mijn kijk op

Ouderenzorg: gezondheid, arbeid, financiën en wonen

De vergrijzing in Nederland neemt toe. De gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Mensen zijn er dus zekerder van dat ze ouder worden en bereiden hier zich dan ook op voor. Dit heeft gevolgen voor de situatie op de arbeidsmarkt, de gezondheidsvoorzieningen, financiën en wonen. Voor de meeste ouderen is de situatie nog gunstig zolang ze vitaal zijn (redelijk hoog inkomen, veel activiteiten ondernemen, etc.); wordt men hulpbehoevender dan ligt de situatie wat anders. Dit artikel is een bewerking van het artikel 'Demografie, vergrijzing en etniciteit' van Ria van Engen en Annelies Scheepens.

Ouderen en de arbeidsmarkt

Ouderen zijn de laatste jaren vaker met vervroegd pensioen gegaan. Maar nu wil de overheid dit indammen en de werknemer verplichten tot zijn 67ste of 66ste te blijven werken. Op dit moment is echter nog slechts een derde van de 55 plussers actief op de arbeidsmarkt. Bij mannen is dit hoger dan bij vrouwen. Er zijn verschillende motieven om korter te werken:

• verschil per sector (in de horeca, landbouw en handel werkt men langer);
• arbeidsomstandigheden;
• arbeidsongeschiktheid.

Toch probeert de overheid momenteel om de werknemers langer door te laten werken omdat anders de pensioenen niet meer te betalen zijn. Er zijn ook werknemers die uit eigen beweging willen blijven doorwerken. Dit is gunstig voor de werkgevers omdat ze minder sociale premies hoeven af te dragen. Er zijn echter weinig werkgevers die de mogelijkheid bieden voor continue scholing. Ook op andere gebieden zijn ouderen nog wel actief: in verenigingen en vrijwilligerswerk.

Ouderen en financiën

Het bruto-inkomen van 65-plussers bestaat minimaal uit een AOW-uitkering aangevuld met een pensioen (80% van alle huishoudens). Daarnaast bestaat het inkomen vaak ook nog uit andere bronnen, zoals (huur) subsidies, zorgtoeslag, inkomsten werkende partner, eigen vermogen, bijdragen van kinderen, etc.

Ouderen en wonen

De overheid wil dat de ouderen zolang mogelijk zelfstandig thuis wonen. Van alle 65-plussers woont ongeveer 85 procent zelfstandig thuis zonder zorg. Ouderen willen het liefst blijven wonen waar ze wonen. Slechts 1/5 van hen verhuist. De meeste ouderen hebben een huurhuis (alhoewel het aantal met een koophuis groeit). Het gaat vaak om een sociale huurwoning.

Ondanks dat ouderen zelfstandig willen blijven wonen zijn sommigen zo behulphoevend dat ze naar een verzorg- of verpleeghuis moeten. Velen moeten in een verpleeghuis een kamer delen met anderen.

Degenen die niet naar een instelling gaan kiezen voor thuiszorg of aanpassen woning (traplift, aangepast douche, etc.) Andere vormen van hulp wat wonen betreft zijn serviceflats, aan- en inleunwoningen en woonzorgcomplexen.

Ouderen en gezondheid

Omdat steeds meer ouderen thuis blijven wonen, komt de zorg naar de mensen toe. Veel verzorgings- en verpleeghuizen leveren diensten aan buurtbewoners. Het gaat naast huishoudelijke hulp om intensieve verpleging. Het gaat om zorg die is afgestemd op de persoonlijke behoefte en situatie (zorg op maat). De zorg zal alleen maar toenemen i.v.m. de vergrijzing. Nu al heeft de helft van alle 65-plussers één of meerdere aandoeningen. Bij 75-plussers is driekwart chronisch ziek. De belangrijkste doodsoorzaken onder ouderen zijn hart- en vaatziekten en kanker. Meer dan driekwart van de zorg wordt door mantelzorgers verleend.

Visie van Jehoeda op gezondheid, arbeid, financiën en wonen bij ouderen

ouderen arbeid

Nederland vergrijst, maar de nieuwe ouderen zijn ook steeds vitaler. Dat de overheid de leeftijdsgrens voor het pensioen wil verhogen tot 66/67 jaar vind ik persoonlijk alleen maar aan te bevelen. Dit is niet alleen goed om de pensioenen betaalbaar te houden, maar is ook sowieso goed voor de oudere zelf. Hij blijft zo langer betrokken bij de maatschappij. Veel ouderen takelen geestelijk af omdat ze in het 'gat' van het pensioen vallen tenzij ze actief blijven in het vrijwilligerswerk. Een uitzondering kan worden gemaakt voor zieke ouderen. Die zouden wel eerder met pensioen moeten kunnen.

ouderen financiën

Wat de financiën betreft speelt momenteel (2010) de korting op de pensioenen een belangrijke rol. Toch mogen de meeste ouderen niet klagen over hun financiën. Vergeleken met vroeger en vergeleken met andere landen leven de meeste ouderen in Nederland in een paradijs. Uiteraard is het wrang dat ze nu wat moeten inleveren terwijl ze er zo hard voor gewerkt hebben. Misschien dat naar een andere oplossing gekeken kan worden. Maar de kortingen op de pensioenen bewijst wel de noodzaak dat er voortaan langer doorgewerkt moet worden willen de pensioenen betaalbaar blijven.

ouderen wonen

Dat veel ouderen thuis blijven wonen is alleen maar te prijzen, mits goede voorzieningen beschikbaar blijven. Ook moet uitgekeken worden voor vereenzaming van ouderen. Dit probleem moet niet onderschat worden en daar moeten maatregelen tegen genomen worden.

ouderen zorg

Wat de zorg betreft speelt natuurlijk de grote vraag of dit allemaal nog wel te bekostigen is in de toekomst. Het lijkt onvermijdelijk dat mensen zelf meer gaan bijdragen. Maar dan moet het wel zo zijn dat de sterkste schouders de zwaarste lasten gaan betalen. Nederland moet wel een sociaal land blijven.