Natriumtekort: symptomen van tekort aan natrium en voeding

Natriumtekort: symptomen van tekort aan natrium en voeding Natriumtekort symptomen bestaan vooral uit spierkrampen en spierzwakte. Natrium is een belangrijk onderdeel van keukenzout (natriumchloride). Natrium is een belangrijk mineraal dat verschillende functies in het menselijk lichaam vervult. Samen met kalium zorgt natrium voor het juiste evenwicht in de vochthuishouding. Ook speelt natrium samen met kalium een rol in de werking van spieren en zenuwen. Een mens heeft maar weinig natrium nodig en aangezien natrium in vrijwel alle voedingsmiddelen aanwezig is, zal een natriumtekort niet snel voorkomen. Een hoge natriumspiegel in het bloed kan ontstaan door verlies van veel vocht en/of te weinig inname van vocht. Op grond van je klachten, je medische voorgeschiedenis en lichamelijk onderzoek, kan een huisarts vermoeden dat er te weinig of teveel natrium in het bloed is. Bloedonderzoek kan dit bevestigen.

Functie van natrium

Natrium is een element dat het lichaam nodig heeft om goed te functioneren; het is met name belangrijk voor het evenwicht in de vochthuishouding. Het is in bijna alle dranken en voedingsmiddelen aanwezig. Het menselijk lichaam gebruikt natrium samen met kalium om de bloeddruk te reguleren. Natrium is samen met kalium ook belangrijk voor de werking van spieren en zenuwen.

Voedingsbronnen van natrium

Keukenzout / Bron: ArtsyBee, PixabayKeukenzout / Bron: ArtsyBee, Pixabay

Veel voedingsmiddelen

Natrium komt van nature voor in de meeste voedingsmiddelen. De meest voorkomende vorm van natrium is natriumchloride, in de volksmond keukenzout genoemd. 1 Gram keukenzout levert zo'n 400 milligram natrium.

Keukenzout

Keukenzout wordt als smaakmaker aan eten toegevoegd, zowel tijdens de bereiding van de maaltijd als aan tafel. Zout wordt tevens als conserveermiddel gebruikt. Zout wordt toegevoegd aan verschillende voedingsmiddelen. In de meeste kant-en-klare voeding is vaak veel zout aanwezig. Vleeswaren, zoals spek, worst en ham, en ingeblikte soepen en fruit zijn allemaal voorbeelden van voedingsmiddelen waaraan natrium is toegevoegd. Fastfood heeft over het algemeen een zeer hoog natriumgehalte. Onbewerkte voedingsmiddelen zoals vers fruit en verse groente, bevatten slechts zeer weinig natrium. In onbewerkt vlees, vis, eieren en melk komt ook weinig natrium voor.

Te veel natrium

In Nederland wordt over het algemeen te veel natrium ingenomen. De Gezondheidsraad raad aan het gebruik te beperken tot maximaal 6 gram zout per dag, hetgeen overeenkomt met 2,4 gram natrium per dag. Terwijl de gemiddeld Nederlander dagelijks 3,6 gram natrium binnenkrijgt. Een teveel aan natrium wordt op natuurlijke wijze via de urine en transpiratievocht uitgescheiden.

Oorzaak

Een hoge natriumspiegel in het bloed kan ontstaan door onder meer de volgende factoren:
  • Verlies van veel vocht oftewel uitdroging, als gevolg van braken, diarree, extreme hitte, overmatige lichamelijke inspanning, brandwonden of overmatig plassen bij een ontregelde diabetes of diabetes insipidus (een stoornis van het antidiuretisch hormoon).
  • Te weinig vochtinname, bijvoorbeeld bij ouderen doordat het dorstmechanisme niet meer goed werkt.
  • Door bovenmatig veel zout te gebruiken.

Gevolgen

Een teveel aan natrium (hypernatriëmie) belast de nieren en het hart, waardoor een hoge bloeddruk - ook wel hypertensie genoemd - kan ontstaan. Dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Een teveel aan natrium belast de calciumstofwisseling en kan bijgevolg leiden tot osteoporose (botontkalking).

