Het Joods huwelijk - het traditionele huwelijk

Een traditioneel Joods huwelijk zit boordevol rituelen die de schoonheid van de relatie tussen man (bruidegom) en vrouw (bruid) symboliseren, zowel in hun verplichtingen naar elkaar toe als naar het Joodse Volk. Bij een Joods huwelijk gaat het erom dat twee personen één kunnen worden - wanneer zielsverwanten gebruik maken van de unieke ziel die ze delen. Een traditionele Joodse bruiloft is als een geweven tapijt dat bestaat uit vele draden: Bijbels, historisch, mystiek, cultureel en legaal. Het Joodse huwelijk bestaat anno 2023 al meer dan 3800 jaar. Het huwelijk tussen een Joodse man en Joodse vrouw wordt op kosmisch niveau beschouwd als een herbevestiging van het huwelijk dat plaatsvond tussen G'd en het Joodse volk op de Berg Sinaï. Het huwelijk wordt gezien als een persoonlijke Jom Kippoer, de heiligste dag in iemands leven.

• De trouwdag
• Kabbalat Panim
• Badeken (sluierceremonie)
• Choepa
• Zegens van de verloving (Kiddoesjien)
• Het geven van de ring
• Ketoeba (huwelijkscontract)
• Het breken van het glas
• De zeven zegens (sheva brachot)
• Hebreeuws tekst van de sheva brachot
• Nederlandse vertaling
• Jichoed
• Het feestmaal (Seuda)
• Waarom verbiedt G’d Joden te trouwen met niet-Joden?
• Met wie mogen Joden wel en niet trouwen? – Joodse visie
• Voetnoten

De trouwdag

De trouwdag is de gelukkigste en heiligste dag van iemands leven. Het wordt gezien als een persoonlijke Jom Kippoer voor de Joodse bruidegom (chatan) en de Joodse bruid (kallah).¹ Want op deze dag worden alle zonden uit het verleden vergeven en smelten beide zielen samen in één nieuwe ziel. Bruid en bruidegom vasten op deze dag tot na de trouwceremonie.² De bruid draagt een witte bruidsjurk (kittel).

Kabbalat Panim

De bruid en bruidegom zien elkaar een week lang niet voor de trouwerij.³ Voor de trouwceremonie ontmoeten de chatan en kalah de gasten apart. Dit heet 'Kabbalat Panim' (receptie). De bruid zit op haar 'troon' om de gasten te ontvangen, terwijl de bruidegom omringd wordt door gasten die zingen en op hem toasten. De moeders van de bruid en de bruidegom staan samen en breken een plaat om aan te tonen dat de verbintenis serieus is en een gebroken relatie nooit geheel gerepareerd kan worden.

Badeken (sluierceremonie)

De Badeken is de sluier van de kallah. Het symboliseert bescheidenheid en de les dat hoe aantrekkelijk iemand er fysiek ook uit mag zien, de ziel en het karakter het belangrijkste zijn. De bruidegom plaatst de sluier over haar gezicht.⁴ Het is een teken van bescherming.

Choepa

De ceremonie vindt plaats onder de choepa dat het huis symboliseert dat gebouwd gaat worden.⁵ Het is aan alle kanten open om de gastvrijheid te tonen. Het wordt gewoonlijk buiten gehouden onder de sterren als een teken van zegen door G'd aan Abraham dat zijn kinderen zullen zijn als de sterren van de hemel. De bruid en bruidegom dragen geen juwelen als teken dat ze zijn zoals mensen zonder bezittingen. Zowel de bruidegom als de bruid worden door hun ouders naar de choepa geleid. De bruid loopt zeven keer rond de bruidegom (in zeven dagen werd de wereld gebouwd; zeven symboliseert ook de heelheid en compleetheid die ze niet apart kunnen verkrijgen). De bruid gaat dan aan de rechterhand van de bruidegom zitten.

