Regenboogvliesontsteking (iridocyclitis): gevaar voor oog

Regenboogvliesontsteking (iridocyclitis): gevaar voor oog Als je een oog goed bekijkt, zie je in het midden de pupil (het zwarte rondje). Het licht valt via de pupil in het oog. Om de pupil heen bevindt zich het regenboogvlies, ook wel de iris genoemd. Een ontsteking van de iris heet iridocyclitis of regenboogvliesontsteking. Regenboogvliesontsteking ontstaat plotseling. Ineens krijg je een pijnlijk, rood oog en ga je geleidelijk wazig zien. Het kan in één oog voorkomen, afwisselend in één van beide ogen, maar ook tegelijk in beide ogen. In ernstige gevallen kan het regenboogvlies verkleven met de pupil en veroorzaakt dan een onherstelbare schade aan het oog. De behandeling van regenboogvliesontsteking gebeurt met verschillende oogdruppels met onder andere de ontstekingsremmer prednison. In sommige gevallen is een injectie in de oogbol noodzakelijk. De oorzaken van iridocyclitis zijn vaak auto-immuunontstekingen als de ziekte van Bechterew (reumavorm) en de ziekte van Crohn. (chronische darmontsteking)
gezonde iris / Bron: Petr Novák, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.5)gezonde iris / Bron: Petr Novák, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.5)

Uveïtis verzamelnaam voor chronische oogontstekingen

Uveïtis ontstaat plotseling. Ineens krijgt je een pijnlijk, rood oog of ga je geleidelijk wazig zien. Het kan in één oog voorkomen, afwisselend in één van beide ogen, maar ook tegelijk in beide ogen. Uveïtis kan samengaan met een hoge oogboldruk, glaucoom genoemd.

Drie hoofdvormen van chronische oogontstekingen

  • Uveïtis Anterior (ontsteking aan de voorkant van het oog)
  • Uveïtis Intermediar (ontsteking middenin het oog)
  • Uveïtis Posterior (ontsteking aan de achterkant van het oog)

De oogontsteking kan zorgen voor een tijdelijke of blijvende gezichtsvermindering. In sommige gevallen kan het leiden tot blijvende blindheid.

De pupil en het regenboogvlies

Als je een oog goed bekijkt, dan zie je in het midden de pupil (het zwarte rondje). Het licht valt via de pupil in het oog. Om de pupil heen bevindt zich het regenboogvlies, ook wel de iris genoemd. Dit vlies kan blauw, grijs, bruin of groen zijn met alle kleuren die daartussen zitten. Daardoor heb je bijvoorbeeld blauwe of bruine ogen. De pupil regelt de hoeveelheid licht in het oog. Als er weinig licht is, zorgt de iris ervoor dat de pupil zich verwijdt en bij veel licht dat de pupil nauw wordt. De iris kan ontstoken raken, wat in medische termen iridocyclitis of regenboogvliesontsteking wordt genoemd.

Oorzaak van Regenboogvliesontsteking

In de meeste gevallen ontstaat Iridocyclitis door een auto-immuunontsteking. Het lichaam beschadigt dan zijn eigen weefsels, in dit geval het regenboogvlies. De ziekte van Bechterew is zo'n auto-immuunontsteking. Bechterew is een vorm van reuma in de wervelkolom, meestal beginnend bij het heiligenbeen. Ook de ziekte van Crohn of andere chronische darmontsteking kunnen een regenboogvliesontsteking veroorzaken.

Kenmerken van Iridocyclitis

Het oog is

  • rood: Een rood oog ontstaat door het opzwellen van bloedvaatjes in het bindvlies dat het oogwit bedekt.
  • zeer pijnlijk: Het voelt alsof er een splinter in je oog zit.
  • nauwelijks in staat licht te verdragen: het licht van een lucifer bij het aansteken van een kaars of het kijken in het vlammetje kunnen al voor helse pijn zorgen.
  • nagenoeg blind: Het best te omschrijven als een zeer zwaar beslagen ondoorzichtig raam met honderden bewegende zwarte puntjes.

