Yogahoudingen – dhanurasana (booghouding)

Dhanurasana, ofwel de klassieke booghouding, maakt de wervelkolom lenig. De rug wordt intens naar achteren gebogen. In yoga beschouwt men het ruggenmerg als een van de meest verfijnde weefsels van het lichaam. In de yogafilosofie symboliseert een gezonde rug dan ook een gezond lichaam. Dankzij dhanurasana, en vele andere yogahoudingen met achter-, zij- en voorwaartse buigingen, krijgt de ruggengraat haar veerkracht terug. In fysiek en geestelijk opzicht voelt dat als herwonnen vitaliteit. Ook de been- en armspieren worden getraind, en overtollig vet rond de heupen verdwijnt. Bij het consequent beoefenen van dhanurasana zullen veel rugklachten geleidelijk verminderen. Niettemin is het belangrijk om met herniaklachten eerst medisch advies in te winnen voordat men aan dhanurasana begint.

Inhoud

• Oorsprong van dhanurasana (booghouding)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Voordelen
• Gezondheidseffecten van dhanurasana (booghouding)
• Therapie

Oorsprong van dhanurasana (booghouding)

Dhanurasana is een belangrijke yogahouding en staat vermeld in de Gheranda-samhita als een van de 32 klassieke asana's. Dhanur is Sanskriet en betekent (gespannen) 'boog'. Asana wil zeggen '(zit)houding' en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). De voltooide houding uit de hatha-yoga doet dan ook sterk denken aan dit wapen.

Basishouding
Dhanurasana is een basishouding en maakt deel uit van vrijwel alle yogacursussen dankzij de 'eenvoud' en de vele voordelen die deze yogaoefening heeft. Naast de rug is deze asana een weldaad voor de buikorganen, zoals de lever en alvleesklier. Wat betreft de effecten omtrent het lenig krijgen van de wervelkolom, met name de onderrug, is dhanurasana vergelijkbaar met salabhasana (sprinkhaanhouding).

Techniek

Dhanurasana is een basishouding, maar niettemin inspannender dan op het eerste oog lijkt. Neem langzaam en met vloeiende bewegingen, dus niet telkens met een ruk, de stappen door van de gelauwerde 'gespannen boog'. Forceer niets en let op hoe uw lichaam reageert. Ga zo ver als aangenaam is. Houd met andere woorden steeds in uw achterhoofd dat yoga de weg van de geleidelijkheid voorstaat.

1. Ga op de buik liggen, kin op de vloer. Houd de armen langs het lichaam, handpalmen naar beneden gericht. Ontspan u.
2. Adem uit. Buig de knieën. Pak eerst de linkerenkel met de linkerhand en vervolgens de rechterenkel met de rechterhand vast, of vice versa. Ontspan u opnieuw, adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling.
3. Adem uit en trek met behulp van de armen de benen op, zodat de knieën van de vloer komen. Doe hetzelfde met het bovenlichaam. Houd de benen uit elkaar bij het spannen van de boog.
4. Leg het hoofd zo ver mogelijk in de nek. Idealiter hoort bij een volledige dhanurasana alleen de buik het lichaamsgewicht te dragen (dus niet samen met de heupen). Probeer als sluitstuk de knieën bij elkaar te krijgen. Dit is de klassieke dhanurasana.
5. Blijf een minuut lang in dhanurasana en adem rustig door. Laat daarna de enkels los en kom terug in de beginhouding.
6. Rust uit in savasana of savasana II (lijkhouding).

Aandachtspunten

Houd de knieën uit elkaar tijdens stap 3, anders zult u in het begin de benen niet ver genoeg omhoog krijgen. Trek de benen pas naar elkaar toe zodra de houding vrijwel voltooid is. Overstrekken, en dus verkramping, is een risico dat voortdurend op de loer ligt bij het aannemen van dhanurasana. Let dus goed op hoe het lichaam reageert en forceer de spieren niet.

Rugklachten
Bij consequent en toegewijd oefenen zult u de boog steeds verder kunnen spannen. Win bij rugklachten die niet gerelateerd zijn aan vermoeidheid altijd eerst medisch advies in voordat u aan dhanurasana begint. Dat geldt ook als u lijdt aan hoge en lage bloeddruk en migraine.

Voordelen

Dankzij de achterwaartse buiging wordt de rug uiteindelijk zeer lenig. Geleidelijk ervaart u dat als herwonnen vitaliteit. Ook de buikorganen krijgen met dhanurasana een stevige massage. Bovendien zal de spiermassa van de armen en benen toenemen. Al met al mag men dhanurasana een allround-yogahouding noemen. Een yogahouding die veel voordelen kent en in vervlogen dagen dankzij de weldadige uitwerking op lichaam en geest ook een plekje heeft verworven in de Gheranda-samhita.

Gezondheidseffecten van dhanurasana (booghouding)

Volgens de klassieke yogahandboeken zorgt dhanurasana ervoor dat alle lichaamsfuncties optimaal en harmonisch met elkaar samenwerken. De houding is vooral gericht op het ruggenmerg en het stimuleren van de zenuwcentra (en de chakra's en kundalini) die zich langs de wervelkolom bevinden.

Therapie

Dhanurasana (booghouding) heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per se een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Rugklachten als gevolg van vermoeidheid, stramme rug.
• Suikerziekte (diabetes); dhanurasana masseert en stimuleert de alvleesklier (pancreas).
• Vermoeidheidsklachten.
• Ademhalingsproblemen, zoals astma en longemfyseem.
• Menstruatieklachten.
• Angstgevoelens, onrust, stress.
• Gewrichtsklachten (knieën, enkels, handkootjes).
• Obstipatie (de booghouding stimuleert het maag-darmstelsel en de spijsvertering).

Lees verder

• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Yogahoudingen – akarna dhanurasana (boogschutterhouding)
• Yogahoudingen – urdhva dhanurasana I en II (chakrasana)