Opgeblazen gevoel: oorzaken van een dikke, opgezwollen buik

Een dikke, opgezette buik of opgeblazen gevoel duidt op een abnormale zwelling van de buikstreek. Een dikke buik of opgezwollen buik kan als cosmetisch storend worden ervaren, maar het kan tevens lichamelijk ongemak veroorzaken. Een opgeblazen gevoel kun je echter vrij gemakkelijk voorkomen. Een opgezette buik of opgeblazen gevoel heeft niets te maken met een paar kilo's te veel aan gewicht. We hebben het over de tijdelijke opgezette buik, waar bijna iedereen van tijd tot tijd last van heeft. Tenzij het opgeblazen gevoel en de dikke buik worden veroorzaakt door een medische aandoening, zoals leveraandoeningen of hart- en vaatziekten, is de enige echte oorzaak darmgassen. Hoe kun je dit voorkomen of tegengaan? We geven een aantal tips tegen een opgezette buik.

• Tip tegen opgezette buik: vermijd obstipatie
• Oorzakelijke factoren
• Opgeblazen gevoel tegengaan
• Sluit voedselovergevoeligheid uit
• Sluit prikkelbare darmaandoening uit
• Tip tegen dikke buik: eet niet te snel
• Voorkom een opgeblazen gevoel en beperk koolzuurhoudende dranken
• Voorkom opgeblazen gevoel en beperk het gebruik van kauwgum
• Beperk het gebruik van natrium
• Kijk uit met light- en dieetproducten
• Kijk uit met het gebruik van gasvormend voedsel
• Tips tegen dikke buik: eet kleinere maaltijden
• Gebruik voedingsmiddelen die een opgezet gevoel tegengaan
• Leefadviezen en tips in vogelvlucht

Tip tegen opgezette buik: vermijd obstipatie

Oorzakelijke factoren

Te weinig vezels, te weinig drinken en een gebrek aan lichamelijke activiteit kan leiden tot obstipatie, hetgeen een opgeblazen gevoel kan geven.

Opgeblazen gevoel tegengaan

Om obstipatie of verstopping tegen te gaan is het belangrijk om regelmatig te bewegen en te sporten. Dit zorgt voor een goede darmwerking en het stimuleert het verteringsproces. Drink ook voldoende; streef naar 6-8 glazen per dag. Voort is het aan te raden om vezelrijk te eten (25 gram per dag voor vrouwen en 38 gram per dag voor mannen), bestaande uit volle granen, fruit, groenten, peulvruchten, noten en zaden. Bouw dit langzaam op als je weinig vezels binnenkrijgt, zodat je lichaam er aan kan wennen en zorg dat je er voldoende bij drinkt.

Sluit voedselovergevoeligheid uit

Voedselovergevoeligheid is de overkoepelende term voor niet-allergische voedselovergevoeligheid (ook wel voedselintolerantie genoemd) en overgevoeligheidsreacties op voedsel, zoals voedselallergie. Voedselovergevoeligheid kan allerlei klachten hebben, zoals snel na de maaltijd een opgezette of dikke buik, veel gasvorming, brijontlasting of diarree dan wel misselijkheid. Het is vaak geen sinecure om vast te stellen of er sprake is van voedselovergevoeligheid. De klachten kunnen niet alleen heel verschillend zijn, maar ook nog eens van persoon tot persoon variëren. De klachten kunnen tevens andere oorzaken hebben. Bij vermoeden van voedselallergie, is het aan te raden een afspraak te maken met je huisarts.

Sluit prikkelbare darmaandoening uit

Bij het prikkelbare darmsyndroom (PDS) komt een opgeblazen gevoel vaak voor. Bij deze chronische darmaandoening heb je regelmatig buikpijn, vaak op wisselende plekken in de buik, en problemen met de ontlasting. Het is niet duidelijk hoe klachten van een prikkelbare darm ontstaan. Wel lijken de hersenen extra alert te zijn voor prikkels in de darmen. De darm lijkt bij mensen met PDS extra gevoelig en beweeglijk.

Tip tegen dikke buik: eet niet te snel

Snel eten zonder goed te kauwen of snel drinken, kan ertoe leiden dat je ongemerkt extra veel lucht naar binnen slikt, wat een opgeblazen gevoel kan veroorzaken. Dus eet langzaam en geniet van je maaltijd. Houd er ook rekening mee dat de spijsvertering in de mond begint en je kunt een opgeblazen gevoel verminderen door gewoon rustig en goed op je voedsel te kauwen je voedsel. Door goed te kauwen maal je je voeding fijn en worden er enzymen toegevoegd die een start maken met de vertering. Door goed te kauwen kunnen je darmen optimaal presteren en zoveel mogelijk bruikbare voedingsstoffen uit je eten halen. Bovendien krijgen je hersens bij te snel eten te laat het signaal dat je verzadigd bent. Je blijft dus langer dooreten dan nodig is, wat leidt tot vetopslag, overgewicht en vermoeidheid.