Bron: Jonathan Trobe, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Bron: Jonathan Trobe, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)

Regenboogvliesontsteking kan een serieuze bedreiging voor het oog zijn

Als een regenboogvliesontsteking niet wordt behandeld, is het een serieuze bedreiging voor het oog. Je kan, zeker voor de eerste keer, zelf nauwelijks vaststellen dat het om deze ontsteking gaat. De eerste dag gaat het namelijk nog wel, maar de tweede dag wordt al zeer pijnlijk.

Wat te doen bij een rood pijnlijk oog

Meteen de huisarts raadplegen. Aan de hand van het klinisch beeld kan hij de diagnose vaststellen. In geval van een (vermoedelijke) regenboogvliesontsteking word je zo snel mogelijk doorverwezen naar een oogarts. Deze kan met behulp van de spleetlamp de diagnose definitief vaststellen.

Bron: Marcela, Wikimedia Commons (GFDL-1.2)Bron: Marcela, Wikimedia Commons (GFDL-1.2)

De behandeling van regenboogvliesontsteking

Het behandelingstraject kan lange tijd in beslag nemen.

Meten van de oogdruk

De allereerste maatregel die de oogarts zal nemen is het meten van de oogdruk. Elk oog heeft een bepaalde spanning. Als er een te hoge oogdruk ontstaat, kan er schade aan de oogzenuw ontstaan, wat tot glaucoom kan leiden.

Pred Forte, oogdruppels met prednison

De tweede maatregel is het voorschrijven van het middel 'Pred Forte'. Dit is een ontstekingsremmer met prednison die meteen gebruikt moet worden. Prednison remt ontstekingen en overgevoeligheidsreacties en werkt al na enkele uren. Het
wordt gebruikt bij aandoeningen waarbij ernstige ontstekingen een rol spelen. Afhankelijk van de ernst van de ontsteking moet Pred Forte 3 á 8 keer per dag in het gedruppeld worden om de ontsteking dus tot rust te brengen.

Atropine, druppels die de pupil wijd houden

Daarnaast is Atropine een zeer belangrijke oogdruppel. Atropine is bedoeld om de pupil als het ware 'stil te zetten' en om hem wijd te houden, zodat het regenboogvlies niet verkleeft met de pupil. Atropine verzacht de pijn, maar heeft tevens zeer nare consequenties. Omdat de pupil wijd wordt gehouden, reageert deze niet meer op licht/donker. Dit betekent dat bij veel (zon)licht niet meer de vernauwing optreedt, waardoor een enorme lichtbundel het oog binnenkomt. Een zonnebril is dan een absoluut onmisbaar attribuut.

Corticosteroïde injectie

Als de ontsteking zo heftig is dat de oogdruppels niet voldoende helpen, kan een Corticosteroïde injectie in de oogbol de oplossing zijn. Na zo'n injectie ziet het oog er bijzonder rood en gezwollen uit, maar meestal is de behandeling bijzonder effectief.

Nachtzalf

Om het oog ook in de nacht te behandelen, wordt vaak de nachtzalf Ultracortenol voorgeschreven. Een predsinolonpivalaat.

Mogelijke gevolgen van regenboogvliesontsteking

In ernstige gevallen kan het tot onherstelbare schade leiden aan het oog. Het vlies kan namelijk gaan verkleven met de pupil. Je ziet alles niet meer helder, alle beelden in het betreffende oog zijn wazig en kunnen de kleuren die iemand normaal ziet vervormen.

Duur van de ontsteking

Dit is afhankelijk van de ernst van de ontsteking. Zes tot acht maanden is met nabehandeling een normale tijd, maar het is geen uitzondering dat het twee tot drie jaar duurt. In die gevallen wordt er overgegaan op een wat lichtere oogdruppel: Dexamethason.

