Klein lexicon van de geneeskruiden

De mensheid houdt zich vanaf de oudheid bezig met zijn persoonlijk welzijn. De wetenschap dat de natuur heilzame krachten bezit is bijna net zo oud. In preventieve- en in curatieve zin dragen geneeskrachtige kruiden bij aan een gezond evenwicht tussen de mens en zijn omgeving. Dit klein lexicon is een kennismaking met de volksgeneeskunde. In chronologie passeren de belangrijkste geneeskruiden, die men in de lage landen kent, de revue.

Overzicht van werkzame stoffen van geneeskrachtige kruiden en planten

• Alkaloïden: zijn stikstofhoudende verbindingen die werken op het centrale zenuwstelsel. In de volksgeneeskunde worden alkaloïdehoudende planten in zeer beperkte mate gebruikt, zoals het bilzekruid ( een zeer giftige plant ), dat bij uitwendig gebruik pijnstillend werkt. Andere sterk alkaloïdehoudende planten zijn de wolfskers en de monnikskap.
• Antibiotische stoffen: penicilline is de meest bekende vertegenwoordiger als antibioticum uit het plantenrijk. Naast de uit schimmels afkomstige penicilline zijn er ook stoffen bekend uit planten met een soortgelijke werking, zoals de grote klis die een sterk infectie-bestrijdende werking heeft.
• Bitterstoffen: bezitten eenzelfde geneeskrachtige werking, omdat ze bij opneming door de mond een verhoogde afscheiding van spijsverteringsappen in mond, maag en darm veroorzaken. Bitterstoffen zijn dus eetlustopwekkend.. Bekend kruiden die veel bitterstof bevatten zijn: absint, gentiaan, duizendguldenkruid, waterdrieblad e.a.
• Etherische oliën: zijn de belangrijkste werkzame stoffen die in de volksgeneeskunde worden gebruikt. Ze veroorzaken de geur van onze planten. In het algemeen werken etherische oliën rustgevend en prikkelend op het centrale zenuwstelsel. Ze werken opwekkend op de afscheiding van speeksel, maagsap, darmsap en gal. en daardoor eetlustbevorderend. Ze zorgen van een vermeerderde bloedtoevoer, speciaal van witte bloedlichaampjes. Kortom ze werken desinfecterend.
• Glycosiden: zijn stoffen die bij langer koken uiteenvallen in een niet-suikerachtig deel en in één of meer suikers. De geneeskrachtige werking wordt veroorzaakt door het niet-suikerachtige deel dat tot zeer verschillende chemische verbindingen kan behoren. Een groep vormen de anthrachinon-glycosiden, die vooral voorkomen in sporkehout, wegedoorn en in zuringsoorten, zoals rabarber en in de sennabladen voorkomen. Een groepje glycosiden levert salicyl-verbindingen. Deze komen voor in de wilg, moerasspiraea en soorten viooltjes. Hun werking is koorts- en ontstekingwerkend, desinfecterend en pijnverzachtend.
• Harsen: worden vaak samen met etherische oliën, in klieren van planten afgescheiden. Ze werken prikkelend op de huid.
• Looistoffen: bezitten de eigenschap eiwitten te kunnen neerslaan. Ze bevinden zich vooral in eikenschors, walnootblad, wilg, duizendknoop, rozen, vrouwenmantel, tormentil en bosbessen e.v. De werking van looistoffen is o.a. dat uitwendige prikkels niet in zieke, dieper gelegen slijmvliezen doordringen en de genezing sneller kan verlopen. Verder werken looistoffen bacterie-afwerend. Looistoffen trekken kleine bloedvaten samen, waarop hun bloedstelpende werking berust.
• Mineralen: Minerale zouten, waarbij kalium en kalkzouten belangrijk zijn vormen voor het lichaam belangrijke bouwstoffen. Kaliumzouten werken urine-afdrijvend; kalkzouten zijn belangrijk voor de botopbouw en voor een goede werkzaamheid van het zenuwstelsel en voor het weerstandsvermogen tegen infectieziekten. Kiezelzuur bevindt zich ook in bijna alle planten. De werking van kiezelzuur is, dat dit het bindweefsel en speciaal dat van de longen verstevigt.
• Organische zuren: In bijna alle planten zit appelzuur, citroenzuur, oxaalzuur, wijnsteenzuur e.v.a.. Ze zitten in grote hoeveelheden in vruchten en werken licht laxerend.
• Saponinen: zijn ook glycosiden. Meest opvallende eigenschap is, met water, de vorming van schuimende oplossingen. ( sapo = zeep ) In het lichaam werken ze laxerend, urine-afdrijvend en bevorderen ze het losseer maken van hoest. Zeer saponine-rijk zijn breukkruid, zeepkruid, sleutelbloem, toorts e.a. Evenals bij de glycosiden worden de saponinen bij koken gesplitst en daarbij onwerkzaam.
• Slijm: Het in planten voorkomende slijm heeft de eigenschap met water sterk op te zwellen en slijmerige oplossingen te vormen. Plantenslijmstoffen hebben een laxerende werking, omdat het water in de darm wordt vastgehouden en een te sterke indikking van de darminhoud onmogelijk wordt gemaakt. Slijmstoffen beschermen de slijmvliezen en wondoppervlakken, zodat prikkelende stoffen niet bij de ontstoken of zieke plaatsen kunnen komen. Echte slijmkruiden zijn o.a. lijnzaad en lindebloesem.

---

---

Chronologisch overzicht van geneeskruiden

Aardbei

De aardbei verkoelt, kalmeert bij koorts en is bloedreinigend. Ook verdrijft ze verstoppingen in het onderlijf, drijft stenen af, geneest bloedarmoede, reuma en jicht. De pitjes van de aardbeien zijn radio-actief; ze trekken vergiften uit kwaadaardige gezwellen. De aardbei sterkt lever en milt en geneest aambeien, drijft water af en sterkt de darm. Bovendien is hij bruikbaar bij astma, catarre en hoest.