Zegens van de verloving (Kiddoesjien)

Twee koppen wijn worden gebruikt tijdens de trouwceremonie.⁶ Over de eerste wordt de Kiddoesjien uitgesproken en daarna drinkt het paar van het kopje.

Het geven van de ring

De ring moet glad zijn zonder versieringen als symbool dat het huwelijk van simpele schoonheid is. De bruidegom schuift de ring om de vinger van de bruid haar rechterhand. Vanaf nu zijn het paar getrouwd. De bruid geeft de bruidegom de ring nadien, niet onder de choepa.⁷

Ketoeba (huwelijkscontract)

In het Joodse huwelijk verplicht de bruidegom zichzelf met verschillende verantwoordelijkheden die in de ketoeba staan geschreven, zoals: voedsel, onderdak en kleren voor zijn vrouw en emotionele zorg. Het document wordt door twee getuigen getekend en heeft wettelijke betekenis. De ketoeba is het eigendom van de bruid.

Het breken van het glas

Aan het einde van een Joods bruiloftsceremonie breekt de bruidegom (chatan) een glas met zijn voet. Dit bruiloftsgebruik staat voor de herdenking aan de vernietiging van de Tempel in Jeruzalem, die tweeduizend jaar geleden plaatsvond. Jeruzalem is de hoogste vreugde van de Jood, zo zegt de Psalmist. Het breken van het glas staat ook symbool voor de verbrijzeling van de ziel (die wordt gezien als de tempel van de Jood) in een mannelijke en vrouwelijke helft vlak voor de geboorte. Het huwelijk staat voor het herenigen van de mannelijke en vrouwelijke ziel zoals ook de Tempel ooit weer herbouwd wordt en Joden zich zullen herenigen met G'd. Er wordt vervolgens luid geroepen: “Mazel Tov”. De chatan (bruidegom) en kallah (bruid) verlaten dan de choepa (baldakijn) en mengen zich onder de gasten.

De zeven zegens (sheva brachot)

Nu worden de zeven zegens gezegd over het tweede kopje wijn. Het thema van de zegens is het vertrouwen in G'd als Schepper van de wereld, Schenker van vreugde en liefde, en de uiteindelijke Verlosser van het Joodse Volk. De zegens worden voorgelezen door de rabbijn of iemand anders. Daarna drinken de man en vrouw van de wijn.

Hebreeuws tekst van de sheva brachot

1. בָּרוּךְ אַתָּה יְ-יָ אֱלֹהֵ-ינוּ מֶלֶךְ הָעוֹלָם, בּוֹרֵא פְּרִי הַגָּפֶן.
2. בָּרוּךְ אַתָּה יְ-יָ אֱלֹהֵ-ינוּ מֶלֶךְ הָעוֹלָם, שֶׁהַכֹּל בָּרָא לִכְבוֹדוֹ.
3. בָּרוּךְ אַתָּה יְ-יָ אֱלֹהֵ-ינוּ מֶלֶךְ הָעוֹלָם, יוֹצֵר הָאָדָם.
4. בָּרוּךְ אַתָּה יְ-יָ אֱלֹהֵ-ינוּ מֶלֶךְ הָעוֹלָם, אֲשֶׁר יָצַר אֶת הָאָדָם בְּצַלְמוֹ, בְּצֶלֶם דְּמוּת תַּבְנִיתוֹ, וְהִתְקִין לוֹ מִמֶּנּוּ בִּנְיַן עֲדֵי עַד: בָּרוּךְ אַתָּה יְ-יָ, יוֹצֵר הָאָדָם.
5. שׂוֹשׂ תָּשִׂישׂ וְתָגֵל הָעֲקָרָה, בְּקִבּוּץ בָּנֶיהָ לְתוֹכָהּ בְּשִׂמְחָה: בָּרוּךְ אַתָּה יְ-יָ, מְשַׂמֵּחַ צִיּוֹן בְּבָנֶיהָ.
6. שַׂמַּח תְּשַׂמַּח רֵעִים הָאֲהוּבִים, כְּשַׂמֵּחֲךָ יְצִירְךָ בְּגַן עֵֽדֶן מִקֶּֽדֶם: בָּרוּךְ אַתָּה יְ-יָ, מְשַׂמֵּֽחַ חָתָן וְכַלָּה.
7. בָּרוּךְ אַתָּה יְ-יָ אֱלֹהֵ-ינוּ מֶלֶךְ הָעוֹלָם, אֲשֶׁר בָּרָא שָׂשׂוֹן וְשִׂמְחָה, חָתָן וְכַלָּה, גִּילָה רִנָּה דִּיצָה וְחֶדְוָה, אַהֲבָה וְאַחֲוָה שָׁלוֹם וְרֵעוּת, מְהֵרָה יְ-יָ אֱלֹהֵ-ינוּ יִשָּׁמַע בְּעָרֵי יְהוּדָה וּבְחוּצוֹת יְרוּשָׁלָיִם, קוֹל שָׂשׂוֹן וְקוֹל שִׂמְחָה, קוֹל חָתָן וְקוֹל כַּלָּה, קוֹל מִצְהֲלוֹת חֲתָנִים מֵחֻפָּתָם, וּנְעָרִים מִמִּשְׁתֵּה נְגִינָתָם: בָּרוּךְ אַתָּה יְ-יָ, מְשַׂמֵּחַ חָתָן עִם הַכַּלָּה.