Andere oogproblemen die na regenboogvliesontsteking kunnen optreden

  • Littekens op het netvlies De oogarts zal dan een OCT onderzoek verrichten om het netvlies te onderzoeken.(.OCT=Optische CoherentieTomografie) Deze techniek maakt kleinere details zichtbaar. De voorbereiding bestaat uit het toedienen
    staar / Bron: Rakesh Ahuja, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0) staar / Bron: Rakesh Ahuja, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
    van pupilverwijdende druppels. Vaak wordt er ook fundusfoto's gemaakt. Dat zijn foto's van de achterkant van het oog. Door de fundusfoto kan de oogarts de gezondheid van het oog beoordelen, waardoor vroegtijdige afwijkingen van de bloedvaten op het netvlies vastgesteld kan worden.
  • Staar:Door het veelvuldig gebruik van medicijnen in het oog kan het voorkomen dat er staar ontstaat. Staar is alleen via een operatie te verwijderen.
  • Schommelingen van de oogboldruk.Elk oog heeft een bepaalde spanning: de oogdruk. Als er een te hoge oogboldruk is en het oog dus teveel onder spanning staat, kan er schade optreden aan de oogzenuw en dit kan uiteindelijk weer leiden tot glaucoom. Deze schommelingen zijn meestal onder controle te houden met behulp van oogdruppels.
  • Mouches volantes oftewel glasvochttroebeling: zwarte puntjes of sliertjes die voor de ooglens voorbij zweven.

Iridocyclitis kan regelmatig terugkomen

Het eerste dubieuze 'voordeel' voor iemand die het een keer heeft gehad is dat hij of zij meteen zal herkennen waar het om gaat: regenboogvliesontsteking. Het tweede 'voordeel'. Bij de oogarts in het ziekenhuis krijgt iedere patiënt in zijn of haar dossier een aantekening. Als je maar denkt dat er weer iets aan de hand is, kan je meestal dezelfde dag al bij de oogarts terecht. Waarmee maar wordt aangegeven dat iridocyclitis geen gewone oogontsteking is.
© 2008 - 2021 Henbro, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Anterieure uveïtis: Oogontsteking van straallichaam en irisAnterieure uveïtis: Oogontsteking van straallichaam en irisDe uvea is de middelste laag van het oog. Anterieure uveïtis (uveïtis anterior) is de medische term voor een ontsteking…
Plotselinge heftige pijn in één oogPlotselinge heftige pijn in één oogPlotseling heftige pijn in één oog wijst meestal op een ernstige oogziekte, en moet dan ook met spoed gezien worden door…
Iritis: Ontsteking iris in oog met pijn en fotofobieIritis: Ontsteking iris in oog met pijn en fotofobieDe iris is een cirkelvormig en gekleurd deel aan de voorzijde van het oog met in het midden de donkere pupil. De iris zo…
Uveïtis: Ontsteking uvea, middelste laag oog (oogontsteking)Uveïtis: Ontsteking uvea, middelste laag oog (oogontsteking)Uveïtis is een ontsteking van de uvea, de middelste laag van het oog. De uvea bestaat uit de iris, het straallichaam (co…
Het lymfatisch systeemHet lymfatisch systeem begint als dunne lymfevaatjes met een gesloten uiteinde. De dunne lymfevaatjes verenigen zich tot…
Leukemie in zijn verschillende vormenLeukemie is een vorm van kanker, die zich in het bloed en het beenmerg vestigt, leukemie is beter bekend als bloedkanker…
Bronnen en referenties
Reacties

Anja, 19-09-2018
Bij onze dochter is regenboogvliesontsteking vast gesteld, we moeten nu naar leuven omdat ze de oorzaak willen weten, ze heeft in juli en augustus twee vuurrode ogen gehad, ik maak me wel zorgen omdat ik zie staan dat het te maken kan hebben met bechtrew-ziekte van chrone? Reactie infoteur, 21-09-2018
Sorry voor de late reactie, vakantietijd geweest.
Ja als het inderdaad regenboogvliesontsteking is, kan de ziekte van Bechterew daar een grote invloed op hebben, evenals de ziekte van Crohn. Dus verstandig om het te laten onderzoeken.
Hoop op een gunstige uitslag,