Adderwortel

Het afkooksel van de adderwortel wordt gedronken tegen witte vloed en onvrijwillig plassen, bij bloed- en slijmvloeiingen en diarree. Men gorgelt en spoelt ermee bij keelpijn, tandvlees- en mondontsteking.

Agrimonie

De plant helpt tegen alle soorten catarre. Het werkt opwekkend op maag, lever, milt en nieren, zet de uitscheiding van urinezuur aan en werkt reinigend bij kankerachtige gezwellen. Agrimonie-thee wordt gedronken bij leverkwalen, acute- en chronische catarre, maagontsteking, diarree, nierbloeding en witte vloed. Het afkooksel van de agrimonie wordt gebruikt bij hardnekkige reuma, nierkoliek en huidaandoeningen. Het poeder ( 3 gram in een drank, des avonds ) wordt gebruikt tegen bedplassen.

Akkerhoningklaver

Deze klaversoort wordt voornamelijk gebruikt voor pleisters en omslagen bij reumatische pijnen. Het maakt de hardste gezwellen zacht. Het is verder te gebruiken tegen vaatvernauwing. Het helpt bij trombose. Het kruid is te combineren met kamille en lijnzaad.

Alant

De wortel van de alant werkt ontspannend. Zij bevat kamfer en inuline. Het stimuleert maag en lever, bevordert de slijmoplossing en weert ontsteking en koorts. De wortel is, vers gestoofd, vanwege haar inuline-gehalte geschikt voor suikerzieken. De alantwortel is goed voor de vrouwelijke organen, menstruatiestoornissen, kolieken, aambeien, eczemen en bij luchtwegkwalen. Een extract ( 0,5 - 1 gram in water ) is goed bij astma en hoestprikkel.

Alsem

Alsem is een echt tonicum. De tinctuur of het extract worden vaak in combinatie met andere kruiden gebruikt om de maag, darm en lever te stimuleren en darmparasieten te verdrijven. Verder om de menstruatie op te wekken en het onderlijf te sterken tegen waterzucht. Het helpt verder tegen opgezette klieren, bleekzucht, geelzucht en reuma. Met maakt thee: 10 gram op een halve liter water. Tinctuur: 20 druppels in water.

Andoorn

De andoorn is zeer geschikt voor reinigende voorjaarskuren. Het bevat bitterstof en werkt opwekkend bij catarre van het darmkanaal of de luchtwegen. Verder werkt het goed bij kinkhoest, bij stoornissen van hart en bloedsomloop. Thee: een theelepel op een kop kokend water

Anijs

Het zaad van de plant heeft een gunstige werking op de spijsverteringorganen. De zaadjes en de olie kunnen darmcatarre en buikpijn voorkomen en verdrijven. De anijszaden enige tijd in melk tegen het kookpunt aanhouden en daarna drinken.

Appel

Ieder mens behoort dagelijks een appel te eten. Zij bevat ijzer ( geeft kracht en werklust ) en fosfor ( doet ons helder denken en rustig slapen ). Als de darm niet in orde is dan kan men enkele dagen op een dieet leven van geraspte rauwe appel

Basilicum

Het kruid is een zenuwversterkend middel. Het werkt slijmoplossend en laxerend en bevorderd de menstruatie en de productie van moedermelk. Als aftreksel kan het als thee gedronken worden.

Beekpunge

Beekpunge bevat jodium. Ze zetten de stofwisseling aan en het tempo en de groei en werkt daarmee in op de schilklier.

Beredruif

Het kruid werkt goed tegen blaascatarre en nierbekkencatarre. De kiemdodende stoffen kleuren de urine bruin, zolang de blaas nog ziek is.

Bereklauw

De bereklauw wordt gebruikt tegen kwalen van nerveuze aard. Het afkooksel van de wortel wordt gebruikt tegen hysterische krampen, ingewandwormen, diarree en verstoppingen in het onderlijf.

Berk

Het sap van de berkenboom is geschikt als haarlotion. Het sap is verder goed voor de nierfuncties en gaat steenvorming tegen. Het werkt gunstig bij nier- en blaasaandoeningen, jicht en reuma.

Bernagie ( Borago )

Het kruid wordt toegepast tegen reumatiek, nierontstekingen en werkt zacht urine-afdrijvend.

Biet ( rode )

Rode bieten zijn een bron van gezondheid als ze rauw gegeten worden. Het is een goed middel tegen griep, bevordert de spijsvertering, stimuleert de klierfuncties en de opname van voedsel in de darmwanden. Bietensap vernieuwt bloed en weefsel en verhoogt de weerstand tegen bacteriën en ziektekiemen.

Bingelkruid

Men geneest met dit kruid syfilis. De menstruatie wordt er door opgewekt en het voert water af. Bovendien stimuleert het de klieren in het spijsverteringskanaal. Het is eetlustopwekkend.

Blauwe knoop

De plant wordt vanouds gebruikt tegen pest en epilepsie, keelcatarre, hoest, astma, waterzucht, witte vloed en steken in de zijde. Het is een goede gorgeldrank bij gezwellen in de mond en de keel.

Bleekgele hennepnetel

Het is een uitstekend kruid om thee van te trekken tegen bronchitis, slijmhoest en longtering. Men neme 25 gram gedroogd kruid op een halve liter kokend water.

Bonenkruid

Het is een kruid dat gebruikt wordt tegen maagklachten. Het maakt tuinbonen lichter verteerbaar.

Braam

De bladen en de jonge loten van de braamstruik helpen tegen diarree en witte vloed. Ze werkt versterkend op de baarmoederspieren. Een sterker aftreksel van blad, bloem en jonge loten ( 25 gram op een halve liter water ) helpt als gorgeldrank bij keelpijn, keel-ontsteking, gezwollen tandvlees en aphten.

