De superbacterie bedreigt Europa

Nog niet zo lang geleden creëerde de ziekenhuisbacterie onrust bij de bevolking: ze was de oorzaak van een heleboel overlijdens doordat je besmet werd in een ziekenhuis. Nu deze bacterie door antibiotica werd onderdrukt, is er alweer alarm door een nieuwe mutatie: de superbacterie zaait paniek in Europa!

De ziekenhuisbacterie

Wie opgenomen wordt in een ziekenhuis heeft van zichzelf al een verlaagd afweersysteem en is daardoor makkelijk vatbaar voor andere bacteriën. De zogenaamde ziekenhuisbacterie is een verzamelnaam voor een aantal bacteriën waartegen antibiotica niet hielpen en daardoor deze verzwakte patiënten konden besmetten met als gevolg dat er volgens het Belgische Federaal Kenniscentrum 2.526 mensen aan een ziekenhuisinfectie bezweken zijn. Het betrof hier vooral oudere en dus verzwakte mensen. In Groot-Brittanië stierven zowat 1.600 mensen aan deze MRSA-bacterie (Meticilline Resistente Staphylococcus aureus). Intussen werden er efficiënte antibiotica ontwikkeld zoals tigecycline en colistin om deze succesrijk te lijf te gaan. Omdat deze echter nare bijwerkingen kunnen hebben en de bacterie er op termijn ook resistent voor kan worden, wordt er omzichtig mee omgesprongen en er alleen als laatste redmiddel naar gegrepen.

Een nieuwe mutatie

Op een congres rond infectieziekten in Wenen waarschuwden experts begin april 2010 voor de opmars van een mutatie van de ziekenhuisbacterie. In Azië (Pakistan, China, India) zou het New Dehli Metallo 1-enzym tot ontwikkeling zijn gekomen. Deze zou resistent zijn voor de tot nu bekende antibiotica waardoor al 80% van het kippenvlees in Nederland zou besmet zijn. De reden hiervan zou te zoeken zijn bij de bio-industrie die te veel antibiotica gebruikt waardoor bacteriën ‘leren’ om zich ertegen te wapenen en aldus resistent worden.

Via Griekenland en Turkije en recent ook Groot-Brittanië bedreigt deze superbacterie nu heel Europa. Het viel op dat er personen besmet waren die orgaantransplantaties of cosmetische chirurgie hadden laten uitvoeren in India of Pakistan. Maar dan bleek dat er ook Britten besmet waren die dit niet hadden laten doen. Deze besmetting veroorzaakte heel snel terminale longontstekingen, maag- en darminfecties of bloedvergiftiging.

Wat doet het enzym precies?

Het New Dehli Metallo 1-enzym kan zich in verschillende soorten bacteriën nestelen. Bij elke deling van een bacterie wordt het doorgegeven. Eén keer dat het zich in een bacterie genesteld heeft kan deze zich beginnen wapenen tegen antibiotica zodat ze in de toekomst resistent wordt.

Omdat men verwacht dat er ten spoedigst slechts over vijftien jaar een nieuw antibitoicum zal kunnen worden ontwikkeld, schept deze evolutie een huizenhoog probleem. Daarom wordt opgeroepen om spaarzaam om te gaan met antibiotica en ze alleen te gebruiken als ze noodzakelijk zijn.

Oorzaken

Hoe heeft deze superbacterie zich kunnen ontwikkelen, vraagt men zich dan af. Het is vrij simpel: in Azië, Griekenland en Turkije zijn antibiotica zonder doktersvoorschrift te verkrijgen en worden ze zelfs op straat aangeboden. Daardoor worden deze geneesmiddelen te pas en te onpas gebruikt en kunnen de bacteriën er snel resistent voor worden. Een tweede oorzaak is het gebrek aan hygiëne in ziekenhuizen waardoor deze bacterie zich makkelijk kan ontwikkelen. Toen er in België op een bepaald ogenblik problemen kwamen met de ziekenhuisbacterie werd een strenger toezicht op hygiëne ingevoerd waardoor het probleem snel van de baan was.

Toekomst

Omdat een nieuw antibioticum niet voor morgen is, is de enige manier om de superbacterie te bestrijden een maniakale toepassing van de hygiënevoorschriften. Daar waar de klassieke ziekenhuisbacterie makkelijk kon worden opgespoord, is dit niet het geval met deze mutatie. Daarom moet er dringend van een methode werk worden gemaakt om dit wel te doen, zodat een diagnose kan gesteld worden en er een effectief geneesmiddel kan worden ontwikkeld.