Luisteren met je hart: de WELKE-methode

De communicatiemethoden in onze relatie tot de ander - passief en aandachtig luisteren af en toe onderbroken door 'mmm'...'mmm' of 'vertel daar nog iets meer over' - heeft iedereen geleerd. Maar er is nu een techniek die ons vermogen tot luisteren aanzienlijk verbetert. Het is makkelijk te leren en met succes toe te passen op familie, vrienden en collega's. Het heet de WELKE-methode.

Luisteren

In onze relatie tot de medemens is het van belang goed te luisteren. Goed en aandachtig luisteren betekent contact krijgen met de ander, en deze helpen zich beter te voelen. De techniek van de psychotherapeute Marian Stuart en psychiater Joseph Lieberman stelt ons in staat het vermogen tot luisteren aanzienlijk te verbeteren en dus ook onze relatie tot en met anderen. We komen zo dichter bij de mensen die ons dierbaar zijn. Door dat te doen, onze relaties verdiepen, zorgen we automatisch ook voor onszelf. De techniek die hieronder verder wordt uitgelegd, kan worden samengevat in 5 vragen die tamelijk snel achter elkaar gesteld dienen te worden. De vragen zijn makkelijk te onthouden door het woord WELKE, dat is samengesteld uit de beginletters van de vragen.

1. W =Wat is er gebeurd ?
2. E = Emotie: Welke emotie heeft u gevoeld ?
3. L = Lastigste: Wat is het lastigste, het moeilijkste voor u geweest ?
4. K = Klim weer in het zadel: Wat zou u het meest helpen om de moeilijkheden het hoofd te bieden?
5. E = Empathie: benoem na het einde van de interactie wat we voelden toen we na de ander luisterden.

Wat is er gebeurd ?

Om contact te krijgen met iemand die lijdt, moet hij natuurlijk eerst vertellen wat er in zijn leven is gebeurd en wat hem pijn heeft gedaan. Stel de vraag: 'Wat is er met u gebeurd ?'. Laat de persoon 3 minuten praten en val hem niet in de rede. Luister 3 minuten, maar ook weer niet veel langer. Wanneer u de persoon (veel) langer laat praten dan loopt u het risico niet de kern te raken en de kern zijn eigenlijk niet de feiten, maar de emoties.

Emotie

De vraag die u moet stellen is: 'En welke emotie heeft u gevoeld?'. De vraag kan overbodig lijken, als iemand u een pijnlijk en emotioneel verhaal vertelt. En soms wel onfatsoenlijk. U kan zich eigenlijk wel voorstellen wat de ander heeft gevoeld toen hij vertelde wat er gebeurd is. Toch dient u deze vraag te stellen, om te komen tot de volgende vraag.

Lastigste

De meest effectieve van alle vragen. 'Wat is het lastigste, het moeilijkste voor u geweest ?'. Dit lijkt weer een overbodige en onfatsoenlijke vraag. Echter de beste manier om niet in je emoties te verdrinken, is om er helemaal in te duiken. Helemaal tot het diepste gaan, tot op de bodem van je verdriet. Daar alleen kan je je afzetten zodat je weer bovenkomt. De "L''-vraag is heel belangrijk omdat het ervoor zorgt om de geest van degene die lijdt op één punt te richten. De vraag stelt hem in staat orde te scheppen in zijn ideeën met betrekking tot het belangrijkste punt, dat wat hem het meeste pijn doet. Terwijl als zijn geest - onze geest - aan zichzelf wordt overgelaten hij de neiging krijgt alle kanten op te gaan. De krachtige werking van deze vraag zult u zelf ervaren, wanneer u hem toepast.

Klim weer in het zadel

Wanneer de persoon zijn gevoelens heeft kunnen uiten, is het van belang direct gebruik te maken van het feit dat de energie op dat moment op de voornaamste oorzaak van het probleem is gericht. Stel nu de vraag: 'En wat zou u het meeste helpen om weer in het zadel te klimmen en de moeilijkheden het hoofd te bieden ?'. Met deze vraag wordt de aandacht van de betrokken persoon gericht op de hulpbronnen die in zijn omgeving aanwezig zijn en die hem kunnen helpen zich erdoorheen te slaan en zichzelf weer in de hand te krijgen. Mensen hebben het vermogen zichzelf uit de moeilijkste situaties te redden. Waar ze meestal behoefte aan hebben is hulp waarmee ze weer op hun pootjes terecht komen en niet zozeer dat de problemen voor hen opgelost worden. Van belang is juist niets te doen, want dat is vaak de beste manier om iemand te helpen. Er eenvoudigweg te zijn en hem te begeleiden, in plaats van een dozijn oplossingen aan te bieden of juist zijn problemen op onze schouders te nemen die de onze niet zijn. De mens is sterker en weerbaarder dan we ons realiseren.

Empathie

Tot slot is het zeer nuttig om aan het einde van de interactie eerlijk te zeggen wat we voelden toen we naar de ander luisterden. Laat hem weten dat we gedurende het gesprek zijn last mee hebben gedragen. Hij zal weer vertrekken alleen met zijn zware bagage, maar gedurende die paar momenten in het gesprek hebben we die samen gedragen en wij begrijpen zijn verdriet dus beter. Maar de herinneringen zullen hem minder alleen voelen op de weg die hij is ingeslagen. Gebruik tenslotte in het gesprek eenvoudige zinnen als; 'Dat moet moeilijk voor u zijn geweest' of: 'Ik was ontroerd toen u vertelde wat u overkomen is'.