Joods medische ethiek: draagmoederschap - draagmoeder

De surrogaatmoeder is al zeer oud. Het wordt in de Bijbel besproken. Sara kon geen kinderen krijgen en zei tegen Abraham: "Zie toch, God heeft mij niet vergund te baren; ga toch tot mijn slavin; misschien zal ik uit haar opgebouwd worden." (Genesis 16:2). Dit is een juridische vorm van draagmoederschap. Tegenwoordig bestaat een medisch-technische variant: kunstmatige inseminatie. Hoe staat het Jodendom hier tegenover?

• Wat is draagmoederschap?
• Redenen voor draagmoederschap?
• Kunstmatige inseminatie
• Joodse visie

Wat is draagmoederschap?

Er zijn twee vormen van draagmoederschap:

• hoogtechnologisch = eitje en zaadje van de wensouders zelf.
• laagtechnologisch = eitje van de draagmoeder, en zaadje van de wensvader.

Afhankelijk van persoonlijke wensen kiezen ouders voor hoog- of laagtechnologisch draagmoederschap. Bij laagtechnologische draagmoederschap kunnen de ouders het zelf thuis doen met behulp van een setje. Hoogtechnologische draagmoederschap gebeurt in het ziekenhuis.

Redenen voor draagmoederschap?

• Bij de wensmoeder ontbreekt een baarmoeder.
• Er zijn erfelijke ziektes in de familie, die een eigen zwangerschap te veel risico met zich meebrengt.
• De wensmoeder kan bij zwangerschap overlijden.

Kunstmatige inseminatie

De reageerbuis bevruchtingstechniek houdt in, dat eicellen na een punctie uit de eierstokken buiten het lichaam van een vrouw bevrucht worden. Het is ook mogelijk om de bevruchte eicellen in te planten bij een andere vrouw. Daarnaast kunnen bij een laboratoriumbevruchting donorgameten (zaad- of eicellen van een derde) gebruikt worden.

Joodse visie

Het Jodendom kent geen natuurwet-doctrine. De nieuwste medische praktijken moeten alleen getoetst worden aan de ethisch en juridische achtergronden van de ge- en verboden van de Tora. De mens is vrij om problemen inzake de voortplanting medisch op te lossen. Echter medische experimenten die zouden kunnen leiden tot genetische defecten moeten voorkomen worden. Ook moet abortus voorkomen worden. Er mogen niet meerder eitjes uit het lichaam van de moeder verwijderd worden waarvan één uitgekozen wordt en de ander vernietigd. Daarnaast moet voorkomen worden dat er geen incest plaats vindt. Dus de donor moet eigenlijk bekend zijn. Tevens is de vraag: wie is de moeder? Volgens sommige rabbijnen staat het moederschap vast bij de conceptie, volgens anderen bij de geboorte. Ook bestaan er trouwproblemen. Mag het kind trouwen met familieleden van de donormoeder? Commercialisering is een volgend probleem. Rijke vrouwen mogen niet de lasten van de zwangerschap overdoen aan bijstandsmoeders volgens de Joodse wet.