Doping, nu en in de toekomst

We kunnen wel zeggen dat doping de afgelopen jaren een snelle evolutie doorgemaakt heeft. Doping speelt een belangrijke rol in de wereld van de topsport en is duidelijk niet meer voor amateurs weggelegd.

Het ontstaan van de nieuwe revolutie

Doping heeft in de topsport al heel wat media aandacht gekregen. De snelle opkomst van nieuwe dopingmiddelen, kan verklaart worden door een aantal factoren. De revolutie kan enkel ontstaan zijn door de snelle wetenschappelijke ontwikkelingen die betere en gesofisticeerde producten op de markt bracht. Ook de georganiseerde misdaad zag de opportuniteit in doping en zorgde voor de productie en distributie van doping aan topsporters. Zo werd de klopjacht naar dopinggebruikers geopend.

De moeilijkheden bij doping

Doping is niet altijd even makkelijk op te sporen. Bepaalde stoffen worden eveneens door het lichaam aangemaakt waardoor het moeilijk te bevestigen valt of de topsporter doping heeft ingenomen. Als voorbeeld nemen we de WADA test of de "World Anti-Doping Angency test". Deze bleek soms onterecht positieve resultaten te generen waardoor de resultaten van vele bloedstalen niet als correct werden aanzien.

De farmacologie en de biotechnologie zorgen voor een steeds groeiend aanbod aan prestatie-verhogende middelen. Er komt dus een steeds groter aanbod van pepmiddelen op de markt.

Soorten doping

Zoals hierboven besproken, bestaan er verscheidene middelen om de prestatievermogens te verhogen zoals drankjes, geneesmiddelen, kruiden, voedingsmiddelen enz. Toch, een product wordt pas als doping beschouwd indien het op de dopinglijst van WADA terug te vinden is. voorbeelden van verboden producten zijn:

Epo (erythropoëtine)

Erythropoëtine is een hormoon dat instaat voor de groei van rode bloedcellen waardoor de zuurstoftoevoer verzekerd wordt. Het product is bijzonder populair bij de gebruiker omdat het zeer goed werkt en de meeste topatleten er zich goed bij voelen. Vele dopingproducten zijn gevaarlijk en ongezond maar epo heeft de eigenschappen om het hart te beschermen.

Anabole middelen

• androgene anabole steroïden
• mannelijke geslachtshormonen (testosteron, androstenediol)
• exogene hormonale stoffen (oxaolon, furazabol, stanozolol)
• steroïden (norboleton, gestrinon)

Stoffen met anabole werking

• Tibolon (progestagene, androgene en oestrogene kwaliteiten)
• Zeranol
• Zilpaterol
• Clenbuterol

Groeihormonen of peptide-hormonen

Hier verwijzen we naar de groeifactoren die de weefselproductie stimuleren. Voorbeelden zijn:

• Somatotrofine
• IFG-1
• MGF
• PDGF

Groeihormonen worden gebruikt in combinatie van testosteron.

Gonadotrope en Luteïniserende hormonen

Deze worden enkel gebruikt door mannen mits het de aanmaak van testosteron bevorderd.

Beta2- agonisten

• Salbutamol

Hormoon-antagonisten

Deze producten gaan juist de hormonale werking tegen.

• Myostatineblokkers (meer spiermassa)
• Anti-oestrogene substanties (cyclofenil)
• Aromataseremers (verhindert dat testosteron wordt omgezet in oestrogenen)
• Serms (eveneens verminderen van oestrogenen level)

Zuurstofverbeteraars

Efaproxiral verhoogt de capaciteit van het zuurstoftransport.

Andere

Soms worden er ook middelen gebruikt die de inname van bepaalde dopingproducten willen maskeren zoals diuretica en plasmasubstituten.

De toekomst van doping

Het is duidelijk dat het probleem zich alleen maar verder ontwikkeld. Atleten zullen blijven zoeken naar manieren om hun prestatieniveau op te krikken. WADA heeft ondertussen alweer een reeks producten aan de lijst toegevoegd die zelfs niet op de markt verschenen zijn zoals het nieuwe Hematide dat een gelijkaardige werking heft als epo.

Andere dopingsproducten van de toekomst zijn de epomimetica. De epo dient dan niet meer ingespoten te worden maar kan in pilvorm ingenomen worden.

Verder heb je nog Aicar of GW1516 of bekend als de exercise pill. Dit product zou de bloedtoevoer naar het hart garanderen. Daarnaast zou het product eveneens het spierweefsel veranderen waardoor er meer vetverbranding in plaats van suikerverbranding optreedt. Dit lijkt wel eens de pil van de toekomst te worden. Aicar zit nog in experimentele fase maar het zal niet lang meer duren vooraleer het op de markt verkrijgbaar is.

De toekomst van doping ligt hoogst waarschijnlijk in gendoping. Gendoping bestaat uit producten die het genetisch materiaal van de cellen kunnen wijzigen. De bedoeling is de fysieke prestatiecapaciteiten van het menselijk lichaam op te drijven. De methode berust op het tot expressie brengen van bepaalde stoffen in de cel, die dan de gentranscriptie van bepaalde natuurlijke producten in het lichaam, kunnen bevorderen of verhinderen. Er was al wel een product, Repoxygen om bloedarmoede te bestrijden. Dit product bleek het DNA van cellen te veranderen in aanwezigheid van toegevoegd DNA dat instaat voor de aanmaak van erythropoëtrine. Als snel waren er enkele atleten die hiervan gretig gebruik maakte. Er wordt verwacht dat gendoping zijn hoogtepunt kent binnen een aantal jaren.

Gendoping-ethiek

Nog nooit zijn er zoveel dopingschandalen geweest (Tour de Fance) en toch zijn er nog heel wat gevallen die door de mazen van het net glippen. Maar hoe bepaal je wat mag en niet mag? Een atleet heeft zijn succes vooral te danken aan zijn genen. Mogen deze dan zomaar veranderd worden? Mag die persoon zijn genen verbeteren indien men dat wil of moeten we hem de kans hiervan ontnemen?
En wat met de Amerikaanse zwarte basketbalspelers? Ook genetisch geselecteerd natuurlijk. Alleen de grote en sterke krachtatleten komen in aanmerking voor deze topsport. Dit gebeurde al sinds de slavenhandel.
Verder mogen we niet vergeten dat wij dagelijks aangevallen worden door bacteriën en virussen die onze genetische structuur van onze cellen kunnen veranderen. Het hoort bij de natuur, dus waarom zouden de mens het dan niet mogen?

Het is duidelijke dat gendoping het aanspreekpunt wordt van de sport-ethiek en dat er nog enkele moeilijke beslissingen moeten genomen worden.