Brandnetel

Is een sterke geneeskrachtige en versterkende plant. De plant bevat kali, kalk, natrium, ijzer, mangaan, zwavel, chloor en magnesium en bevat veel vitaminen, vooral vitamine A. Helpt goed tegen chronische infectieziekten, voorjaarsmoeheid, astma, bij darmstoornissen en nierproblemen en bij zenuwzwakte. Brandnetel voert water af, laxeert en reinigt het bloed. De jonge scheuten werken het geneeskrachtigst. De brandnetels moeten goed gewassen worden en fijngesneden. Ook kan men de brandnetels drogen en er thee van trekken. Het gehalte aan mierenzuur werkt genezend bij reuma. Door brandnetels in azijn te koken, verkrijgt men een haargroeimiddel dat als haarwater is te gebruiken. De kleine brandnetel werkt sterker dan de grote.

Breukkruid

Het kruid bevat saponine en herniaringglycosid. Het werkt krampopheffend bij blaas- en nierkrampen. Keukenzout en ureum worden afgedrevenmet de urine.

Bijvoet

De naam bijvoet hangt samen met het feit dat een bijvoetblad in de schoenen de voeten onvermoeibaar maakt. Men baadt de voeten ook wel in een bijvoetaftreksel. Het kruid is een der beste zenuwkruiden. Het werkt vooral op het centrale zenuwstelsel, de bloedcirculatie en de lendenstreek. Vanouds werd het gebruikt bij geslachtsziekten, epilepsie, St. Vitusdans en stuipen. Als zenuwsterkend middel neemt men thee van één eetlepel gedroogde wortel op een kop gekookt water.

Cichorei

Van de wortel maakt men de zogenaamde pee-koffie. Het middel werkt uitstekend om lever en gal te stimuleren. Van de stengel en de bloem trekt men thee om lever, milt en nieren te reinigen. Het verdrijft maagslijm en overtollig gal, geneest geelzucht, hypochondrie en hysterie.

Citroenen

Beschikken over veel vitamine C. Citroensap voorkomt gisting in de darmen, stimuleert het verteringproces en verwijdert gifstoffen. Citroensap voorkomt astma, vetvorming, reuma, aderverkalking, migraine, steenvorming en oprispingen. Regelmatig citroensap in combinatie met een mespuntje zout in kleine slokjes opdrinken werkt vermagerend en gunstig bij reuma en storingen in het spijsverteringskanaal.

Citroenmelisse

Is geschikt om als kalmerende thee te worden gedronken. Werkt gunstig op storingen als gevolg van een gespannen zenuwstelsel. Ze is goed tegen nerveuze hartkloppingen, migraine en melancholie. De thee dient voor het slapen te worden ingenomen.

Daslook

De plant bevat zwavelhoudende etherische olie. Daslook werkt op dezelfde wijze als knoflook, dus desinfecterend in de darmen. Het is vaatverwijdend en daardoor wat bloeddrukverlagend en galafdrijvend. Daslook wordt vooral gebruikt als opwekkingsmiddel bij voorjaarskuren.

Dille

De plant is rijk aan vitamine C is een warmtebrenger in het lichaam en bestrijdt maag- en spijsverteringsproblemen. Het werkt bovendien licht urineafdrijvend en kalmerend op de spieren. Dillezaad geeft een diepe slaap. Men kan bij pijn van het onderlijf op een emmertje met hete dillethee ( in combinatie met kamille ) gaan zitten als dampbad. Op pijnlijke gezwellen legt men het in olie gekookte dillezaad, liefst zo heet mogelijk.

Dragon

Het oorspronkelijk uit Siberië afkomstige kruid is goed tegen reumatiek en scheurbuik.

Duindoorn

De bessen van de Duindoorn bevatten veel vitamine C, appelzuur en kalk. Ze worden gebruikt tegen griep en diverse [infectie-ziekten, tegen scorbuut en diarree.

Duizendblad

De plant is rijk aan chlorophyl, kali, wat de afvoer van water bevordert. Duizendblad is evenals knoflook een verjongingskruid. Het reinigt de bloedvaten van verkalking, waardoor het de bloedsomloop regelt, de bloeddruk verlaagt en het hart ontlast. Op bloedende wonden gelegd, doet het blad de bloeding stoppen en de wond snel genezen. Nerveuze hartkloppingen verdwijnen, een gezwollen lever en milt doet het slinken. Alle verslappingtoestanden van maag en darm doet het genezen, mede door haar bitterstof en etherische oliën.

Duizendguldenkruid

Het kruid smaakt bitter als gal. De bitterstof werkt stimulerend op maag, lever, hart en nieren. Men trekt thee ( 15 gram op een liter water, dagelijks één kop ) om de eetlust op te wekken en het zuur en de lucht uit de maag te verdrijven, maagslijm af te voeren en de darmbeweging te stimuleren. De lever en de nieren worden erdoor gereinigd. Evenals andere bittere kruiden werkt duizendguldenkruid opwekkend op de levensmoed en helpt dus tegen zwaarmoedigheid.

Eik

De schors en de eikels beschikken over samentrekkende kracht. De schors bevat looizuur en wordt gebruikt in het badwater. verder wordt het als thee gebruikt om allerlei soorten bloedingen te stelpen, bij diarree en overmatige menstruatie, bij blaascatarre en catarre van de luchtpijp. Omslagen van eikenschors-aftreksel legt men op de opgezette hals, verharde klieren, wonden en zweren. Eikelcacao drenkt men tegen diarree.

Ereprijs

Het is een kruid voor water- en luchtwegen. De plant bevat saponine, looizuur, bitterstof en olie. Met elkaar werkt dit sterk ontgiftend. De ereprijs drijft urine af, helpt bij chronische blaascatarre, het verzacht en geneest droge hoest en heesheid, astma, longkwalen en bloedspuwing. Verder helpt het bij maagpijn, migraine, niergruis, urine-retentie en nierverstopping.

Erwt

Door het grote gehalte aan lecithine werken peulvruchten versterkend op de geslachtsorganen.

Es

Van de es gebruikt men de bladeren voor een thee die de waterlozing bevordert. Het helpt derhalve tegen reuma, oedeem, waterzucht, tegen baarmoederzwakte en galstuwing. Alle soorten es werken zweet- en urineafdrijvend, versterkend en koortswerend.