met vriendelijke groet,
Henbro

Patricia van Opstal, 03-05-2018
Ik heb deze ontsteking inmiddels een paar keer gehad. Erg pijnlijk. Nu al geruime tijd niet meer (paar jaar). Kan ik lenzen gaan dragen? Toen werd het me afgeraden, maar dat is ruim 18 jaar geleden. Ondertussen zijn er ook maandlenzen. Reactie infoteur, 07-05-2018
Dag Patricia,
Ik ben op dat gebied geen deskundige. De beste en veiligste manier is je huisarts of oogarts raadplegen.

Succes.

Ria Borger, 11-01-2018
Ik heb een vraag. Of het verstandig is dat je een beroep met een computerscherm moet werken wenselijk is. Dat is namelijk wat het uwv graag van mij wil. Terwijl ik nu al moeite heb dit bericht te zien en te typen. Reactie infoteur, 13-01-2018
Ja hoor dat kan. Een ontsteking is pijnlijk en kan lang duren, maar als deze over is kan het oog weer prima functioneren. Pak je kans.

Fiona, 14-12-2011
Ik ben een half jaar geleden gediagnoseerd met fibromyalgie en zit nu voor de eerste keer midden in zulk een regenboogvliesontsteking. Ik kan je alvast zeggen dat het geweldig pijnlijk is. De oogarts heeft me verschillende druppels gegeven, waaronder die pred forte en iets om s ochtends de pupil te verwijden. Nu wilt mijn arts dat ik een tweede opinie ga aanvragen om te zien of ik niet de ziekte van Bechterew heb ipv fibromyalgie, schijnt dat de symptomen, gelijkaardig kunnen zijn. Ik ben nochtans vrij zeker dat tijdens de uitgebreide onderzoeken die ze bij me gedaan hebben, ook een auto-immuun test zat. Ik ben het alleszins wel een klein beetje beu dat men lichaam me zo in de steek laat! Reactie infoteur, 16-12-2011
Geloof me, het is niet anders. Je zal het moeten accepteren en door de zure appel heen moeten. Ik weet bijna zeker dat die druppels om je pupil te verwijden Atropine is.
Sterkte. Het gaat over, maar dat duurt een aantal maanden.

Karel, 27-10-2011
Nou dankjewel, lekker opbeurend allemaal. Ben net terug van de huisarts hij heeft meteen een afspraak voor mij gemaakt bij de oogarts enwel voor vanmiddag op verdenking van iridocyclitis. Hoop nu dat het wel iets anders is en verholpen kan worden met een zalfje of duppeltje. Reactie infoteur, 28-10-2011
"Nou dankjewel, lekker opbeurend allemaal", is jouw reactie.
Begrijpelijk. Als het iridocyclitis is, moet je de zure appel helemaal opeten.
Onderin de mand ligt gelukkig weer een zoete.
Sterkte

Brigitta, 23-02-2011
Hoi daar, drie en en half jaar geleden kreeg ik helse pijnen in mijn rechteroog, ik naar de oogarts: hij had nog nooit zoiets gezien, ik moest met spoed naar de oogarts. Daar aangekomen zei die: oogbolontsteking. druppelen en oogzalf. Om een lang verhaal kort te maken: ben mijn baan kwijt, zit nu in allebei mijn ogen(ben zelf oogarts geworden, als ik iets voel begin ik meteen met druppelen) Ik ben helemaal onderzocht op alles en nog wat, maar daar is niets uitgekomen, maar ik ben er zo klaar mee, want ik kan aan niemand uitlleggen hoe zeer het doet. Reactie infoteur, 27-02-2011
Uitleggen hoeveel pijn een oog kan doen is een onbegonnen zaak. Alleen diegenen die het hebben ondervonden weten dat.
Wij hebben beide de vervelende ervaring: Je baan kwijtraken door je oogproblematiek.
Niemand die aan jouw buitenkant kan zien wat JIJ ziet of juist NIET of ANDERS ziet.
Sterkte
Henbro

