Het gevaar van Energy Drinks

Met pijn in mijn hart kijk ik toe als ik in het zwembad sta en zie hoe mijn teamgenoten vlak voor een wedstrijd waterpolo nog een blikje energy drink achterover slaan. Ik herinner me nog een tijd dat ik dat ook deed, maar als je weet wat de gevaren zijn van dat spul, dan zal je er snel mee ophouden. Deze zijn namelijk niet gering, energy drinks kunnen serieus gevaarlijk zijn. Bedenk ook, voor het sporten hebben we niet voor niets sportdranken. Een energy drink is heel wat anders. Het verschil in sportdranken en energy drinks lees je terug in dit artikel. Kort gezegd, tijdens het sporten wil je energie (en dus bloed) in je spieren hebben. Energy drink valt zwaar in het verteringsstelsel en trekt dus bloed daarheen, weg van je spieren. Een beschrijving van wat wel kan bij het sporten vind je hier. Maar ook als je niet gaat sporten kan energy drink een gevaarlijke zijn. Het is ook niet voor niets dat er meerdere overheden al jaren pleitten om een waarschuwing (als bij sigaretten) verplicht te stellen op de blikjes.

Risicogroepen

Voor de gezonde volwassene is een blikje energy drink niet gevaarlijk. Worden dat echter meerdere blikjes per dag, dan is het een andere zaak. Dit neemt meerdere risico’s met zich mee (zie hier onder) en is gewoon slecht voor je, energy drink zit vol met suiker en dat is nooit goed voor je. In een blikje energy drink (à 0,25 liter) zit evenveel suiker als in ongeveer 9 suikerklontjes! Voor bepaalde groepen mensen is het dan ook sterk afgeraden om energy drinks te nuttigen. Kinderen jonger dan 16 zijn een risicogroep en ook voor zwangere vrouwen is het gebruik niet aan te raden. Mensen met een hoge bloeddruk of diabetes zal zo’n blikje ook niet goed doen.

Gevaarlijke stoffen

Suiker

Suiker of sacharose is een soort koolhydraat en daarmee een belangrijke energie leverancier voor het lichaam. Er bestaan complexe koolhydraten en simpelere koolhydraten. Deze simpele varianten zijn makkelijk af te breken en dus snel in het lichaam op te nemen. Sacharose is een vrij simpele koolhydraat. Daardoor wordt veel sacharose snel opgenomen en zorgt dit voor een snelle piek in de bloedsuikerspiegel. Hierdoor krijg je van een blikje energy drink gelijk energie! Echter, je lichaam gaat dan insuline produceren in de alvleesklier, waardoor je bloedsuiker spiegel daalt. Door de hevige insuline productie kan het zijn dat je daarna juist met minder suiker in je bloed eindigt dan dat je begon. Oftewel: na een korte piek in je bloedsuiker die veel energie geeft eindig je daarna juist met te weinig suiker in je bloed.

En wat gebeurt er dan met de suikers als deze door de insuline het bloed verlaten? Die suiker wordt opgenomen door de cellen of omgezet in vet, om zo te worden opgeslagen. Wat gelijk de reden is dat suiker dikmakend is. Tevens zijn dranken met een dergelijk gehalte aan suikers buitengewoon slecht voor de tanden.

Cafeïne

De cafeïne in de drankjes versterkt het opwekkende effect van de suikers. Cafeïne werkt als een adrenerge stof en pept daarmee het sympathische zenuwstelsel op. Dit betekent dat het lichaam in zijn ‘fight or flight’ mode gaat: de hartfrequentie stijgt en de ademhaling versnelt. Je wordt dus alerter en klaar voor actie. Echter, er treedt hierbij al vrij snel gewenning op. Dit betekent dat zodra je vaker blikjes drinkt, het effect van een blikje minder wordt. Zo gaan mensen steeds meer drinken en heeft de cafeïne een verslavende werking. Stop je met drinken, dan treden er ook echt ontwenningsverschijnselen op. Dit zijn bijvoorbeeld hoofdpijn, gebrek aan concentratie of zelfs depressie.

De LD50 (dosering van een stof die bij 50% van de mensen tot de dood zal leiden) ligt op 150 tot 200mg per kg lichaamsgewicht. Dit staat ongeveer gelijk aan 80 tot 100 koppen koffie en daarmee kan cafeïne een directe doodsoorzaak zijn. Zo erg zal het vaak niet zijn, maar mindere hoeveelheden kunnen wel een cafeïne allergie veroorzaken.

Taurine

Over taurine is eigenlijk erg weinig bekend. Voor het eerst werd het gevonden bij stieren in 1827 en daarom heeft het de naam taurine gekregen (stier in het Latijns is Taurus). Het komt natuurlijk in het lichaam voor en versterkt daar onder andere de hartspier. Het is dus goed mogelijk dat dit voor mensen met een hoge bloeddruk of hartaandoeningen voor problemen kan zorgen. Maar nogmaals, hierover is slechts weinig bekend.

Overige gevaren

Alcohol heeft een versuffende werking op het zenuwstelsel, terwijl cafeïne het zenuwstelsel juist oppept. Het kan dus een deel van de effecten van alcohol tegenwerken en dat kan er voorzorgen dat je even net wat meer alcohol tot je neemt dan goed voor je is. Zo zijn energy drinks dus indirect gevaarlijk. Bovendien werken zowel alcohol als cafeïne uitdrogend. De combinatie van die twee werkt wat dat betreft ook extra sterk.

Waarschijnlijk doordat energy drinks hypertoon (sterkere concentratie stoffen dan in het bloed) zijn hebben ze een verdikkende werking op het bloed. Dit maakt het bloed stroperiger en lastiger door te pompen. Daardoor volgt er een grotere belasting voor het hart. Dit kan gevaarlijk worden als het hart ook op andere manieren wordt uitgedaagd, bijvoorbeeld als het door ziekte al verzwakt is of als je aan het sporten bent.