Fenegriek

Van het kruid gebruikt men het tot poeder gemaakte zaad. Men kookt het tot een papje en doet dit in een linnen zakje op slecht helende wonden en zweren, zoals open benen. Op die wijze kan dat enkele malen herhaald worden. Bij longontsteking geeft men thee en wikkels van fenegriekzaad. Bij difteritis en amandelontsteking kan men gorgelen met gezeefde thee en drinkt er ook wat van.

Galigaan ( Galega )

Galigaan wordt als kruid tegen suikerziekte gebruikt. Ze doet het gehalte aan bloedsuiker dalen.

Gentiaan

Is een bitter, dus versterkend kruid. Bij chronische maag- of darmcatarre, diarree en koliek, evenals bij chronische verstoppingen werkt het uitstekend. Het kruid sterkt het hart en de bloesomloop, reguleert bloedstuwing in de ingewanden, sterkt bij algehele uitputting, heft stoornissen in de menstruatie op en kalmeert mannelijke sexualiteit. Thee: één theelepel gehakte wortel in twee koppen water, even opkoken en even laten trekken.

Gezegende distel

Deze distelsoort bevordert de spijsvertering, helpt bij verstopping, geelzucht, stenen, hypochondrie en melancholie en herstelt de orde in de poortaderen. Verder werkt de distel slijmoplossend bij ontstoken luchtwegen. Thee maakt men van 10 gram blad en wortel op een liter water. Even laten opkoken en twee uur laten staan. `s Morgens op de nuchtere maag zonder suiker opdrinken.

Goudsbloem

De goudsbloem maakt alles los wat zich heeft vastgezet, vooral bij verstoppingen in het onderlichaam. Men gebruikt de thee ervan bij het uitblijven van de menstruatie, bij geelzucht en bij zwelling van de milt en lever. Ook wordt het gebruikt bij maagontsteking en maagzweer. Het gekneusde kruid legt men op wonden.

Grove Den ( Pijnboom )

De den leeft grenehout. Van de naalden wordt dennenaaldolie bereid. Zij wordt in de volksgeneeskunde algemeen als wrijfmiddel gebruikt bij rheumatiek. De olie wordt voor dit doel ook wel aan het badwater toegevoegd. Uiit het hout wordt teer gewonnen dat in de geneeskunde wordt toegepast als zalf bij chronische huidaandoeningen.

Guldenroede

Het kruid is wondhelend en voert water door de nieren af. Het kruid bevat saponinezuur en bitterstof. Thee van guldenroede gebruikt men bij nierontsteking, waterzucht en bedplassen. Met het afkooksel ( 15 gram op een halve liter water ) spoelt men bij losse tanden en tandverzweringen.

Heemst

Heemst bevat slijmstoffen die ook worden aangetroffen aan verwante planten als de stokroos en in diverse malva-soorten.. Wordt veel gebruikt voor hoeststroop.

Heermoes ( Schaafstroo )

Het kruid heeft een hoog kiezelgehalte, Het wordt gebruikt als schuurmiddel. De plant bevat verder bitterstof, kalk, natrium, kalium, ijzer, mangaan, zwavel en magnesium. Door zijn veelzijdigheid heeft het kruid een respectabele geneeskracht. Het is een probaat middel tegen waterzucht, het helpt tegen natte pleuritis en hart-waterzucht. Verder helpt het tegen nierbekken- en blaascatarre, nierbloeding als gevolg van nierstenen, bij amandelontsteking, ooglid- en mondontsteking, bij long-t.b.c., klierzwellingen, eczeem, infectieziekten, bloedarmoede, vetzucht en beroerte. Het kiezelzuur bevordert de waterafvoer door de nieren. Thee maakt men door drie theelepels te nemen op een kop water een half uur lang te koken. Op de nuchtere maag twee koppen warme thee om urine af te drijven.

Heggerank

Behoort tot de familie der komkommerachtigen. De wortel van de plant wordt gebruikt als een sterk laxeermiddel. Zij werk heel goed op borst- en buikorganen en gewrichten. Homeopatisch is ze van belang bij de behandeling van hoest, pleuritis en gewrichtsrheuma.

Herderstasje

Het algemeen voorkomend kruid is rijk aan kali, kalk en natrium. Nierbloedingen, neusbloedingen, maagpijn, opgezette milt, geelzucht, malaria en scorbuut helpt het genezen. Voor een te hoge of een te lage bloeddruk is thee van het herderstasje een aangewezen middel. In het bijzonder werkt het kruid heel goed op de baarmoeder en de urinewegen. Bij gebruik van de thee verdwijnen gezwellen in de baarmoeder, tegelijk met bloedingen en witte vloed. Het kruid heeft succes tegen het bedplassen van kinderen.

Hondsdraf

Hondsdraf bevat veel looizuur en salpeterzure kali. Door dit bestanddeel werkt ze sterk op de slijmvliezen van keel en luchtwegen. Het maakt slijm los en drijft water af door de nieren. Het kruid is zeer aan te bevelen bij long- en borstkwalen. Tegen kiespijn kauwt men met de zieke kies op een vers blaadje. Het is een van de beste kruiden voor de ademwegen, bij catarre en verslijming. Thee van hondsdraf maakt men door 10 gram op een halve liter kokend water te nemen en een half uur te laten trekken. Men gebruikt omslagen van de thee op wonden, zweren en tegen kiespijn. Het verse kruid reinigt het onderlijf, bevordert de spijsvertering en geeft betere eetlust.

Honingklaver

De geneeskrachtige werking van honingklaver berust op zijn werking tegen trombose, bovendien bevordert het het ophoesten. In hoge deses kan hij braakopwekkend werken. Honingklaver wordt vooral toegepast in thee bij catarre van de luchtwegen, bij ontstekingen en slecht genezende wonden.

Hyssop

De plant bevat etherische olie, flavonoiden en wat looistof. Hyssop werk eetlustopwekkend. Verder oplossend bij bronchiaalcatarre, tegen diarree en gassen, het is krampverminderend en urine-afdrijvend.

