De gevaren van de zomertijd

Elk jaar gebeurt het twee keer. De klok moet een uur vooruit of een uur achteruit. De wisseling van wintertijd naar zomertijd is overigens niet zonder gevaren. Bewezen is zelfs dat er veel meer mensen overlijden in de week nadat de zomertijd is ingegaan. De zomertijd veroorzaakt vooral veel concentratieproblemen in het verkeer en hartinfarcten.

Een uur minder slapen

In 2014 wordt de klok in de nacht van 28 op 29 maart weer een uur vooruit gezet. Dit betekent een uur korter slapen. En dat blijkt niet bepaald goed voor de gezondheid van heel veel mensen. De helft van de Nederlanders heeft er soms weken last van dat ze dat ene uur missen en zitten in een soort jetlag. Ze zijn moe, niet uitgeslapen, uit hun ritme, hebben honger op het moment dat ze anders zouden eten maar de klok nu iets anders zegt. Kortom hun hele systeem is in de war.

Zomertijd: veel meer kans op verkeersongevallen en hartinfarcten

In de week na het ingaan van de zomertijd zijn zeker meer doden te betreuren blijkt uit onderzoek van chronobioloog Domien Beersma van de Rijksuniversiteit van Groningen. Zij overlijden doordat ze in het verkeer last hebben met hun concentratie doordat ze niet goed uitgeslapen zijn. Verder stijgt het aantal hartinfarcten met maar liefst 5 procent.

Meer infarcten bij vrouwen dan bij mannen

Uit recent Zweeds onderzoek blijkt dat het aantal hartinfarcten meteen na ingang van de zomertijd toeneemt. Vrouwen lopen daarbij iets meer risico dan mannen. Op de maandag na het ingaan van de zomertijd worden de meeste mensen getroffen door zo’n infarct. Maar ook daarna krijgen veel meer mensen zo’n infarct. Vooral op de dinsdag en woensdag is er nog een grote stijging van het aantal gevallen te zien. In de herfst, als de wintertijd weer ingaat, daalt juist het aantal infarcten. Vooral minder mannen worden dan getroffen. Dat komt waarschijnlijk door het uur extra slaap.

Te veel of te weinig slaap kan hartproblemen veroorzaken

Uit een Amerikaans onderzoek blijkt minder dan 6 uur per nacht slapen een veel hoger risico geeft op een beroerte of hartinfarct. Het risico verdubbelt zelfs. Ook hebben zij 60 procent meer kans op hartfalen. Maar ook langer slapen is niet goed. Meer dan 8 uur in bed liggen ronken betekent 50 procent meer kans op angina pectoris. Zo’n 7 tot 8 uur slapen is dus het beste voor het hart.

Avondmensen hebben het het moeilijkst met de zomertijd

Vooral avondmensen, dit zijn mensen die pas in de avond gaan leven en vaak laat naar bed gaan, hebben het moeilijk met de zomertijd. Zij hebben al een ander ritme, voelen zich in de avond niet moe als de klok zegt dat ze eigenlijk zouden moeten gaan slappen en gaan dus veel te laat naar bed. Daardoor krijgen ze veel te weinig slaap en hebben ze overdag concentratieproblemen.

Dagritme

Wat de zomertijd doet met de mens is dat het de biologische klok in de war schopt. Daarin ligt vast wat we doen gedurende de 24 uur van een dag. Ons lichaam is zo ingesteld dat het de dag en de nacht redelijk naadloos volgt. Dus als het donker wordt, geeft het lichaam aan dat er geslapen moet worden, wordt het licht dan is het opstaan geblazen en is er het gevoel “Kom we gaan wat doen.”

Te laat naar bed

In de zomer ligt dat anders. De dagen zijn veel langer, dus het lichaam geeft ook niet direct aan dat er geslapen moet worden. Als iemand dan niet consequent is en toch naar bed gaat, is de kans groot dat je met slaapgebrek te kampen krijgt.

De zomertijd toch goed doorkomen

• Om toch zo weinig mogelijk gevolgen van de zomertijd te ondervinden zijn er wel een paar dingen die je kunt doen:
• Ga in de nacht dat de klok een uur vooruit moet een uur eerder naar bed zodat je al vast kunt wennen. Voor veel mensen is dat onnatuurlijk, maar probeer het toch maar eens. Ga de hele dag shoppen tot je ’s avond geen pap meer kunt zeggen, of ga flink sporten of in de tuin werken op die dag. Dat maakt wel dat je moe bent. Dat geldt overigens ook voor de week na het ingaan van de zomertijd. Mat jezelf zodanig af dat je helemaal kapot bent.
• Sta de dag na het ingaan van de zomertijd op een normale tijd op en blijf niet liggen. En doe dat ook in de week erna niet. Zelfs als je je moe voelt, kom uit je bed. Dat is de enige manier (net zoals met een jetlag) om dat ritme te doorbreken. En ga naar buiten en probeer je over die vermoeidheid heen te zetten.
• Houd het zo rustig mogelijk in de slaapkamer. Dus geen enge films meer of boeken waar je helemaal raar van wordt. Drink ook geen koffie of zwarte thee voor het slapen gaan. Slaapmutsjes worden wel eens aanbevolen, maar de meeste mensen slapen juist slechter van alcohol. Neem een rustgevend kopje thee of een kopje warme melk.
• Doe een diepe ademhalingsoefening. Door een diepe ademhaling waarbij je 4 tellen inademt en wel 20 tot 30 tellen uit wordt je veel rustiger. Daardoor val je veel sneller in slaap.
• Slaap niet te lang uit. Niks lekkerder dan maar te blijven liggen, maar je zult daar de gevolgen in de week erna van ondervinden. Je wilt ’s avonds niet naar bed, als je moet werken of studeren kom je je bed vervolgens niet uit. Dat ondermijnt het ritme dus nog veel meer. Niet langer dan 1,5 uur langer blijven liggen, daarmee trotseer je de zo vreemd ingestelde zomertijd het beste.