Erectieproblemen bij mannen: Oorzaken en behandeling

Seksueel opgewonden mannen krijgen dankzij de goede samenwerking van hormonen, spieren, bloedvaten en zenuwen een erectie. Een erectieprobleem (erectiestoornis, erectiele dysfunctie, impotentie) is een vaak voorkomend probleem dat optreedt wanneer een man geen erectie kan krijgen of behouden tijdens de geslachtsgemeenschap. Soms krijgt een man helemaal geen erectie, of anders verliest hij de erectie tijdens de geslachtsgemeenschap. Wanneer dit vaker dan één op de vijf keer optreedt, kent dit mogelijk een medische of psychische oorzaak zoals een hartaandoening, het gebruik van antidepressiva of angst. Ook omgevingsfactoren leiden mogelijk tot impotentie. Erectieproblemen hebben meestal geen invloed op de geslachtsdrift. Vaak verdwijnt het probleem met weinig of geen behandeling. Maar soms houden de problemen aan.

• Oorzaken van erectiestoornissen
• Fysieke aandoeningen of problemen
• Psychische en emotionele problemen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Contact met de arts
• Behandeling
• Prognose van impotentie bij mannen
• Complicaties van erectieproblemen
• Preventie van erectiele dysfunctie

Oorzaken van erectiestoornissen

Om een erectie te krijgen, moeten de hersenen, zenuwen, hormonen en bloedvaten allemaal samenwerken. Is er ergens een probleem, dan leidt dit tot erectieproblemen. De meeste mannen krijgen of behouden af en toe geen erectie. Als het vaker gebeurt (meer dan 20% van de keren), is dit mogelijk te wijten aan een fysiek of psychisch probleem, al zijn soms ook omgevingsfactoren de oorzaak van impotentie.

Fysieke aandoeningen of problemen

Vaak zijn erectiestoornissen te wijten aan een aandoening, een medisch probleem of een medische behandeling zoals:

• aangeboren problemen met de geslachtsorganen
• atherosclerose (verstopte slagaders)
• een hoge bloeddruk
• een hoog cholesterolgehalte in het bloed
• een leveraandoening
• een nieraandoening
• een ruggengraatletsel
• een trauma of letsel aan de genitale regio
• hartaandoeningen
• het metabool syndroom (aandoening waarbij de patiënt een verhoogde bloeddruk, hoge insulinespiegels, lichaamsvet rond de taille en een hoog cholesterolgehalte heeft)
• lage testosteronniveaus. Dit maakt het moeilijk om een erectie te krijgen en vermindert soms ook de geslachtsdrift van een man.
• multiple sclerose (chronische auto-immuunaandoening)
• prostaatproblemen: behandelingen voor prostaatkanker, een vergrote prostaat, zenuwbeschadiging door prostaatoperaties
• radiotherapie in het bekkengebied
• schildklieraandoeningen
• slaapproblemen
• suikerziekte
• ziekte van Parkinson (neurologische aandoening met bevingen)
• ziekte van Peyronie (penislittekens die resulteren in een gebogen penis en penispijn)
• zwaarlijvigheid

Psychische en emotionele problemen

Ook psychische en emotionele problemen zijn gekoppeld aan erectieproblemen bij mannen. Deze oorzaken komen vaker voor bij jongere mannen.

• angst (bijvoorbeeld over het niet kunnen krijgen of behouden van een erectie of angst voor intimiteit)
• een depressie
• een slechte communicatie met de partner
• gevoelens van twijfel en mislukking
• langdurig emotioneel leed door economische, professionele of sociale problemen
• ongerustheid
• relatieproblemen
• stress
• te veel verwachtingen van seks: hierdoor wordt seks een taak in plaats van plezier.
• vermoeidheid
• woede

Omgevingsfactoren

Medicatie
Enkele medicijnen leiden sneller tot erectiele dysfunctie zoals:

• anti-angstmedicatie
• anticholinergica (medicatie die spierbeweging remt)
• antidepressiva, waaronder monoamineoxidaseremmers (MAO-remmers), selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's) en tricyclische antidepressiva
• bloeddrukmedicijnen (vooral bètablokkers)
• diuretica (plaspillen: vochtafdrijvende geneesmiddelen)
• geneesmiddelen die inwerken op het centrale zenuwstelsel, waaronder sommige slaappillen en amfetaminen
• geneesmiddelen voor de behandeling van prostaatproblemen
• hartmedicijnen zoals digoxine
• hormoonmedicijnen
• opioïde pijnstillers
• sommige geneesmiddelen voor de behandeling van maagzweren
• sommige kankermedicijnen, waaronder chemotherapeutische middelen
• spierverslappers

