Bewaarwijzer, veilig voedsel bewaren
Hoe lang kun je voedsel bewaren? Op verpakt voedsel staat bjina altijd een houdbaarheidsdatum. Deze datum is een richtlijn en geldt bijvoorbeeld alleen als een product bewaard wordt op een bepaalde temperatuur, zoals in de koelkast. De houdbaarheidsdatum geldt dan alleen zolang de verpakking dicht is. Het voedingscentrum heeft een speciale bewaarwijzer ontwikkeld voor voedsel waar de houdbaarheisdatum ontbreekt of niet (meer) van toepassing is. Bij verse producten geldt een "te gebruiken tot-datum", die aangeeft wanneer een product nog veilig kan worden gebruikt.
Voedingscentrum
Het Voedingscentrum geeft een gratis bewaarwijzer uit met alle wetenswaardigheden over het veilig bewaren van voedsel. Ook staan er tips in:
- Om slim inkopen te doen
- Tips bij het koken
- Advies over de inrichting van de koelkast
Op veel producten staat een houdbaarheidsdatum of een "te gebruiken tot" datum. Wat betekenen deze data?
Te gebruiken tot (TGT) houdt in:
- De uiterste datum waarop het voedsel nog veilig gebruikt mag worden
- Wordt vermeld op zeer bederfelijk voedsel, zoals vers vlees of verse vis
- Voedsel mag alleen na deze datum gebruikt worden als het direct na aankoop wordt ingevroren
Tenminste houdbaar tot (THT) houdt in:
- De uiterste datum waarop het voedsel de juiste kwaliteit bewaart
- Wordt vermeld op vele gekoelde, ingevroren, gedroogde, ingeblikte of andere voedingsmiddelen
- Voedsel mag na deze datum gebruikt worden als de verpakking onbeschadigd is en/of het voedel er nog goed uitziet, goed ruikt of smaakt
Slim inkopen doen
De bewaarwijzer geeft een aantal goede tips over hoe je slim inkopen kunt doen in de supermarkt. Als je wilt voorkomen dat je regelmatig voedingsmiddelen moet weg gooien, is het verstandig om van te voren te bedenken wat je gaat inkopen. Maak altijd van te voren een boodschappenlijstje wat je afstemt op de route van de supermarkt. Kijk van te voren in de koelkast welke producten het snelste op moeten en houd hier rekening mee met de inkopen. Bekijk bij het gebruik van verse ingredienten of je deze in andere gerechten kunt hergebruiken, zodat je restjes niet hoeft weg te gooien.
Let in de supermarkt op de houdbaarheidsdatum van de producten die je koopt. Laat bederfelijke producten niet te lang in de auto staan. Pak deze producten in de supermarkt, als de route het enigszins toelaat, als laatste. Gebruik eventueel een koeltas.
Slim koken
Om slim te koken is het belangrijk goed af te meten hoeveel je moet klaar maken. Dit is per persoon verschillend. Bepaalde gerechten kun je bewust voor meerdere maaltijden klaarmaken, zoals pasta's. Je kunt de restjes invriezen, zodat je op drukke dagen een makkelijke maaltijd hebt die al kant en klaar is. Zorg altijd wel dat je het ingevroren product tijdig uit de vriezer haalt en in de koelkast rustig laat ontdooien.
Hygiëne tijdens het koken is erg belangrijk. Ook al zijn alle producten vers, als je de hygiëne niet in acht neemt kun je er alsnog ziek van worden. Was altijd goed je handen met water en zeep voordat je begint met koken. Kijk uit met rauw vlees, vis of ei. Gebruik altijd schone en verschillende snijplanken en een schoon aanrecht. Vervang op tijd het vaatdoekje. Voorkom kruisbesmetting. Bacteriën van rauw voedsel mogen niet bij het bereide eten komen.
Bereid rauw voedsel goed, door het lang genoeg te verhitten. Restjes die je opnieuw opwarmt moeten ook goed verhit worden. Dit geldt ook voor restjes die je mee neemt uit een restaurant. Gebruik die uiterlijk de volgende dag en warm ze maar één keer opnieuw op. Verse groenten en fruit moeten goed gewassen worden onder stromend water.
Slim voedsel bewaren
De bewaarwijzer geeft vervolgens bewaartips voor in de koelkast, buiten de koelkast en in de vriezer:
In de koelkast:
Om veilig voedsel te kunnen bewaren in de koelkast moet deze aan een aantal eisen voldoen:
- Temperatuur in de koelkast moet rond de 4 graden C zijn
- Maak één keer per maand de koelkast goed schoon
- Verdeel de producten op de juiste manier over de koelkast, rauwe producten op de koudste plek onderin de koelkast
- Gebruik afsluitbare bakjes om het voedsel te beschermen tegen uitdroging of bacteriën
- Zet geen warme kliekjes in de koelkast, maar laat deze eerst maximaal 2 uur afkoelen
- Laat ingevroren vlees rustig ontdooien in de koelkast
Buiten de koelkast
- Aardappelen kun je het beste bewaren op een koele en donkere plek
- Veel groenten kun je beter bewaren op een koele, donkere plaats buiten de koelkast
- Alleen bladgroenten en gesneden groenten moeten in de koelkast bewaard worden
- Fruit kan bewaard worden buiten de koelkast, alleen gesneden fruit moet wel in de koelkast
In de vriezer
Wil je voedsel langer kunnen bewaren, dan kun je producten invriezen. De aanbevolen temperatuur in de vriezer is -18 graden C.Veel producten kun je maximaal 3 maanden bewaren in de vriezer zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit. Om overzicht te houden over de producten in je vriezer is het van belang het voedsel in goed afsluitbare bakjes of in diepvrieszakken in te vriezen. Vermeld altijd op het bakje of de diepvrieszak wat er in zit en wanneer het is ingevroren. Verse groenten moeten altijd in kokend water geblancheerd worden voordat ze kunnen worden ingevroren. De bewaarwijzer geeft richtlijnen hoe lang bepaalde producten kunnen worden ingevroren:
Brood en slagroomgebak | 4 weken |
Rauw varkensvlees | 4 maanden |
Magere vis (kabeljauw, schol, tonijn) | 6 maanden |
Rauw rundvlees en kip | 9 maanden |
Geblancheerde groenten en zacht fruit | 12 maanden |
Ijs | 12 maanden |
Digitale bewaarwijzer
Informatie over de houdbaarheid van specifieke producten zijn te vinden in de digitale bewaarwijzer van het Voedingscentrum. Op www.voedingscentrum.nl/bewaarwijzer kun je een product kiezen en krijg je informatie hoe lang je dit product kunt bewaren. Deze bewaartermijnen zijn richtlijnen en gaan ervan uit dat het product op de juiste plaats wordt bewaard. Zo gelden voor vleeswaren de bewaartermijnen in de koelkast, omdat dit buiten de koelkast niet veilig is.