Longkanker door roken als primaire overlijdensoorzaak

In ons land is longkanker nog steeds de belangrijkste reden van overlijden. Door inademing van gevaarlijke stoffen – met roken als belangrijkste veroorzaker – wordt longslijmvlies aangetast, waardoor kankercellen tot ontwikkeling komen. Nu stoppen met roken is ook voor u van belang! Wat is de invloed van roken, welk aandeel van de mannen met vrouwen overlijdt aan longkanker door roken en wat is de overlevingskans bij behandeling?

Longkanker door roken

• De functie van longblaasjes
• Invloed van roken
• Inname van ongewenste stoffen
• Vorming van kankercellen
• Eerste symptomen van longkanker door roken
• Longkanker met longontsteking
• Toenemend aantal vrouwelijke overlijdens
• Behandeling
• Stadium versus levensverwachting bij behandeling
• Advies voor rokers

De functie van longblaasjes

De longen zijn opgebouwd uit kleine openingen, welke via gangetjes naar bolletjes leiden. Aan die uiteinden zitten longblaasjes ook wel alveoli genoemd en zijn de gaswisselaar van het lichaam. Via inademing wordt zuurstof aangevoerd, welke via deze blaasjes aan hemoglobine als onderdeel van rode bloedlichaampjes wordt gekoppeld. Het lichaam kan daarmee worden voorzien van zuurstofrijk bloed. In het lichaam wordt verder kooldioxide aangemaakt als afvalstof van die zuurstof. Dit wordt eveneens via het bloed afgevoerd en via de alveoli afgegeven aan de longen. Oftewel we ademen kooldioxide uit. Indien de longen door roken of andere stoffen zijn aangetast dan neemt de ademcapaciteit aanzienlijk af.

Invloed van roken

Roken is een welbekende belangrijke veroorzaker van longkanker. Met de ademhaling wordt rook naar binnen gezogen, waardoor het lichaam ongewenste stoffen binnenkrijgt. Rook bestaat daarbij uit circa duizend stoffen, waarvan een veertigtal zeer schadelijk oftewel kankerverwekkend zijn. Door het nicotine bestanddeel heeft het een verslavend effect, waardoor velen op een gedwongen manier de ongewenste stoffen dagelijks in grote hoeveelheden innemen. Het zorgt ervoor dat de longwerking in toenemende mate wordt aangetast.

Inname van ongewenste stoffen

Veel roken maar ook de inademing van gassen, roetdeeltjes en andere lichaamsvreemde stoffen zorgen ervoor dat het longweefsel wordt aangetast. De toegang van alveoli wordt door rook en teer deels geblokkeerd, waardoor de ademcapaciteit afneemt. Het zorgt ervoor dat de persoon in toenemende mate minder zuurstof kan opnemen, waardoor het lichaam minder kracht heeft. Ook de inademing van deeltjes, zoals asbest kunnen ernstige gevolgen hebben. De kleine deeltjes blijven in de longen steken, waardoor longcellen geleidelijk aan worden aangetast.

Vorming van kankercellen

Door kankerverwekkende stoffen en asbestdeeltjes worden de longen aanzienlijk aangetast. Slijmvliezen raken geïrriteerd, waardoor onjuiste deling van cellen kan worden veroorzaakt. Het begint ongemerkt klein en kan gestaag groeien, waarbij het als een sluipmoordenaar schade aanricht. Vaak start het dus als een kleine kern, waarbij de persoon in eerste instantie weinig klachten heeft. Omdat aan roken gerelateerde longkanker altijd maligne betekent, zal de kanker qua formaat toenemen tot het moment er wel klachten voordoen. Afhankelijk van het moment dat het wordt herkend valt het wel of niet te behandelen.

Eerste symptomen van longkanker door roken

De persoon zal vaak kleine klachten hebben zoals een piepende adem door veelvuldig roken en minder ademcapaciteit. Normaal valt het echter niet op, omdat het als normaal bij roken wordt geacht. Op een gegeven moment zal men of ernstige ademhalingsproblemen (vergelijkbaar als of het hebben van een longontsteking) krijgen en/ of een pijnlijk gevoel op de borst hebben. Daarnaast is er algehele vermoeidheid, waarbij lichaamsprocessen slecht verlopen. Het kan aanvullende klachten geven zoals een hartritmestoornis mogelijk veroorzaakt door een aangetast pericard met harttamponade tot gevolg.