Oorzaak van een natriumtekort

Een mens heeft maar weinig natrium nodig en aangezien natrium in vrijwel alle voedingsmiddelen aanwezig is, zal een natriumtekort (hyponatriëmie) niet snel voorkomen.

Een tekort wordt meestal veroorzaakt door verlies van natrium via transpiratie bij langdurige inspanning. Hierdoor ontstaan uitdrogingsverschijnselen. Als gevolg van hoge koorts, overgeven, (fors) bloedverlies en ernstige diarree kan ook een natriumtekort in de hand in het lichaam ontstaan en bestaat de kans op uitdroging. Extra drinken in combinatie met meer zout is dan nodig om het tekort aan te vullen. Een zoutoplossing kan ervoor zorgen dat de hoeveelheid lichaamsvocht weer op peil komt. Een goede behandeling bestaat in dat geval uit het geven van water, zouten en voedingssuikers. Dit gebeurt meestal in de vorm van ORS: Oral Rehydration Solution/Salts. In zeer ernstige gevallen moet in het ziekenhuis de vochtbalans hersteld worden.

Symptomen van een natriiumtekort

Hyponatriëmie kan leiden tot de volgende symptomen:

Bloeddrukmeting door een arts / Bron: Kurhan/ShutterstockBloeddrukmeting door een arts / Bron: Kurhan/Shutterstock

Onderzoek en diagnose

Om de ernst en oorzaak van de hyponatriëmie of hypernatriëmie te bepalen zal de arts eerst een vraaggesprek met je voeren, waarna lichamelijk onderzoek volgt. Naar aanleiding hiervan kunnen er verschillende onderzoeken worden gedaan. De belangrijkste onderzoeken zijn bloeddrukmeting, bloedonderzoek en urineonderzoek.

Behandeling

Indien mogelijk wordt de hypernatriëmie gecorrigeerd door vrij drinken of water via sonde. Acute hyponatriëmie wordt normaal gesproken onmiddellijk behandeld met hypertoon zout, ongeacht de oorzaak. Bij chronische hyponatriëmie wordt een te snelle correctie vermeden en zal de behandeling op de onderliggende oorzaak gericht zijn.

Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheden (ADH)

De Gezondheidsraad adviseert voor keukenzout het gebruik te beperken tot maximaal 6 gram per dag, dat is 2,4 gram natrium per dag. Volgens de Gezondheidsraad heeft een volwassene niet meer nodig om de bloeddruk gezond te houden en het risico op hart- en vaatziekten te beperken.

Lees verder

© 2011 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat is natrium?In de wereld bestaan velen stoffen. Een daarvan is Natrium. Maar wat doet Natrium eigenlijk en waar kent het de oorspron…
Wat doet kalium en natrium met ons lichaamWat doet kalium en natrium met ons lichaamDat ons lichaam vocht kalium en natrium nodig heeft weten we allemaal, maar wat doet het nu precies voor ons lichaam en…
Mineralen, voor de vitaliteit van je lichaamMineralen, voor de vitaliteit van je lichaamMineralen zijn net als vitamines erg belangrijk voor de vitaliteit van ons lichaam. Net als vitamines dienen ze om het l…
De mineralen: Natrium en KaliumDe mineralen: Natrium en KaliumNatrium en kalium zijn twee mineralen die heel belangrijk zijn voor een goede werking van onze lichaamscellen. Ze zorgen…