Voorkom een opgeblazen gevoel en beperk koolzuurhoudende dranken

Koolzuurhoudende dranken (ook suikervrije) kunnen gasvorming veroorzaken in je darmen en zorgen voor een opgeblazen gevoel. In plaats daarvan kun je water drinken wat op smaak is gebracht met citroen, limoen of komkommer. Water kun je heel gemakkelijk lekker maken. Of verminder gewoon het aantal glazen frisdrank dat je per dag gebruikt.

Voorkom opgeblazen gevoel en beperk het gebruik van kauwgum

Kauwgom kan ook leiden tot het inslikken van lucht (aërofagie), wat een opgeblazen gevoel kan veroorzaken. Als je de gewoonte hebt om veel op kauwgum te kauwen en je merkt dat je er een opgeblazen gevoel van krijgt, kun je het afwisselen met een (suikervrij) snoepje of het eten van een gezond, vezelrijk tussendoortje zoals fruit of groenten. Denk er wel om dat het zuigen op een hard snoepje er ook voor kan zorgen dat je lucht inslikt.

Beperk het gebruik van natrium

Sterk bewerkte voedingsmiddelen bevatten vaak veel natrium en weinig vezels en beide factoren dragen bij aan een opgeblazen gevoel. Niet alleen zoutjes en chips zijn natriumbommen, maar ook producten die gezond lijken zitten vaak barstensvol natrium, zoals soepen, dressings, ontbijtgranen en tomatensaus.

Kijk uit met light- en dieetproducten

In veel producten zijn kunstmatige zoetstoffen als aspartaam toegevoegd. Je treft het aan in light en dieet producten, snoep, kauwgum, etc. Je krijgt minder suiker binnen, maar de keerzijde hiervan is dat de zoetstoffen je buik enorm kunnen doen opzetten. Wanneer je minder zoetstoffen als aspartaam gebruikt, zal het stukken beter gaan met het opgeblazen gevoel en de opgezette of dikke buik.

Kijk uit met het gebruik van gasvormend voedsel

Als je niet gewend bent aan het eten van bonen, kunnen ze winderigheid en een opgeblazen gevoel veroorzaken. Dit geldt ook voor koolsoorten, uitgezonderd bloemkool en broccoli. Dit betekent echter niet dat je deze voedingsmiddelen niet meer moet eten. Het is juist goed om gevarieerd te eten. Verwerk deze voedingsmiddelen gewoon in je eten, maar bouw het langzaam op totdat je lichaam zich aanpast aan de verbindingen die in eerste instantie gas kunnen veroorzaken.

Tips tegen dikke buik: eet kleinere maaltijden

In plaats van drie grote maaltijden per dag, kun je beter meerdere kleinere maaltijden verspreid over de dag eten. Dat voorkomt een opgeblazen gevoel, dat vaak volgt op grote maaltijden (denk aan kerst). Bovendien is het goed voor je bloedsuikerspiegel. Bij kleine maaltijden stijgt de bloedsuikerspiegel minder. Je lichaam kan dan gemakkelijker de juiste balans hervinden. Ideaal is 5-6 kleine maaltijden per dag, maar zorg ervoor dat de hoeveelheid voedsel en calorieën in verhouding staan tot wat je dagelijks nodig hebt.

Gebruik voedingsmiddelen die een opgezet gevoel tegengaan

Onderzoek lijkt erop te wijzen dat pepermuntthee, gember, ananas, peterselie en yoghurt met probiotica ('goede' bacteriën) kunnen bijdragen aan het verminderen van een opgeblazen gevoel.

Leefadviezen en tips in vogelvlucht

De volgende leefadviezen kunnen bijdragen aan vermindering van de klachten:

• Neem op de nuchtere maag een glas (lauw) water, thee, sap of andere drank, aangezien dit de darmen op gang brengt;
• Begin de dag met een stevig ontbijt, want dat is noodzakelijk voor een goede darmwerking.
• sla geen maaltijd over, want verstoring van de regelmaat kan de klachten verergeren.
• Neem bij iedere maaltijd of (gezond) tussendoortje voldoende tijd om rustig te eten en goed te kauwen.
• Iedere dag voldoende lichaamsbeweging kan obstipatie voorkomen of verhelpen.
• Neem rustig de tijd om naar het toilet te gaan en stel het toiletbezoek niet uit.
• Door te veel lucht in te slikken kunnen krampen, gasvorming of winderigheid ontstaan. Vermijd daarom het kauwen van kauwgom, drink niet met een rietje en stop met roken. Ga ook niet tegelijk eten en drinken. En praat niet te veel tijdens het eten, want hierdoor kun je lucht inslikken.
• Gebruik op eigen initiatief geen laxeermiddelen of stoppende middelen. Dit kan de darmwerking danig verstoren.

Lees verder

• Opgeblazen buik, pijn, oprispingen en winderigheid: oorzaken
• Opgezwollen buik na het eten en diarree/verstopping: PDS
• Acute hevige buikpijn: oorzaken plotseling extreme buikpijn
• Opgeblazen gevoel: misselijk, winderig, boeren en diarree
• Buikkrampen: oorzaken en behandeling krampen in de buik