Jeneverbes

De bessen zijn in gedroogde vorm verkrijgbaar. Ze zijn een uitstekend middel om de maagwerking en de eetlust te stimuleren, de urine-afscheiding te bevorderen en chronische migraine en hartkloppingen te bestrijden. Kauwen op jeneverbessen doet kiespijn bedaren.

Kalmoes

De wortelstok wordt gekookt. Ze reinigt, versterkt en verwarmt de maag. Tegen brandend maagzuur neemt men kalmoes-extract, 0,1 tot 0,5 gram per keer. Omslagen van kalmoesthee worden gebruikt op kwaadaardige verzweringen.

Kamille

De kamillethee is goed bij spijsvertering-, darmstoornissen en maagpijn. Boven een kom, afgedekt met een doek, de damp inhaleren van met kokend water begoten kamille helpt uitstekend bij neus- en voorhoofdsholte-ontsteking. Bij kiespijn kan men de mond spoelen met lauwe kamillethee en men kan een in kamillethee gedrenkt watje tegen de zere kies leggen.

Karwij

Het karwijzaad bevat hars, eiwit, suiker en olie en werkt stimulerend, verwarmend, gal- en waterafdrijvend, ontkrampend, wormafdrijvend en zogvormend.

Kattedoorn

Kattedoorn is rijk aan kalk en kali. Het kruid voert urinezuur af door huid en nieren en is het aangewezen middel tegen kwalen van de nieren. Bij urinezuur-ophopingen wordt het drinken van kattedoorn-thee aanbevolen, liefst in combinatie met andere kruiden

Kervel

Het fijne kruid verspreidt een anijsachtige geur. Het is een bloedzuiverend, waterafdrijvend kruid dat gedroogd ook als thee gedronken kan worden. Het herstelt de klieren van het onderlichaam, wordt genomen bij geelzucht en galstenen, chronische eczeem, long t.b.c. en bij bloedaandrang naar het hoofd.

Kippemuur

Het werkt voortreffelijk bij bloedingen van longen of darm en bij alle ontstekingen, ook wanneer deze tot verzweringen overgaan. Het werkt versterkend en verzachtend op huid en slijmvliezen. Bij eczemen, brandwonden, aambeien is de werking bijzonder. Het kruid is rijk aan vitaminen A en C, silicea, magnesium, kalium en saponine.

Kleefkruid

Men kan het vers uitgeperste sap verdund tegen verstopte klieren, lever en milt. Het werkt ontspannend op het lymfe- en poortaderstelsel. De verse stengels met bladeren legt men, gekneusd, op eczeem, verzweringen, open klieren en wonden. De thee ( 10 gram op een halve liter water ) helpt bij krop, scorbuut, leverkwalen en urine-retentie.

Klein Hoefblad

Het looizuur van de bladen kalmeert ontstekingen in de luchtwegen en het darmkanaal. De bitterstof stilt kramp en koorts en werkt versterkend. Het kruid is bij alle langdurige catarres aan te bevelen.

Kleine Pimpernel
Het kruid drijft vocht en slijm af en werkt stimulerend op het vrouwelijk klierstelsel. Het bevordert menstruatie en is zogvormend. Als thee wordt het gebruikt bij keelontsteking, keelcatarre en heesheid, bij een zwakke maag en tegen darmgas. Men gebruikt de wortel van de plant.

Klimop

Tegen eksterogen bindt men een gekneusd klimopblad, in azijn gedoopt. Op wonden en zweren legt men omslagen met een afkooksel van klimopbladeren ( een half uur laten koken ) om de etter eruit te trekken. Men wast met het afkooksel alle soorten hoofdzeer en eczemen af. Tinctuur van klimop wordt ook wel gebruikt om een ontstoken neus te spoelen.

Klit ( Klis )

Werkt goed op de haargroei. Masseren met klitwortel op brandewijn trekt het bloed naar de huid. Thee van de klitbladeren wordt gebruikt als bloedreinigend middel om zweet en urine af te voeren, gassen te verdrijven, ontstekingen en hete zweren te verkoelen. Thee van het zaad, dus de eigenlijke klitten, werkt goed bij maagklachten. Bovendien wordt de galafscheiding gestimuleerd, waardoor het verteren beter wordt.

Knoflook

Knoflook wordt reeds in de grijze oudheid gebruikt als geneeskrachtig kruid. Het zuivert en verwijdt de bloedvaten. Het werkt de totale gezondheid van de mens in de hand. omdat het ziektekiemen bestrijdt. De voortdurende desinfecterende en opruimende werking van het kruid houdt de mens in goede conditie. Ook beginnende slagaderverkalking wordt opgeruimd. Door de ontgiftende werking houdt het kanker tegen. Opvliegingen en duizeligheid in de overgangsjaren van de vrouw worden voorkomen door dagelijks knoflook te gebruiken.

Komijn

Het kruid is met zijn etherische oliën een middel tegen maagaandoeningen en darm-gistingen. De zaden werken verwarmend, zweetafdrijvend, versterkend, ontkrampend en bevorderen de menstruatie en de spijsvertering.

Kweekgras ( Kweek )

Het kweekgras bevat triticine en is daarmee een belangrijk waterafdrijvend kruid. Het gras bevat verder eiwit, fosforzuur, kali en is rijkelijk voorzien van vitaminen A en B. Het extract van de wortel is een goed voedingsmiddel voor suikerzieken.

Lavendel

Thee van lavendel brengt de zenuwen tot bedaren en het werkt kalmerend op maag en darmen. In kleine teugjes gedronken bestrijdt het hoofdpijn, migraine en duizeligheid . De lavendelbladeren in een linnen zakje in het badwater beschermd het tegen verkoudheid.

Lepelblad

In de 17e eeuw van groot belang voor de verzorging van de handelsvloot vanwege het gehalte aan vitamine C.en derhalve gebruikt tegen de gevreesde scheurbuik. Nog steeds wordt "de geest van lepelblad" gebruikt bij tandvleesontsteking.