Nederlandse vertaling

1. Gezegend bent U, Heer onze G'd, Koning van het universum, die de vrucht van de wijnstok schept.
2. Gezegend zijt u, Heer onze G'd, Koning van het universum, die alle dingen heeft geschapen voor Zijn glorie.
3. Gezegend bent U, Heer onze G'd, Koning van het universum, Schepper van de mens.
4. Gezegend zijt u, onze Heer, de Koning van het universum, die de mens naar zijn beeld schiep, naar het beeld [van zijn] gelijkenis [hij vormde] zijn vorm, en bereidde voor hem uit zichzelf een eeuwigdurend gebouw voor. Gezegend bent u Heer, Schepper van de mens.
5. Moge de onvruchtbare [Jeruzalem] zich verheugen en gelukkig zijn bij het verzamelen van haar kinderen voor haar midden van vreugde. Gezegend zijt U, die Sion met haar kinderen blij maakt.
6. Schenk overvloedige vreugde aan deze liefhebbende vrienden, zoals U blijdschap schonk aan Uw geschapen wezen in de Hof van Eden vanouds. Gezegend zijt U, die de bruidegom en de bruid blij maakt.
7. Gezegend bent U, Heer onze G'd, Koning van het universum, die vreugde en geluk schiep, bruidegom en bruid, blijdschap, vreugde, liefde, vriendschap, harmonie en vriendschap. Onze G'd, laten we daar snel in de steden van Juda en in de straten van Jeruzalem het geluid van vreugde en het geluid van geluk horen, het geluid van een bruidegom en het geluid van een bruid, het geluid van uitbundigheid van bruidegoms onder hun choepa, en jongeren van hun vreugdevolle banketten. Gezegend zijt u, die de bruidegom blij maakt met de bruid.

Jichoed

Het paar wordt geleid naar een aparte kamer waar ze even alleen kunnen zijn. Op dit moment wordt opgehouden met het vasten.

Het feestmaal (Seuda)

Het is een plicht voor de gasten vreugde te brengen voor de bruidegom en bruid. Er is veel muziek en dans. Na de maaltijd wordt de Birkat Hamazon gereciteerd en de Sheva Brachot worden herhaald.

Gedurende de week na de bruiloft houden vrienden en kennissen feestmaaltijden ter ere van de bruidegom en bruid. Dit wordt de week van de Sheva Brachot genoemd.

Waarom verbiedt G’d Joden te trouwen met niet-Joden?

