Veel geld verdienen als proefpersoon medische industrie

Er komen voortdurend betere medicijnen en geneeswijzen. Maar eer die beschikbaar zijn, moeten ze worden getest op proefpersonen door de medische en farmaceutische industrie. Dikwijls zijn het studenten. Als proefpersoon, kunt u er vaak een leuk geldbedrag mee verdienen. Of misschien geneest u van een ziekte. Maar wat zijn naast de verdiensten eigenlijk de rechten en risico's als proefpersoon?

Verdiensten als proefpersoon

Zijn niet onaardig en lopen uiteen van circa 150,- tot circa 5.000,- Euro per proef, mede afhankelijk van het aantal dagen dat men in de kliniek verblijft. Een voorbeeld van een actueel onderzoek:

• Verblijf 10 dagen (9 nachten) in de onderzoekskliniek.
• U zult 5 dagen na uw vertrek uit de onderzoekskliniek wederom medisch worden gekeurd.
• Vergoeding € 1300,-
• Daarnaast worden de reiskosten vergoed met € 0,19 per kilometer, ongeacht de wijze van vervoer.
• Een ander onderzoek betreft het uittesten van een vaccin tegen malaria door het LUMC in Leiden, dat tussen de 800 tot 1400 euro oplevert.

Inkomstenbelasting

Het geld dat verdiend wordt valt voor de fiscus onder ‘resultaat uit overige werkzaamheden’ Dat is inkomen dat niet in loondienst of uit onderneming is verkregen. Het zijn dus brutobedragen die de onderzoekcentra uitbetalen.

Risico

Het meedoen als menselijk proefkonijn is beslist niet zonder risico's. Begin 2008 maakt het UMC in Utrecht bekend dat in de jaren daarvoor 24 patiënten die meededen aan een experiment waarbij zij probiotica toegediend kregen, zijn overleden. Dat is een kleine zeventien procent. In de controlegroep, die dit middel niet kreeg, overleden negen patiënten, ofwel zes procent. In totaal deden 296 mensen mee aan het onderzoek. Probiotica zijn darmbacteriën die een verstoring in de darm kunnen verhelpen. Dit voorbeeld staat niet op zich. In binnen en buitenland komen dergelijke tragedies regelmatig voor.

Een menselijk proefkonijn is niet vogelvrij

Wanneer u zich beschikbaar stelt voor medisch-wetenschappelijk onderzoek en daarbij nieuwe medicijnen uitprobeert, moet u eerst schriftelijk toestemming geven. Voordat u uw medewerking toezegt, is het vanzelfsprekend zaak de risico’s goed in te schatten. Een nieuwe behandeling tegen bijvoorbeeld kanker kan leiden tot ongewenste bijwerkingen, omdat meestal niet alleen de kankercellen worden gedood. Om de belasting van de behandeling te overzien, moet u als proefpersoon correct en volledig worden ingelicht over de mogelijke gevolgen. Is dat naar uw idee niet voldoende het geval dan kunt u aanvullende informatie vragen bij een arts die niet bij het onderzoek betrokken is. De wet eist namelijk dat er bij elk onderzoek een onafhankelijke arts betrokken is. Naam en contactgegevens van deze medicus moeten zijn vermeld bij de schriftelijke patiënteninformatie die u voorafgaande aan uw definitieve toestemming ontvangt.

Geen deelname

Voldoet u niet aan de medisch-wetenschappelijke selectiecriteria, dan wordt u uitgesloten van de proefbehandeling. Stel dat u hartklachten heeft als gevolg van verstopte bloedvaten rond de hartspieren. En er komt een nieuw medicijn dat zorgt voor de groei van nieuwe bloedvaten, waardoor u uitermate geschikt zou zijn voor de desbetreffende proef. Als u echter een tumor heeft die door dit nieuwe medicijn eveneens groeit, dan wordt u toch uitgesloten van de proef.

De fabriek is verantwoordelijk

Als u meedoet aan een proefbehandeling ten dienste van medisch-wetenschappelijk onderzoek is de behandelend arts niet verantwoordelijk voor eventuele verslechtering van uw gezondheid. Het is namelijk de opdrachtgever van het onderzoek die aansprakelijk is, meestal het farmaceutische bedrijf dat het nieuwe geneesmiddel test. Deze fabrikant is verplicht een schadeverzekering af te sluiten, waaruit u een schadevergoeding kunt krijgen.

Voortzetting

Als de behandeling met nieuwe medicijnen gedurende de proef aanslaat, mag u er niet op rekenen dat u ook na de proefperiode de medicijnen krijgt. Deelname aan een onderzoek betekent niet automatisch dat de therapie bij succes wordt voortgezet. Zeker wanneer u uw hoop op genezing vestigt op het nieuwe middel, is het van belang dat goed te beseffen. Het duurt namelijk heel lang voordat wetenschappelijk vaststaat dat een nieuw experimenteel medicijn werkt en veilig is. Met name in de beginfase van het onderzoek is dat vrijwel nooit duidelijk. Er kunnen bijwerkingen optreden waarvan het effect pas na enige tijd bekend wordt

WMO

WMO staat voor Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen. De bedoeling van deze wet is om menselijke proefpersonen zo veel mogelijk te beschermen. Behalve dat de proefpersoon op papier uitgebreid over de proef moet worden ingelicht eist de wet nog de volgende zaken van het betreffende farmaceutische bedrijf:

• De betreffende persoon moet voldoende bedenktijd krijgen
• Een onafhankelijke arts moet beschikbaar zijn voor advies
• Het proefkonijn is verplicht om schriftelijk toestemming te geven voor deelname aan het onderzoek
• Hij/zij mag zich te allen tijde (ook tussentijds) uit het onderzoek terugtrekken, zonder opgaaf van redenen
• De proefpersoon moet door de het farmaceutische bedrijf verzekerd zijn tegen eventueel door het onderzoek ontstane schade

Lees verder

• Medische behandeling in buitenland vaak goed, snel, goedkoop