Seleniumtekort: symptomen en gevolgen tekort aan seleniumSeleniumtekort: symptomen en gevolgen tekort aan seleniumEen seleniumtekort kan symptomen veroorzaken als haarverlies, verlaagde weerstand, constante vermoeidheid, concentratiep…
Mangaantekort: symptomen van een tekort & mangaan in voedingMangaantekort: symptomen van een tekort & mangaan in voedingEen mangaantekort komt zelden voor. Mangaan is een mineraal en is essentieel voor allerlei biochemische reacties in het…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: 955169, Pixabay
  • Ulrich Rückert: Vitaal met vitaminen - Hoe natuurlijke vitaminen en mineralen uw gezondheid verbeteren en u volop energie geven; UGN te Elburg, 1993.
  • http://www.voedingscentrum.nl
  • http://www.vitamine-info.nl
  • Wikipedia. Hypernatriëmie. https://nl.wikipedia.org/wiki/Hypernatri%C3%ABmie (ingezien op 11-9-2017)
  • Wikipedia. Hyponatriëmie. https://nl.wikipedia.org/wiki/Hyponatri%C3%ABmie (ingezien op 11-9-2017)
  • Afbeelding bron 1: ArtsyBee, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Kurhan/Shutterstock
Reacties

Hetty, 21-06-2015
Ik heb zelf diverse malen in het ziekenhuis gelegen met een kalium- en natriumtekort. Eenmaal zelfs met vijf dagen coma en in het totaal tien dagen I.C. Later behandeling met Minrin, omdat ik zes liter vocht per dag produceerde…
Daarna nog een keer drie en een keer vier dagen opname en infuus bij een kaliumgehalte van 2.7. Ook bleek mijn natruim naar beneden te zijn gegaan. Dit alles bij gebruik van o.a. Hydrchloorthiazide in combinatie met een kaliumsparende tablet Spironolacton (met het hormoon Aldosteron).
Zonder diuretica is mijn bloeddruk niet naar beneden te krijgen. (Soms zelfs tot 250/120) Bloedonderzoeken naar functies van organen zijn goed. Advies nu: Schlüssler zouten met kalium (6), natrium (8) en magnesium (7). Deze geven de stoffen af en helpen het lichaam ze op natuurlijke wijze zelf aan te maken. Je kunt er niet teveel van innemen.
Mijn bloeddruk is na jaren van tobben aan het zakken naar 125/82! Ik voel me veel beter. Reactie infoteur, 21-06-2015
Da's een hele mooie bloeddruk. Houden zo!

Mikki, 01-04-2012
My naam is Mikki, ek is van Suid-Afrika. My simptome is te veel suur, ek kan nie pasta, brood, koek. lekkers ens eet nie. Dit is asof als wat ek eet en drink omsit suur. Ek kry koors en droog uit. Ek eet nie baie sout nie. Wat is oorsaak dat my liggaam permanent styf voel. Ek voel letterlik elke spier in my liggaam trek veral in my nek en gesig. Hoop jul het antwoord vir my. Van Mikki Reactie infoteur, 07-04-2012
Die redaksie kan nie ingaan op individuele ziektegevallen. Ook stel ons geen diagnose, maar gee slegs algemene gezondheidsadviezen. Vir enige vrae oor die diagnose en behandeling moet jy kontak met jou behandelend dokter.

Dick Roetman, 20-12-2011
Mijn vrouw heeft een lekkende hartklep + teveel vocht in het lichaam + een wisselend natriumbeeld. Te weinig bij vaak plassen door plaspillen en te veel bij minder gebruik plaspillen. Zij is onder behandeling van een cardioloog.
vraag 1: weet u het "ideale" gebruik van plaspillen met behoud van een goed natriumgehalte?
vraag 2: kunnen door dit "geschommel" van het natrium problemen elders ontstan? (zoals nierwerking)
Bij voorbaat dank voor het meedenken. Reactie infoteur, 21-12-2011
Er bestaan ook kaliumsparende plaspillen (diuretica). Deze middelen voeren water af maar sparen het kalium. Als plaspil hebben ze evenwel geen sterke werking en ze worden daarom vaak gebruikt in combinatie met andere plaspillen. Het is aan de behandelend arts om per patiënt te bekijken wat de beste (combinatie van) medicijnen zijn en wat de juiste of meest ideale dosering is.

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 04-09-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Gezonde voeding
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.