Leverkruid

Men gebruikt het afkooksel van de wortel ( 15 gram op een halve liter water ) dat verstoppingen van lever, milt en galwegen opheft. Ook wordt het gebruikt bij chronische catarre, waterzucht en inwendige verwondingen. Het kruid werkt laxerend. Huiduitslag door gebrekkige leverwerking, dus gebrekkige ontgifting van het bloed, wordt verholpen door het drinken van het afkooksel.

Lieve-vrouwe-bedstro

Het kruid werkt bloedreinigend en verlevendigend én het drijft vocht af. Thee van lieve-vrouwe-bedstro dient de vrouwen bij zwaarmoedigheid, hysterie, waterzucht en verstoppingen in het onderlijf, bij hoofdpijn, migraine, neuralgiën en duizeligheid. Uitwendig gebruikt men kompressen van de thee tegen hoofdpijn, op wonden, gezwellen en zweren. Thee van het kruid: 25 gram op een liter water.

Linde

Lindenbloesem bevat een hormoon dat op de geslachtsklieren werkt. Ze drijft zweet af, ontkrampt, stimuleert de darm en nieren. Thee van lindenbloesem: twee lepels op twee koppen water met honing.

Longkruid

Met de grote wortelbladen, die na de bloei verschijnen kan men de borst inwrijven. Met de thee van de plant kan men gorgelen. Een goed kruidenmengel voor longen-thee is: gelijke delen longkruid, weegbree en gestampd venkelzaad.

Majoraan

Is een slijmoplossend en versterkend middel voor de maag en de darmen, is geneeskrachtig bij catarre, opgezette klieren en zenuwzwakte. Het is een goed reinigingsmiddel voor de nieren. Thee van dit kruid bevordert de urine-afscheiding.

Malrove

Het kruid verwarmt en maakt los. Helpt bij leverkwalen, geelzucht en hypochondrie. Zij sterkt het gestel, prikkelt het tot leven, maakt opgehoopte spanningen en stuwingen los. Van de thee, ingedikt met suiker, kan men stroop koken of tot de stijfheid van hoestbonbons inkoken. Kan gebruikt worden bij kinkhoest en t.b.c., bij astma en zenuwaandoeningen. Het kruid werkt vooral goed op eczemen, vooral voor allergische mensen.

Maretak

De plant parasiteert op vruchtbomen, eiken, beuken en berken. Hij wordt in de homeopathische geneeskunde gebruikt als middel tegen kanker. Ook wordt maretak o.a. gebruikt tegen verhoogde bloeddruk, baarmoederbloedingen, migraine en astma. De werking van de plant is samentrekkend, bloedstillend, ontkrampend, waterafdrijvend, zenuwsterkend en het dient als braakmiddel.

Mariadistel

Van het zaad van de mariadistel wordt een tinctuur gemaakt tegen geelzucht en lever- en miltkwalen, zoals steken in de zij. Men kan het zaad ook wel in wijn aftrekken of thee maken van de bladeren. ( 10 gram op een halve liter kokend water ) Het kruid doet de koorts zakken. Het helpt ook tegen waterzucht en longontsteking.

Marjolein

Het kruid bevat etherische olie, kamfer, looistof. Het werkt desinfecterend op het maag-darmkanaal en voor wonden. Bovendien bevordert het het ophoesten en werkt kalmerend op de hoest. Vereder is het stoppend bij diarree en werkt ontstekingremmend op de slijmvliezen. Morjolein wordt vooral als thee toegepast ( twee eetlepels fijn gesneden kruid op een halve liter kokend water ) tegen kinkhoest, diarree en ontstekingen van mond- en keelholte.

Meidoorn

Meidoorn is familie van de roos. Het is een grote hartversterker. Het werkt bloedruk-regelend en zorgt voor een goede doorbloeding van de voedende hartvaten. Meidoorn helpt tegen opkomende angst en kramp. Wie af en toe last heeft van hartkloppingen kan thee maken van de bloesem, de jonge bladen en bessen.

Mierikswortel

De wortel van de mierikswortel is zeer geneeskrachtig bij infecties van mond- en keelholten, het is stimulerend voor de maag en de darmen en werkt gunstig bij reumatische aandoeningen. Een regelmatig gebruik van mierikswortel kweekt weerstand tegen verkoudheid en werkt remmend op het slijtageproces. Net als andere sterk zwavelhoudende gewassen zoals rammenas, radijs, ui, knoflook en prei maakt het slijm los, desinfecteert en stimuleert de spijsverteringsorganen, de luchtpijp en de nieren. Het verdrijft darmgassen. Mierikswortel werkt ook uitstekend tegen astma in een combinatie van half honing en half geraspte wortel.

Moeras-spiraea

De plant werkt samentrekkend en waterafdrijvend, het verjaagd wormen en het is koortwerend. Men gebruikt de hele plant: wortel, blad en bloemen als thee ( 15 gram op een halve liter water ). De plant bevat salicyl en wordt vooral bij gewrichts- en spierreuma gebruikt. Verder werkt het gunstig bij waterzucht, aambeien, diarree, scrofulose ( klierziekte ), griep, mazelen, catarre van de luchtwegen, hoest, hondsdolheid en aangezichtspijn. In verdunde vorm is moeras-spiraea een goed gorgelwater.

Mint

Mintthee ( pepermunt, kruizemunt en watermunt ) verwarmt en heeft een gunstige invloed op maag en darmen. Mintbladeren hebben een kalmerende werking op spanningen in het hoofd, die tot hoofdpijn leiden.

Nagelkruid

Dit kruid is familie van de roos en werkt daardoor samentrekkend. Daarom is het in sterke mate versterkend voor het hart, lever en het zenuwstelsel. In het bijzonder na een langdurig ziekzijn, na beroerte en bij nerveuze en hartproblemen en tijdens de overgangsjaren van de vrouw werkt nagelkruid gunstig. Het bestanddeel eugenol werkt goed op de gevoelszenuwen. Juist voor dit doel wordt het gebruikt bij plaatselijke verdovingen en als pijnstiller bij tandwortelontstekingen. Thee van nagelkruid wordt gebruikt bij darmproblemen en tegen witte vloed, baarmoederbloeding en algemene zwakte. Tinctuur van het kruid wordt gebruikt tegen reuma, rachitis, menstruatiestoornissen en bij zwaarmoedigheid.