Longkanker met longontsteking

Longontsteking moet altijd goed worden behandeld, zodat het longslijmweefsel goed kan herstellen. Toch komt het geregeld voor dat het onvoldoende wordt behandeld of dat de longontsteking als aandoening niet wordt herkend. Het betekent verlies van ademcapaciteit, waardoor men altijd pufjes moet nemen. Rokers zijn hier extra gevoelig voor. Daarnaast neemt de kans op longkanker toe bij een niet goed behandelde of verwaarloosde longontsteking. Zeker de combinatie van een longontsteking met longkanker is extra gevaarlijk, omdat een eventuele chemokuur moet wachten tot de longontsteking zo goed als mogelijk is verdwenen.

Toenemend aantal vrouwelijke overlijdens

Longkanker vormt binnen alle overlijdensoorzaken de meest voorname. Oftewel door de levensstijl veroorzaken we dat we eerder komen te overlijden. Daarom is stoppen met roken altijd verstandig, omdat het longweefsel met de tijd kan herstellen. Van alle mannelijke overlijdens sterft afgerond 10% aan luchtpijp- en longkanker. Binnen de vrouwelijke groep jaarlijkse overlijdens is een tendensverschuiving merkbaar. In 1997 overleed 2,76% van alle vrouwen aan longkanker, terwijl dat tot 2012 is gestegen naar 5,48%. Dit valt te verklaren door een toenemend aantal rokende vrouwen vanaf de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Deze groep geëmancipeerde vrouwen zal in toenemende mate eerder hieraan komen te overlijden. Oftewel het is de verwachting dat het verschil in overlijdens tussen mannen en vrouwen relatief kleiner wordt.

Behandeling

In de meeste gevallen zal longkanker een niet operabele variant zijn. Het houdt in dat het aangetaste materiaal niet zo kan worden weggesneden. Oftewel er dient met chemokuur te worden behandeld in de hoop dat het daarmee geleidelijk aan qua formaat afneemt. Het is daarbij de vraag of de kuur aanslaat of niet. Daarbij geldt dat de persoon door toenemende verslechtering van de ademhaling continu zuurstof aangevoerd moet krijgen. Dit is helemaal van toepassing indien het gaat om een longkanker met –ontsteking combinatie.

Stadium versus levensverwachting bij behandeling

Ondanks dat de longkanker middels chemokuur in een bepaald deel van gevallen goed is te behandelen, overlijden er jaarlijks veel mensen aan. Het hangt daarbij af van de ernst of stadiëring van de ziekte, wat de levensverwachting is. Er zijn een vijftal gradaties van I zeer licht tot V met ernstige verspreiding van de kanker. Hoeveel kans heeft men om de vijfjaarsgrens te behalen:

• stadium I: 65%;
• stadium II: 41%;
• stadium III: 24%;
• stadium IV: 9%;
• stadium V: 0%.

Dit geeft reeds aan dat de kansen niet gunstig liggen, indien er sprake is van een geconstateerde longkanker.

Advies voor rokers

Doorbreek uw gewoonte en stop met roken. Indien er longkanker wordt geconstateerd is er een zeer reële kans dat u voortijdig komt te overlijden. Des te eerder u stopt des te beter het is. Vermijd daarnaast eveneens de inademing van ongewenste andere stoffen. Roetdeeltjes, gassen, asbest enzovoorts kunnen ook ernstige schade aanbrengen.

Lees verder

• Vocht achter de longen (longoedeem) door hartproblemen
• Longabces: slecht riekend slijm opgehoest, koorts, vermoeid
• Ernstige benauwdheid door dubbele longontsteking
• De voordelen van stoppen met roken
• Hoeveel schade kan sigaren en sigaretten roken veroorzaken?