belangrijk is dat de verpleegkundige/mantelzorger de oudere zoveel mogelijk voor zichzelf laat zorgen. Dit is belangrijk voor de zelfactualisering en zelfwaardering. De zieke oudere moet niet te afhankelijk worden, tenzij het niet anders kan.

Ouderenzorg: afhankelijkheid en gebrek aan privacy

Veel ouderen worden grotendeels afhankelijk. Dat is zwaar maar ze leren er mee leven. Toch is het niet altijd prettig. Bijvoorbeeld wanneer een oudere niet alleen naar de wc kan. Dit tast de privacy aan.

Ook de privacy wordt aangetast wanneer een oudere in een verpleeghuis terecht komt en niet meer zijn/haar eigen ruimte heeft. Hetzelfde is het geval wanneer er veel vreemde mantelzorgers over de vloer komen. Dit kan een oudere ervan weerhouden om thuiszorg aan te vragen. Voor een oudere is het heel zwaar om naakt voor een vreemde te staan om zich zelf te laten wassen of om door een vreemde geholpen te worden bij de toiletgang.

Ouderenzorg: zorg in de context van de familie

Belangrijk is om ouderen in de context van de familie te verzorgen. Zieke ouderen steunen graag op partner en kinderen als die er nog zijn. Toch is het niet altijd vanzelfsprekend dat deze voor de zieke oudere zorgen. Zij lijden vaak mee om het leed van de ouderen en krijgen daarvoor zelf vaak weinig aandacht.

Visie Jehoeda op behoeften en verlangens van ouderen

Familie dient eerste zorg te verlenen

Wanneer een oudere ziekelijk wordt maar de situatie nog niet ernstig is, dan zal de familie eerst voor hulp moeten zorgen. Partners en kinderen kennen als geen ander de behoeften en verlangens van de oude zieke. Dit is voor de ziek patiënt de beste zorg. Er kan goed samengewerkt worden met verpleegkundige instanties van buitenaf. Het is raadzaam om aantekeningen te maken van de zorg. Dit kan later eventueel gebruikt worden voor verpleegkundigen wanneer sprake is van een opname in het verpleeghuis. Zo zal de samenwerking met de verpleegkundigen soepel verlopen en ontstaan er geen wrijvingen over de zorg.

Balans vinden tussen hulp en zelfredzaamheid

Hoewel hulp als prettig wordt ervaren door de patiënt is het raadzaam niet alles te doen. Laat de oudere zoveel mogelijk klusjes doen die nog zelf verricht kunnen worden. Dit is goed voor de zelfwaardering. Maar trek wel een grens. Laat bijvoorbeeld niet iemand op een trap staan om iets schoon te maken. De kans op vallen is groot en kan iemand makkelijk in het ziekenhuis doen belanden. Help dus bij de wat moeilijkere klussen. Lukt dat niet als familielid schakel dan een mantelzorger van buitenaf in.

Blijf ook behulpzaam bij opname in een verpleeghuis

Mocht het zo zijn dat de oudere zieke echt niet meer thuis kan blijven wonen dan is het verpleeghuis nog de enige optie. De overstap van eigen huis en haard naar verpleeghuis is voor vele ouderen een hele overgang. Sommigen vinden het uiteindelijk prettiger omdat ze meer aanspraak hebben; anderen vinden het gebrek aan privacy juist erg vervelend. Wanneer de overstap als zwaar wordt beschouwd dan is hulp van familie extra hard nodig. Zorg dat uw familielid zich op haar/zijn gemak voelt. Blijf uw familielid steunen. Zorg voor goed contact met de verpleegkundigen. En probeer uw familielid als persoon te blijven zien en druk de ziekte zoveel mogelijk naar de achtergrond.