Ogentroost

Dit is het aangewezen kruid voor alle oogproblemen. Thee van het kruid helpt het gezichtsvermogen verbeteren. De thee kan men ook drinken tegen geelzucht, maagpijn, keelcatarre, heesheid en duizeligheid. Het is heel goed te gebruiken als oogbadje, chronische oogontsteking en verslechtering van het gezichtsvermogen.

Oost-indische kers

Van de plant gebruikt men bladen, bloemen en zaden. De zaden bevatten een zwavelhoudende olie, jodium, ijzer, fosfaten, potas en bitterstof. Ze verwarmen, voeren water en slijm af, laxeren, genezen scorbuut, haaruitval en chronische bronchiaalcatarre. Thee van de plant kan men trekken van zowel de zaden, bladeren en bloemen en is te gebruiken bij bronchitis met etterige slijm.

Paardebloem

Paardebloem is goed tegen alle soorten waterzucht. Het blad bevat mangaan, natrium, zwavel en kiezelzuur. Het blad bevat verder nog choline, dat een opwekkende werking heeft. Het stimuleert het autonome zenuwstelsel, de klieren en de spieren. De bloedvaten worden door choline verwijd, de bloeddruk vermindert en de pols wordt vertraagd. Mensen die voortdurend emotioneel geprikkeld worden, vinden baat bij de paardebloem. De in de paardebloem aanwezige saponine wekt de klieren op, in het bijzonder die van de slijmvliezen van de bronchiën, maag en darm. Saponine bevordert o.a. de opname van kalk en andere stoffen, waardoor de stofwisseling in orde komt. Tenslotte bevat de paardebloem ook inuline, een zetmeel dat in vruchtensuiker wordt omgezet. Het is dus een zeer veelzijdige plant die het algehele gestel ten goede komt.

Parnassia

Het plantje brengt nerveuze hartkloppingen en opwinding tot rust en het wordt tegen epilepsie gebruikt. Het stilt bloedvloeiingen, bloedspuwing, witte vloed en diarree. Het kruid is goed voor mensen met een geremd gevoelsleven.

Perzikkruid

Thee van perzikkruid helpt uitstekend tegen scorbuut, nierkwalen, stenen, reuma, aambeien, bloedvloeiingen, maagzweer en maagontsteking. Men gorgelt ermee bij een ontstoken keel. Het verse kruid legt men, gekneusd, op open voeten. Het stilt de pijn en vormt nieuwe huid.

Peterselie

Het kruid is een bron van vitamine C. Het is van ouds een kruid dat gebruikt wordt tegen maag-, nier-, en blaasaandoeningen, terwijl de stofwisseling er door wordt gestimuleerd.

Raket

De raket is een beproefd middel tegen heesheid en langdurige catarre van het strottenhoofd.

Rammenas

Rammenas maakt taai slijm los, vermindert de verslijming en kalmeert de kramp bij kinkhoest en astma. Ze maakt de gal vloeibaar, verwijdert galstenen en reinigt de blaas. Bij aandoeningen van de luchtwegen holt men een grote rammenas uit, vult hem met bruine suiker of honing, maakt onderin een gaatje en zet hem op een glas om het sap eruit te laten lopen.

Robertskruid

Het kruid ontkrampt en is radio-actief. Daarom is het een uitstekend middel om giftige stoffen uit het lichaam te trekken. Kompressen van het afkooksel van de plant gebruikt men voor opgezwollen borstklieren, fistels en op de pijnlijke blaas.

Roomse Kervel

De wortel van de plant werkt opwekkend, verwarmend en drijft water, slijm en bloed af.

Rozemarijn

De plant bevat terpenen, bitterstof en looizuur. Het kruid is een probaat middel tegen maag- lever-, nier-, en reumatische kwalen. Het is ook een goed hartversterkend middel.

Saffraan

Kompressen van saffraan worden gebruikt op verhardingen, ontstoken borst en gezwollen gewrichten. Ze verzacht en stilt de pijn.

Salie
Salie werkt preventief tegen besmettingen van diverse aard. Salie wordt in de kruidengeneeskunde toegepast bij luchtweg-infecties. Het kruid werkt sterkend voor de lever, de nieren, de darmen en de longen. Het fosforgehalte van de salie versterkt de zenuwen en geeft een rustige slaap.

Selderij

Het kruid bevat etherische olie, keukenzout, kiezelzuur, mangaan, ijzer en koper. In de bladen zit nogapiine ( glycoside ) en in de wortels: asparagine, glutamine en tyrosine. Selderij sterkt de maagwand, werkt genezend op reuma en gaat steenvorming tegen in de blaas en de nieren.

Senna

De peulen van de senna zijn een sterk-, de bladen een zachter laxeermiddel. Een gemengde laxeerthee bestaat uit: één deel anijszaad, één deel venkelzaad, twee delen vlierbloesem en drie delen sennabladen voor één kop thee.

Sint Janskruid ( Hertshooi )

Het kruid werkt euforiserend en opvrolijkend. Ze stimuleert de levenskrachten in klieren, zenuwen en geslachtsklieren. Ook versterkt het de zenuwen en de spieren van de anus. De thee van het kruid is geschikt om trage klieren te stimuleren en om de bloedcirculatie van het onderlichaam te bevorderen. Het helpt goed tegen menstruatiekrampen. Verder werk de thee uitstekend bij een zwakke maag- en darmfunctie, gas en leverstuwing. Ook helpt de thee tegen bedplassen van kinderen. Door het gehalte aan looizuur is de thee ook goed bij catarre. De Sint Jans-olie is uitstekend als wrijfmiddel bij zenuwpijnen zoals neuralgiën en ischias. De olie helpt ook zeer goed bij wonden, vooral brandwonden en reumatische pijnen.