Volgens G’d mogen Joden alleen maar met Joden trouwen en niet met niet-Joden (Deuteronomium 7:3). Waarom zijn gemengde huwelijken volgens de Tora/Bijbel van G’d verboden? Komt dit niet racistisch over? En wat voor verklaring zou een Jood/Jodin moeten geven tegenover een niet-Joodse man/vrouw dat het niet wenselijk is om met hem of haar te trouwen? Van belang is goed te realiseren dat Joden een volk vormen. Het Jodendom is GEEN religie zoals bijvoorbeeld de islam of het christendom. Het Joodse volk vormt ook GEEN ras, dus betreft het geen raciale kwestie (er zijn ook zwarte en Chinese Joden). De reden dat Joden niet kunnen trouwen met niet-Joden heeft te maken met de ziel. Joden hebben een andere ziel dan niet-Joden. Overigens is het wel mogelijk dat de niet-Joodse vrouw of man -mits zij/hij oprecht is om een Joods leven te leiden volgens de Joodse wet (Halacha)- tot het Jodendom toetreedt en Joods wordt. In dat geval kan er wel een huwelijk plaatsvinden tussen de twee geliefden.

De Tora/Bijbel van G’d is de Joodse visie omdat Joden in het jaar 1313 voor het begin van de gewone jaartelling de Tora hebben geaccepteerd. In Exodus 24:7 staat: En hij nam het Boek van het Verbond en las het voor het gehoor van het volk, en ze zeiden: “Alles wat de Heer sprak, zullen we doen en we zullen horen.”

Assimilatie door gemengde huwelijken grootste gevaar voor Joodse volk in de 21ste eeuw
Na de Holocaust waarbij zes miljoen Joden de dood werden ingejaagd is er een nieuwe grote dreiging gaande: assimilatie. Veel Joden, vooral in de Verenigde Staten, trouwen met niet-Joden. Er zijn naar schatting in de afgelopen zeventig jaar (1950-2020) meer dan zes miljoen Joden verloren gegaan door gemengde huwelijken. Dit is voor het Joodse volk een beangstigende statistiek.

De Chabad Rebbe stuurde zijn afgezanten naar alle uithoeken van de aarde om dit probleem op te lossen door contact op te nemen met degenen die zichzelf seculier noemen, want in werkelijkheid wil de Neshama (ziel) van elke Jood het goede doen, maar ze worden misleid door hun dierlijke instinct.

Rav Saddya Gaon schrijft: “onze natie is niet gebonden door land, taal of cultuur, maar door onze Heilige Tora. Dit geldt voor alle generaties.”

Deuteronomium 7:3-4
In Deuteronomium 7 vers 3 staat: ‘Je mag niet met hen trouwen (de niet-Joden, waarover de Joodse Bijbel in de voorgaande verzen spreekt), je zult je dochter niet aan hun zoon geven en je mag zijn dochter niet voor je zoon nemen.’
Deuteronomium 7:4

In het volgende vers (Deuteronomium 7:4) wordt uitgelegd waarom. G’d wil niet dat Joden van Hem verwijderd raken door niet meer de Tora na te leven door andere goden te dienen of idealen na te leven die niet overeenkomen met de Tora. De Talmoed legt uit dat als een Joodse vrouw trouwt met een niet-Joodse man deze man zijn zonen zal laten afdwalen van de Tora. En als een Joodse man trouwt met een niet-Joodse vrouw dan zullen de kinderen automatisch niet-Joods zijn volgens de Joodse wet.
G’ddelijk bevel

Uit bovenstaande kan dus afgeleid worden dat het om een G’ddelijk bevel gaat en niet om een racistische maatregel van de Joden. De Joden vormen een volk volgen de Tora, geen ras. Zouden Joden gemengd trouwen dan betekent dit automatisch het einde van het Joodse volk en het einde van het verbond tussen G’d en de Joden volgens de Tora. De Tora meldt echter dat het onmogelijk is de Tora te wijzigen en dat de Tora voor eeuwig geldt. Daarom is het onmogelijk dat Joden met niet-Joden trouwen.

