mijn kijk op

Ouderenzorg: emancipatie ouderen – vitale ouderen

Veel mensen hebben moeite hoe tegen ouderdom aan te kijken. Is er sprake van aftakeling en verval of juist van inzicht, macht en wijsheid? Ouderen kijken daar zelf heel anders tegenaan. Dit heeft te maken met het emancipatieproces. Iemand wordt pas als oud beschouwd als hij/zij niet meer deelneemt aan het arbeidsproces. Degenen die deelnemen aan vrijwilligerswerk worden 'vitale ouderen' genoemd. Over dé oudere kan in ieder geval niet meer gesproken worden.

• Ouderenzorg: generaties
• Ouderenzorg: ouderen en de ouderenbonden
• Ouderenzorg: emancipatie ouderen
• Ouderenzorg: huidige ontwikkelingen emancipatie

Dit artikel is een bewerking van het artikel 'Emancipatie van de ouder' van Peter Kruitbosch.

Ouderenzorg: generaties

Er kunnen vijf generaties onderscheiden worden:

1. De vooroorlogse generatie: traditionele waarden.
2. De stille generatie (1930-1945): wederopbouw na de oorlog.
3. De babyboom generatie (1946-1954): protest maatschappelijke veranderingen.
4. De verloren generatie (1955-1969): geconfronteerd met werkloosheid.
5. De pragmatische generatie (1970-1980): gunstigere arbeidsmarkt.

De tijd en omstandigheden bepalen mede hoe ouderen zelf met hun ouderdom omgaan. Ouderen die veel gewerkt hebben, zijn ook tijdens hun pensioen nog erg actief op maatschappelijk en politiek gebied.

Ouderenzorg: ouderen en de ouderenbonden

De ouderenbonden bestaan relatief kort. Ze zijn gericht op de emancipatie van ouderen: belangenbehartiging, educatie of sociaal culturele activiteiten, integratie van ouderen en dienstverlening.

Vooral belangenbehartiging in regio's en bij plaatselijke overheden spelen een belangrijke rol. Ook is er aandacht voor de nieuwe groep ouderen. De hedendaagse ouderen van 50 jaar oud zijn anders dan diezelfde groep van 30 jaar geleden. Ouderen, vooral de welgestelde, actieve en mondige ouderen zijn een belangrijke doelgroep geworden voor de consumentenmarkt.

Ouderenzorg: emancipatie ouderen

Aanvankelijk betrof emancipatie materiële gelijkberechting. Later ging het meer over de werkenden: ouderen die aan de kant werden gezet vanwege de werkloosheid.

De ouderenorganisaties groeiden vanwege:

• toename aantal ouderenbonden
• het toenemend besef onder ouderen dat ze ook rechten hebben.
• Vakbewegingen deden te weinig voor ouderen

Ouderenzorg: huidige ontwikkelingen emancipatie

Er zijn regiovisies gekomen: aanbieders van zorg, verzekeraars en gebruikers bereiken overeenstemming over de zorg in hun regio. Ouderenbonden zorgden ervoor dat vraaggericht denken een belangrijke plek kreeg in de regiovisies. Daarnaast is er integrale afstemming van zorgbeleid met beleid op het terrein van vervoer, wonen en welzijn.

En volgende ontwikkeling is dat ouderen een belangrijke menselijk kapitaal vormen. Ouderen zijn te snel uit de arbeidsmarkt gezet. Er wordt gepleit voor de leeftijdsgrens van 67 jaar voor het pensioen.