Kanker: bijwerkingen van bestraling of radiotherapie

Naast de chirurgie en de chemotherapie is de radiotherapie een belangrijke methode om kanker te bestrijden. De bedoeling van radiotherapie of bestraling is om het kankergezwel te laten verdwijnen door het herhaaldelijk te bestralen. Dankzij geavanceerde technieken van bestraling kan men kankergezwellen tegenwoordig nauwkeurig bestralen, met een beperkt risico op schade voor de gezonde cellen in de omgeving van de bestraalde zone. Toch kan radiotherapie of bestraling ook ongewenste neveneffecten veroorzaken, zoals bijvoorbeeld haaruitval. Welke bijwerkingen kunnen nog zoal ontstaan na bestraling?

Radiotherapie tegen kanker

Een van de methodes om kanker te bestrijden is de radiotherapie of bestraling. De bedoeling is om celkernen te bestralen, waarbij er schade wordt aangericht. Ofwel zullen de cellen zich herstellen, ofwel zullen ze afsterven. Specifiek aan de kankercellen is dat ze minder snel herstellen dan de gezonde cellen.

Verschil bestraling - chemotherapie

Door herhaaldelijke bestraling kan je er dus voor zorgen dat een kankergezwel definitief zal verdwijnen. De radiotherapie of bestraling is vooral een lokale behandeling: ze behandelt de kanker alleen op de plaats van onheil zelf. Dit is het verschil met de chemotherapie: daar is de behandeling niet lokaal maar heeft de medicatie uitwerking op het hele lichaam.

Bijwerkingen bestraling

Bestraalde lichaamsdelen

Ook al kunnen gezonde cellen beter van de bestraling herstellen dan kankercellen, toch is voorzichtigheid geboden bij de bestraling. Als de kankercellen bestraald worden, dan kan het zijn dat gezonde normale cellen in de buurt kunnen aangetast worden. Daardoor kan het zijn dat er nevenwerkingen zullen optreden op de lichaamsdelen die bestraald werden. Typische neveneffecten zijn bijvoorbeeld irritatie en verkleuring van de huid. Een huid die opvallend rood is geworden is daar een voorbeeld van.

Andere mogelijke neveneffecten

• vermoeidheid
• hoofdpijn
• droge mond
• oedeem
• onvruchtbaarheid
• misselijkheid

Lange termijn

De mogelijkheid bestaat dat nevenwerkingen geleidelijk aan verdwijnen, maar anderszijds bestaat ook de kans dat pas lang na de behandeling de neveneffecten zullen optreden. Tegenwoordig is de radiotherapie zodanig ontwikkeld dat de bestraling alsmaar nauwkeuriger en preciezer wordt. Men beschikt over de mogelijkheden om de stralen heel precies op de aangetaste weefsels te richten, met beperkt risico voor de gezonde organen in de buurt. Daardoor kan het gevaar voor neveneffecten danig teruggedrongen worden.

Haaruitval bij bestraling?

Een van de mogelijke nevenwerkingen van de bestraling is haaruitval, maar alleen in het geval dat de hoofdhuid wordt bestraald. Zo kan bij een hersentumor de hoofdhuid bestraald worden, waardoor er haaruitval optreedt. Mensen die een bestraling ondergaan worden dan plots kaal. Afhankelijk van de sterkte van de straling zal het haar weer zwak of sterk kunnen aangroeien. Nochtans moet je er rekening mee houden dat bij een zeer sterke straling het haar niet meer kan aangroeien en het haarverlies onomkeerbaar is. In ieder geval zal het haar minder snel terug aangroeien na bestraling dan na chemotherapie.

Genezen dankzij bestraling

Aanvullend

Meestal wordt radiotherapie aangewend als een aanvullende behandeling van chirurgie en chemotherapie. Toch zijn er een aantal omstandigheden waarin je volledig kan genezen van kanker dankzij radiotherapie alleen. De voorwaarde is dat het kankergezwel volledig kan worden bestraald. Dit is het best mogelijk als het gaat om relatief kleine gezwellen.

Genezen van kanker?

Om te bepalen dat de patiënt die bestraald werd volledig van kanker genezen is, wordt in de meeste gevallen een periode van vijf jaar in acht genomen. Als je met succes bestraald werd en je van de kanker verlost werd, houden de artsen rekening met een periode van vijf jaar vóórdat ze spreken van een volledige genezing.

Lees verder

• Kankerbestrijding: Opsporing, risicofactoren, genezing & behandeling van kanker (special)
• Kankerbestrijding: mogelijke bijwerkingen van kankertherapie