Elly Renema, 08-02-2011
Ik heb deze ontsteking al voor de 2de keer gehad en ben er bang voor dat het weer aan de gang is. Bij een beetje het gevoel zit ik al bij de huisarst in de stoel. Krijg dan gelijk de druppels die ik nodig heb om me zelf te druppelen ik weet wat het is pijn en rood heid in het oog. Ik liep ook in die tijd van de ontstekking met zonnebril op. Onze oogartsen hier zijn zeer bereidt om me gelijk te zien en hebben geen tijd voor de mensen in de wacht kamer op dat moment. Er is ook wel gezocht naar reuma omdat dit in de fam voor komt maar uit de test bleek later dat het maar in een hele kleine hoef veelheid bij mij aan wezig was. Hoe er aan kom daar konden ze toen niets over zeggen maar ik heb liever dat ze me er als het weer mocht op treden gelijk weer vanaf kunnen helpen. Het deed me goed er iets over te kunnen hebben lezen op deze site. Reactie infoteur, 10-02-2011
Dag Elly.

Als je één keer regenboogvliesontsteking hebt gehad, dan weet je meteen bij een volgende keer dat het weer raak is.
Als ik jou was zou ik bij je oogarts informeren naar je dossier of naar het bestand van jou in de computer bij de arts.
Als het goed is staat daar een opmerking over jouw regenboogvliesontstekingen.In dat geval kan je bij een probleem met je oog meteen de oogarts bellen en de stap huisarts overslaan.Ik zat meestal dezelfde dag al in het ziekenhuis voor (verdere) behandeling. Bij een regenboogvliesontsteking is iedere dag die je eerder begint met medicijnen en oogartsbegeleiding een gewonnen dag.
Sterkte.

Groedten
Henbro

Anoniem, 17-01-2011
Sinds 25 jaar heb ik regelmatig een regenboogvliesontsteking - hup gelijk naar de oogarts als 'ervaringsdeskundige'. In bepaalde perioden één keer per jaar. De behandeling is steevast predforte + homatropinehydrobromide. Twee maal is in het oog geïnjecteerd. Medisch (internistisch) onderzoek leverde geen verklaring op. Alles went… Wat mij wel opviel is dat de ontsteking m.n. opvlamt in tijden van stress en verminderde mentale weerstand (bijv. in overlijdensgevallen). Is dit herkenbaar? Reactie infoteur, 17-01-2011
Ik ben dus ook ervaringsdeskundige, om het zo maar te noemen, maar ik heb bij mijzelf de relatie stress-regenboogvliesontsteking niet kunnen vinden, althans niet bewust. Maar in periode van stress kan natuurlijk de lichamelijke en geestelijke weerstand een aardige dreun krijgen. Het kan dus best mogelijk zijn.

Rietorchis (infoteur), 09-11-2010 #12
Heb deze oogziekte tien jaar gekregen. Ik was in de tuin een schutting aan het zetten en dacht in eerste instantie dat ik een splinter in mijn oog had gekregen. De huisarts vertrouwde het toch niet helemaal en heeft mij direct doorverwezen naar een oogziekenhuis. Ik ben ruim een half jaar aan het druppelen geweest. Heb vorige week een laatste oogcheq gehad en daaruit bleek dat er verder geen restverschijnselen te zien waren. Ik hoop dat ik de rest van mijn leven verschoont blijf van deze nare ontsteking. Reactie infoteur, 10-11-2010
Riet.
Als je een van de aandoeningen hebt die in het artikel staan omschreven, moet je er helaas maar rekening mee houden dat deze vervelende oogziekte ieder moment de kop weer KAN opsteken.
Ik zelf heb de reumatische ziekte van Bechterev en ben drie keer echt 'overvallen ' door regenboogvliesontsteking. Jij kreeg het bij werkzaamheden in de tuin en dacht eerst aan een splinter, maar daarna weet je wel beter.
Een tip: Als je ooit weer iets voelt, meteen naar het ziekenhuis bellen, huisarts overslaan. Als het goed is, heb je een aantekening in je dossier, hoe dun dat ook is, en wordt zo snel mogelijk behandeld.
Ik hoop voor je dat je inderdaad voor de rest van je leven verschoond blijft van deze akelige ontsteking en dat je die verschrikkelijke Atropine niet meer hoeft te gebruken.
Duimen maar.