Wat houdt een huwelijk in volgens de Joodse traditie?
Volgens de Joodse traditie c.q. de Tora is een huwelijk een G’ddelijk instituut. Het huwelijk is door G’d ingesteld. In de Talmoed (Mondelinge Tora) en de Kabbala (Joodse mystiek) staat dat via het huwelijk twee halve Joodse zielen, die vlak voor de geboorte één Joodse ziel waren maar door G’d zijn gescheiden van elkaar, weer met elkaar worden herenigd. Het gaat hier dus om de diepste verbinding. Een Joodse ziel moet met een Joodse ziel verbonden worden en kan niet met een niet-Joodse ziel verbonden worden via het huwelijk. De Joodse ziel moet immers de Tora naleven en de niet-Joodse ziel mag dat niet (die moet de Noachidische geboden naleven).

Dat leidt echter wel tot de volgende vraag: hoe kijkt de Tora aan tegen het huwelijk van een religieuze Jood die de Tora naleeft en een niet-religieuze Jood die de Tora niet naleeft? Om die vraag te kunnen beantwoorden moet gekeken worden naar WAT onder een Jood verstaan moet worden.

Wat is een Jood?
Het gaat in deze paragraaf niet over de vraag WIE een Jood is maar WAT een Jood is. Het antwoord wordt bepaald door de ziel. Joden hebben een andere ziel dan niet-Joden. Volgens de stichter van Chabad, Rabbijn Schneur Zalman, kan een Jood zich niet scheiden van G’d vanwege de G’ddelijke ziel die niet-Joden niet hebben. Een Joodse atheïst kan zijn uiterste best doen om het bestaan van G’d te ontkennen, maar hij blijft hoe dan ook verbonden met G’d. Hij kan namelijk zijn Joods-zijn niet ontkennen. Als hij namelijk echt niet Joods zou zijn dan hoeft hij het ook niet te ontkennen.

Een religieuze Jood kan dus gewoon trouwen met een atheïstische Jood omdat beiden een Joodse ziel hebben. Wel is van belang hoe ze hun kinderen gaan opvoeden. Wat is het belang van Joodse opvoeding? Het antwoord hierop is verderop te lezen.
Is bekering tot het Jodendom een geldige oplossing om een niet-Jood met een Jood te laten trouwen?
Bekering

Bekering tot het orthodoxe Jodendom kent drie stappen: de besnijdenis voor mannen; de onderdompeling in het ritueel bad (mikwa); en naleving van de 613 mitswot (verplichtingen) die in de Tora staan. De bekering vindt plaats in het bijzijn van drie rabbijnen, een rabbijns tribunaal.

Feitelijk is bekering van niet-Joden tot het Jodendom niet van belang om in de Komende Wereld te komen. Niet-Joden kunnen daar ook komen door de Noachidische geboden na te leven, ze hoeven niet per se Joods te worden.
Een echt Joods leven leiden

Wanneer een niet-Jood zich wil bekeren tot het Jodendom dan moet het daarvoor oprechte redenen hebben volgens de Tora. Het is niet voldoende om te zeggen dat je met een Jood of Jodin wilt trouwen. Het gaat erom dat deze persoon een echt Joods leven wil leiden zodat het Joodse volk blijft voortbestaan. Het Joods volk bestaat tegenwoordig nog steeds omdat Joden een oprecht Joods leven willen leiden waarbij ze zich willen opofferen voor G’d, en niet omdat Joden sterk, politiek machtig of rijk zijn.

Bovendien bepaalt G’d wie wel of niet Joods wordt volgens de Tora. De niet-Jood die geaccepteerd wordt als Jood of Jodin had al een Joodse ziel vóór de geboorte ondanks dat zijn/haar moeder niet-Joods is. Desondanks is een Halachische (volgens de Joodse wet) bekering nodig, en voldoet een cosmetische bekering (zoals bij het liberale en conservatieve Jodendom) niet.

