Keltische pracht en praal: de torc

Met een ketting om je nek val je op en kom je over alsof je zorg hebt besteed aan je uiterlijke vertoning. Dit is nu zo, maar zeker in de tijd van de Kelten en Romeinen was het niet anders. Zij behingen zichzelf met goud en zilver en liepen graag te pronken. Een van de sieraden die vooral bij de Kelten, Germanen en Noren geliefd was, was een ketting genaamd de torc.

Wat is een torc?

Een torc is over het algemeen een gesmede halsband, maar ook wel een armband. De meestal gevlochten staaldraad is in een ronde vorm gebogen maar heeft aan een zijde van de ‘cirkel’ een opening. Beide einden van de band zijn meestal mooi bewerkt, vaak met dierenhoofden, en raken elkaar bijna.

Omdat de opening tussen de twee eindstukken zo klein is is het tot op de dag van vandaag de vraag hoe de dragers hun sieraad omkregen aangezien ze nooit met hun hoofd tussen de opening gepast hadden. Vermoed wordt dan ook dat de sieraden om de nek of om de arm gesmeed werden.

Torcs werden door iedereen gedragen: mannen, vrouwen en kinderen. Ze gaven aanzien. Zelfs de Romeinen waren onder de indruk van de pracht en praal die de Kelten en Germanen konden creëren en uit niets dan metalen. Zij namen dan ook graag de torcs mee van overwonnen krijgers om die vervolgens als oorlogsbuit te verdelen.

De torc is een erg oud sieraad. Al in de 6de eeuw voor Christus werd de Keltische godheid Cernunnos afgebeeld met een torc rond zijn nek. Nog lange tijd werden alle godheden afgebeeld met een torc rondom hun nek. Verder is beschreven hoe Keltische strijders vochten terwijl ze in het geheel naakt waren, maar hun torc hadden ze altijd om.

Het verhaal gaat dat een Romeinse consul, Titus Manlius, een Kelt versloeg en zijn torc inpikte. Vervolgens waren hij en zijn sieraad onafscheidelijk. Dit leverde Titus de bijnaam Torquatus op, hetgeen betekend, hij die een torc draagt. Na de dood van deze consul besloten de Romeinen de torc te gaan zien als een versiersel voor alle welgestelde lieden en uitzonderlijke soldaten.

De torc nu

Tegenwoordig zijn er redelijk wat torc achtige sieraden te koop. Dit komt omdat de torc in de jaren 60 en 70 helemaal hip was. De hippies vonden het sieraad prachtig en zorgden er voor dat het weer modieus werd. Vanaf dat moment was de torc in verschillende varianten verkrijgbaar: als halsband, armband, maar ook als ring. Vooral de armbanden zijn tot op de dag van vandaag erg populair.

Overige informatie

De torc is tegenwoordig ook het symbool dat een Ierse saoi krijgt. Een saoi is iemand die iets roemswaardigs bereikt heeft met zijn kunst. Het is een bijzondere titel omdat hij door maar zeven mensen gedragen wordt voor het leven. Er zijn nooit meer dan 7 mensen saoi. Pas als een saoi sterft kan er een nieuwe verkozen worden. Dit gebeurd door middel van stemmingen.