Andere omgevingsfactoren
Ook enkele andere omgevingsfactoren zijn bekend voor erectiestoornissen. Deze komen vaker voor bij jongere mannen:

• alcoholgebruik (alcoholisme)
• cocaïnegebruik (drugsverslaving)
• nicotinegebruik (roken)

Symptomen

Enkele symptomen van erectiele dysfunctie omvatten:

• een erectie die niet stevig genoeg is voor de geslachtsgemeenschap
• minder interesse in seks
• problemen met het behouden van een erectie
• problemen met het krijgen van een erectie

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt diverse vragen aan de patiënt rond de erectieproblemen, zijn levensstijl, zijn gebruikte medicijnen, zijn gemoedstoestand, ... De arts voert vervolgens een lichamelijk onderzoek uit, zoals een bloeddrukmeting en een onderzoek van de penis en het rectum om daar eventuele problemen te identificeren. Soms zijn nog bijkomende testen nodig zoals:

• een apparaat dat de man 's nachts draagt om normale nachtelijke erecties op te sporen
• een echografie van de penis om problemen met de bloedstroom op te sporen
• een stijfheidscontrole om de erectiesterkte te meten
• een urineonderzoek of bloedonderzoek om diabetes mellitus, hartproblemen of een laag testosterongehalte op te sporen
• psychologische onderzoeken om een depressie en andere emotionele problemen op te sporen

Contact met de arts

In een aantal omstandigheden is het verstandig om een arts te raadplegen:

• aanhoudende erectieproblemen na veranderingen in de levensstijl
• de patiënt heeft andere symptomen, zoals lage rugpijn, buikpijn of plasproblemen
• een erectie die langer dan vier uur aanhoudt bij het gebruik van erectiestoornismedicijnen
• een medicijn dat mogelijk de oorzaak is van de erectieproblemen
• het probleem begint na een verwonding of een prostaatoperatie

Behandeling

De behandeling hangt af van de oorzaak en de gezondheidstoestand van de man. Vaak helpen levensstijlaanpassingen bij erectiele dysfunctie zoals angst en stress verminderen, meer sporten, gezond eten, minder alcohol drinken, stoppen met roken en het gebruik van drugs, extra gewicht verliezen, goed slapen en relatieproblemen oplossen. Ook praten met de partner over seksuele problemen is belangrijk. Therapie is soms nodig (voor zowel de man als de partner) wanneer relatieproblemen aanwezig zijn. Mogelijk zijn nog andere behandelingen nodig, zoals medicijnen, een operatie om implantaten in de penis te plaatsen, een vacuümapparaat (vacuümpomp: stimuleren bloed om naar de penis te stromen waardoor er een erectie ontstaat) en testosteronvervanging als de testosteronniveaus te laag zijn. Verder behandelt de arts het gezondheidsprobleem dat impotentie veroorzaakt of verergert. Alle behandelingen hebben mogelijke bijwerkingen en complicaties. Een arts biedt daarom informatie over de risico's en voordelen van elke behandeling.

Prognose van impotentie bij mannen

Veel mannen overwinnen erectieproblemen met veranderingen in levensstijl en/of een medische behandeling. In ernstigere gevallen moeten de man en partner zich aanpassen aan de invloed van erectiestoornissen op het seksleven. Dankzij therapie is het voorts vaak mogelijk om stress te overwinnen die erectiestoornissen op de relatie legt.

Complicaties van erectieproblemen

Aanhoudende erectieproblemen resulteren in ontevredenheid over het seksleven, een laag zelfbeeld, stress, angst en/of relatieproblemen.

Preventie van erectiele dysfunctie

Om erectieproblemen te voorkomen, zijn er enkele adviezen:

• de bloedsuikerspiegel goed onder controle houden wanneer diabetes mellitus aanwezig is
• de tijd nemen om te ontspannen
• een gezond gewicht behouden
• geen illegale drugs gebruiken
• minder alcohol drinken (niet meer dan twee alcoholische dranken per dag)
• sporten en een gezonde en evenwichtige voeding consumeren voor het behoud van een goede bloedcirculatie
• stoppen met roken
• voldoende slapen