Groeten, henbro

Loes Bakker, 04-11-2010
Heb deze vervelende ziekte al 8 jaar.Zonder onderbreking. Alle onderzoeken gehad en niemand kan mij vertellen
hoe het komt. Soms word ik er triest van. Maar meestal laat ik het allemaal over me heen komen. Reactie infoteur, 05-11-2010
Beste Loes.

Ik voel met je mee en eerlijk gezegd kan je niet anders dan het over je heen laten gaan. Irodocyclitis, uveïtis of regenboogvliesontsteking is niet tegen te houden. Op het moment dat ik dit schrijf ben ik net voldoende hersteld van mijn derde heftige ontsteking in toevallig ook acht jaar.In principe ben ik nog onder controle voorde vorige ontsteking. Deze derde ontsteking is in mijn rechteroog, de vorige twee in mijn linker. Aan mijn linkeroog heb ik vorig jaar een staaroperatie gehad. Pred Forte, Atropine en Dexamethason hadden hun sporen achtergelaten. Ik heb zowel in mijn linker- als mijn rechteroog een injectie gehad, beter gezegd tussen oogbal en oogkas in. Resultaat was wel fantastisch.
Dus beste Loes: De appel is zuur en je zal hem helemaal op moeten eten. Succes en sterkte
henbro

Marian van den Brink, 05-09-2010
Een goed en duidelijk artikel.Zelf heb ik nu binnen 1 jaar 3x een regenboogonsteking en wil graag weten hoe ik dit aan moet pakken om dit te voorkomen.
Een uitgebreid bloedonderzoek heb ik gehad, maar er is niets uit voort gekomen.
Wie heeft een tip voor mij, of voor wie is dit herkenabaar? Reactie infoteur, 06-09-2010
Dag Marian.

Ik heb je reactie gelezen. Ik ben de schrijver van het artikel, maar tevens zelf 2 keer 'slachtoffer' van deze ontsteking.Ik heb nu nog ( september 2010) de nasleep van een ontsteking in juni 2007. Nog steeds druppelen en regelmatige controle bij de oogarts.
Ik weet niet of een regenboogvliesontsteking te voorkomen is. Ik ben zelf bechterewpatiënt en beide ontstekingen kwamen van de ene op de andere minuut, ondanks een goede en regelmatige controle door de reumatoloog. Ik vrees dat je jezelf er bij neer moet leggen dat die akelige pijnlijke ontsteking zo maar weer de kop kan opsteken.

henbro

Yvonne Jongbloed, 07-02-2009
Regenboogvliesontsteking is een zeer pijnlijke oogziekte. Reactie infoteur, 07-02-2009
En of het een zeer pijnlijke oogziekte is. Ik heb twee maal in mijn linkeroog zo'n ontsteking gehad.
De laatste keer in juni 2006, waarvoor ik nu nog steeds bij een oogspecialist onder behandeling ben. Helaas is mijn vlies nu verkleefd aan mijn lens en zie ik door het oog aleen maar wazig en kan mijn pupil onvoldoende op licht en donker reageren. Ik wil niemand verder ongerust maken, maar het heeft mij mijn baan als onderwijzer gekost, omdat ik de grote administratieve belasting die dat beroep met zich meebrengt niet meer kon uitvoeren. Naast de lichamelijke pijn heb ik dus ook nog eens de psychische pijn. Ik schrijf dit niet om zielig te doen, maar om duidelijk te maken dat dit niet zo maar een oogziekte is.

Henbro (83 artikelen)
Laatste update: 22-10-2017
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Ziekten
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.