Blijft de vraag waarom een bekeerling strikter moet leven dan een geboren Jood die de mitswot niet naleeft? Het antwoord is eenvoudig: de geboren Jood is Joods ongeacht wat hij of zij denkt/doet. Wil een niet-Jood ook zelf bepalen wat hij of zij denkt/doet dan is er geen oprechte reden om Joods te worden en bij het Joodse volk te horen. Dan kan de niet-Jood beter niet-Joods blijven.

Vergelijk het met een geboren Nederlander en een buitenlandse immigrant. De geboren Nederlander is automatisch Nederlander en hoeft geen procedure te ondergaan om Nederlander te worden. Een buitenlandse immigrant kan alleen Nederlander worden als hij/zij een bepaalde procedure ondergaat om zo het Nederlandse burgerschap te verkrijgen.

Net zoals Nederlanders een volk vormen, zo vormen Joden ook een volk. Het Jodendom is volgens de Bijbel GEEN religie. Joden die toetreden tot een ander geloof blijven ALTIJD Joods omdat hun moeder Joods is. Maar hun nageslacht zal dan niet meer Joods opgevoed worden en zal uiteindelijk niet meer Joods zijn en tot het Joodse volk behoren.
Het echte probleem is gebrek aan Joods onderwijs

Voor het voortbestaan van het Joodse volk is Joods onderwijs van essentieel belang volgens de Tora c.q. Bijbel. Zouden alle Joden de Tora naleven dan zou de vraag over gemengd huwelijk helemaal niet aan de orde zijn. Dan weten Joden gewoon dat ze alleen met een Jood of Jodin kunnen trouwen. Dan ontstaan er ook geen problemen met de Joodse opvoeding en worden kinderen, als ze eenmaal volwassen zijn, niet verleid om met een niet-Jood te trouwen.

Met wie mogen Joden wel en niet trouwen? – Joodse visie

Een Joodse man trouwt niet met:

• Iemand die niet-Joods is
• De dochter van een overspelige of incestueuze relatie (mamzeret).
• Een getrouwde vrouw tot de civiele en Joodse scheiding heeft plaatsgevonden.
• Zijn eigen gescheiden vrouw die hertrouwd is met een andere man en de laatste overlijdt of scheidt.
• Een weduwe van een kinderloze man die overleefd wordt door een broer, tot na de chalitzah ceremonie.
• Een getrouwde vrouw met wie hij overspel pleegde, maar nu gescheiden of weduwe is.
• Een priester (Cohen) mag geen gescheiden vrouw trouwen, een chalutza-weduwe, een bekeerlinge, een zona of een chalala.
• Familie (primaire en secundaire incest):
• Zijn moeder, grootmoeder; de moeder van zijn grootvader; zijn stiefmoeder, de vrouw van zijn grootvader aan vaders kant; en de vrouw van zijn grootvader aan moeders kant.
• Zijn dochter, kleindochter, achter kleindochter en haar afstammelingen; zijn schoondochter; de vrouw van zijn zoons zoon en afstammelingen; en de vrouw van zijn dochters zoon.
• De dochter van zijn vrouw of kleindochter en afstammelingen.
• Zijn zuster, half-zuster, zijn broers of halfbroers vrouw (gescheiden of weduwe) behalve voor Levieten huwelijk met de weduwe van een kinderloos broer, en de zuster of halfzuster van zijn gescheiden vrouw gedurende haar leven.
• Zijn tante.

