Ik zak door het ijs, wat nu?

Gedurende de periode dat de vorst voor een dikke laag ijs zorgt kan dit een bron voor veel vermaak vormen. Echter zijn er vaak plekken waar het ijs minder dik is dan je in eerste instantie zou verwachten. Er bestaat dan het gevaar dat het onvoldoende draagkracht biedt waardoor het breekt. Een gevolg hiervan kan zijn dat men geheel of gedeeltelijk in het water raakt. Dit artikel bevat een aantal tips en adviezen hoe te handelen bij het zakken door het ijs en wat de waarschuwingssignalen van onbetrouwbaar ijs zijn.

Inhoudsopgave

• Preventie
• Wees voorbereid
• Tips na door het ijs gezakt te zijn
• Lokaliseer het entreepunt
• Op het ijs raken
• Opwarmen

Preventie

Wees voorzichtig met het begeven op onbetrouwbaar ijs. Onbetrouwbaar ijs is vaak te herkennen op de volgende punten:

• De warmere walkant
• Onder de brug
• In de buurt van laaghangende takken en waterplanten zijn
• IJs waar sneeuw op ligt
• In de buurt is van een afvoerplaats of kruisende waterwegen

IJs wordt betrouwbaar als het een aantal dagen goed heeft gevroren, het een grijze kleur heeft en voldoende dik is (8-10 centimeter).

Wees voorbereid

Maatregelen om grote problemen te voorkomen na het zakken door het ijs is ondermeer om niet alleen op pad te gaan. Tevens is het af te raden in het donker op het ijs te begeven. Stel mensen thuis op de hoogte van waar je bent. Het is handig om een touw op zak te hebben om iemand uit het wak te halen. Indien de bewoonde wereld ver weg is kan het levensreddend zijn om droge kleren in een waterdichte zak bij je te hebben.

Tips na door het ijs gezakt te zijn

Hou de adem in en probeer ten koste van alles het onderwater raken te voorkomen. Probeer zo rustig mogelijk te blijven en zinvol te handelen. Bij het onderwater raken zal het 2-5 minuten duren voor je het bewustzijn verlies, tijd die optimaal besteed dient te worden.

Lokaliseer het entreepunt

Met name bij het vallen met grote snelheid (bijvoorbeeld tijdens schaatsen) kan er een afstand zijn ontstaan tot het gat in het ijs. Onderwater is het gat dan op verschillende manieren te herkennen:

• IJs met sneeuw overdekt: het gat zal lichter zijn dan de rest
• IJs zonder sneeuw: het gat zal donkerder zijn dan de rest
• Let op het contrast (verschil tussen donker en licht)

Op het ijs raken

Bij het vinden van het gat is het van belang om er uit te komen waar het ijs het sterkste is. Meestal is dit de plek waar je vandaan kwam. Probeer je niet op te trekken aan het ijs, maar probeer op het ijs te zwemmen met de benen. Gebruik je handen en ellebogen om langzaam verder te raken. Blijf plat op het ijs liggen.
Wanneer je volledig uit het water bent, sta dan niet op maar rol op de zij. De kans is groot dat het ijs opnieuw zal breken wanneer het gewicht zich concentreert door te staan. Rol op deze wijze naar een veilig punt. Indien het niet lukt om er volledig uit te komen probeer dan voor het grootste gedeelte uit het water te raken. Blijven zwemmen in ijskoud water is iets dat in elk geval niet lang vol te houden is.

Opwarmen

Eenmaal aan de kant is het belangrijk om hypothermie te voorkomen. Gebruik zo min mogelijk directe hittebronnen om iemand op te warmen die onderkoeld is, het is beter om lauw water te gebruiken dan kokend heet water. Het belangrijkste is om de kerntemperatuur van het lichaam geleidelijk op een normaal waarde te krijgen. Doe de koude natte kleding uit en zoek een warme droge plek op. Het is raadzaam om spoedig contact te zoeken met een arts na het zakken door het ijs.