Een Joodse man mag wel trouwen met:

• Zijn stiefzuster.
• Zijn stiefvaders vrouw.
• De schoondochter van zijn broer of van zijn zuster (gescheiden of weduwe).
• Zijn nicht.
• De vrouw van zijn stiefzoon (gescheiden of weduwe).
• De zuster van zijn overleden vrouw, maar niet de zuster van zijn gescheiden vrouw.
• Een vrouw met wie hij relaties had in een ongetrouwde staat.
• Een Cohen mag een weduwe trouwen (die nooit gescheiden was)

Een Joodse vrouw mag niet trouwen met:

• Iemand die niet-Joods is.
• De zoon van een overspelige of incestueuze relatie (mamzer).
• Een getrouwde man, totdat de civiele en Joodse scheidingen zijn geregeld.
• Een getrouwde man met wie ze overspel pleegde.
• Een gescheiden man, na de dood of scheiding van haar tweede man.
• Een bekeerlinge mag geen Cohen trouwen.
• De volgende familie (primaire en secundaire incest):
• Haar vader, grootvader; haar stiefvader; en de man van haar grootmoeder.
• Haar zoon, kleinzoon, haar schoonzoon, en de man van haar kleindochter en afstammelingen.
• Haar mans vader, of grootvader en de vader van haar schoonvader; en de vader van haar schoonmoeder.
• Haar mans zoon of kleinzoon en afstammelingen.
• Haar broer, halfbroer, haar zusters of halfzusters gescheiden man gedurende het leven van haar zuster en haar mans broer.
• Haar neef (oom zegger)

Een Joodse vrouw mag wel trouwen met:

• Haar stiefbroer.
• Haar stiefmoeders voormalige man (gescheiden of weduwe).
• De schoonzoon van haar broer of zuster
• Haar neef.
• Haar zusters man (na de dood van haar zuster, niet gescheiden)
• Haar oom.
• Een man met wie ze relaties had in hun ongetrouwde staat.
• Een dochter van een Cohen heeft niet de beperkingen zoals bij een mannelijke Cohen.

Voetnoten

¹ Een Joods huwelijk wordt alleen zo genoemd als zowel de man als de vrouw Joods zijn. Wanneer één van de partners niet-Joods is is er geen sprake van een Joods huwelijk en vinden de huwelijksrituelen niet plaats. Mocht de niet-Joodse partner zich voor het huwelijk bekeerd hebben tot het Jodendom dan is wel sprake van een Joods huwelijk. Van belang is wel te melden dat een huwelijk tussen een religieuze en atheïstische Jood als problematisch wordt beschouwd. Dan is er geen sprake van een traditioneel Joods huwelijk. Ook vindt binnen de Joodse traditie geen homohuwelijk plaats. Alleen Joodse mannen en Joodse vrouwen kunnen met elkaar trouwen.

² Het vasten begint bij zonsopgang. Het eindigt na de huwelijksceremonie als de bruid en bruidegom zich afzonderen in een kamer en ze samen een maaltijd eten.

³ Daar zijn verschillende suggesties voor, het is geen Halachisch voorschrift:

• Om de zenuwen te bedwingen.
• Het zorgt voor een groter verlangen naar elkaar.
• Omdat de vrouwen ritueel puur kunnen zijn, kan het de bruid en bruidegom in een moeilijke situatie plaatsen, zodat ze elkaar niet aanraken.

⁴ Dit vindt plaats voor de eigenlijke Choepa.

⁵ Het wordt technisch hier. Er zijn verschillende meningen over wat het huwelijk, de verwerving of het samenleven consumeert. Choepa wordt als beide gezien.

⁶ Dit is tegenwoordig, waar verloving en huwelijk in dezelfde ceremonie plaatsvinden. Dus worden twee kopjes gebruikt, één voor elk deel van het proces.

⁷ Het dragen van de ringen tijdens het huwelijk is geen traditionele praktijk, maar geleend van de populaire cultuur.

Lees verder

• Hebreeuws - Ivriet: woorden en zinnen - uitspraak
• Joodse humor / Joodse moppen - de witz (o.a. Sam en Moos)
• Wat is het tijdsverschil tussen Nederland en andere landen?