Sleutelbloem

De gehele plant werkt kalmerend, afvoerend, zweetafdrijvend en pijnstillend. Bij acute gewrichtsreuma neemt men 10 gram van de bloemen op een halve liter water voor thee. De wortel wordt afgekookt tegen wormen. Thee van bladen en bloemen is goed tegen nier- en blaasaandoeningen en zenuwzwakte. Thee van bladen, bloemen en wortel werkt goed tegen duizeligheid en migraine.

Smeerwortel

Het is een van de oudste en beste geneeskruiden. Homeopatisch wordt de smeerworteltinctuur gebruikt voor omslagen op bloedende wonden, brandwonden, verharde borstklieren en alle soorten verzweringen. Thee van de wortel ( 15 gram op een halve liter kokend water ) werkt pijnstillend, kalmerend, tegen darmontstekingen, verslijming van de luchtwegen en bij bloedspuwing.

Sporkehout

De gedroogde bast van sporkehout is een uitstekend laxeermiddel. De bast moet goed gedroogd worden, anders wekt hij braakneigingen op. Uit de bast werd vroeger een kleurstof bereid. Ook daarvoor moest de bast lang gedroogd worden.

Stinkende Gouwe

De plant is een van de beste middelen bij lever- en galproblemen. De tinctuur van de plant stimuleert de galafscheiding. Stinkende Gouwe koelt de lever af en tegelijk de ogen. Lever-, gal-, en miltkwalen worden door het kruid genezen. Het werkt bovendien stimulerend op de nieren. Het sap van de plant heeft een oplossende werking op het poortader-systeem en de lymfevaten van het onderlichaam. Stinkende Gouwe staat van oudsher bekend als een middel tegen kanker, vanwege zijn ontgiftende werking. De plant werkt tenslotte uitstekend tegen krampen en pijn in de darmen.

Thijm

Het kruid werkt rustgevend en eetlustopwekkend. Door zijn desinfecterende eigenschappen werkt tijm genezend bij verkoudheid waarbij mond en keel door bacteriën zijn aangetast. Het wordt dan ook verwerkt in hoestdranken.

Toorts ( Koningskaars )

De plant werkt kalmerend bij bronchitis, aangezichtspijn en bij alle krampen van de spijsverteringsorganen. Slappe darmen worden versterkt en de klieren geactiveerd. Zowel diarree als verstoppingen worden ermee verholpen. Het bevordert de menstruatie en het plassen en het stilt hoest. Ook bij alle lever- en miltaandoeningen, pijnlijke aambeien en geelzucht werkt de toorts helend.

Tormentil

Het kruid is het beste middel tegen bloedingen. Door het hoge gehalte aan looizuur heeft het kruid een samentrekkende werking op wonden en slijmvliezen. Chronische catarre van het darmkanaal, cholera, tyfus en darmkoorts worden succesvol bestreden met tormentil-thee. Als mondwater helpt de thee goed tegen tandvleesontstekingen en keelpijn. Bij neusbloedingen, bloedspuwing en hevige menstruatie geeft men regelmatig thee van tormentil. Tegen diarree kan men een mengsel nemen van twee delen adderwortel, drie delen tormentil en vier delen herderstasje. Om het uur te gebruiken.

Tuinboon

De zachte binnenzijde van de peul wrijft men over wratten om deze te doen verdwijnen. De waarde van de tuinboon ligt hem in zijn vermogen om water en daarin opgeloste vergiften te verdrijven, Door zijn bitterheid is ze goed voor hart en lever.

Ui

Ui werkt net als prei, bieslook en knoflook buitengewoon desinfecterend en reinigt keel, luchtwegen en ingewanden. Veel ui eten verdrijft infectieziekten. Rauwe ui houdt verkoudheid tegen. Een watje met druppels uiensap werkt goed bij oorsuizingen.

Valeriaan

Een bekend zenuwkalmerend middel. Ze kalmeert nerveuze onrust, sterkt de zenuwen en het hart, kalmeert het gedachtenleven, ontspant alle kramptoestanden, zoals die van hart, keel, maag en onderlichaam. Thee trekt men van de fijngesneden wortel die men in kokend water opgiet ( één theelepel op een kwart liter water ) en dan nog vijf minuten flink laten koken. De thee neemt men ook bij opwindingstoestanden, waarbij de bloeddruk flink gestegen is. Valeriaan-thee kan ook als clysma worden gebruikt om pijnen en krampen in het onderlichaam te stillen bij chronische diarree van nerveuze oorsprong. Een mengsel om de zenuwen te sterken is: gelijke delen vateriaanwortel, nagelkruidwortel, oranjeboomblad en pepermuntkruid. Daarvan neemt men één eetlepel op één kop water. De homeopathie combineert valeriaan liefst met zink wat goed past bij schokkende nerveuze verschijnselen.

Valkruid

Ook wel bekend als arnica en een geschikt kruid voor het zenuwstelsel. Van het kruid worden de bloem en de wortel gebruikt. De bloemen werken ontgiftend en zijn het aangewezen middel bij alle zenuwkwalen. De wortel heeft een samentrekkende werking. Het werkt in op de bloedsomloop, doodt ziektekiemen en maakt giften onschadelijk. Heeft een uitstekende werking bij verwondingen en verstuikingen, zwellingen en bloeduitstortingen. Bij haaruitval door gebrek aan bloedtoevoer naar de hoofdhuid gebruikt men arnica-haarolie. Voor de stembanden gorgelt men wel met arnica-tinctuur. Arnica werkt heel goed bij alle soorten nerveuze verlammingen, verstijvingen, uitputtingen en bij onrust. Arnica is eveneens aan te bevelen bij maagkramp, maagzweer, jicht en spit. Bij kiespijn wordt een watje met tinctuur op de kies gedaan.

Varkensgras

Varkensgras is een middel tegen diabetes en nierstenen. Thee maakt men van de plant voor de zuivering van de luchtwegen, de maag, de lever en de nieren. Ze stopt diarree, witte vloed, overmatige menstruatiebloeding, bloedspuwingen en tegen darm en maagbloedingen. Een goede combinatie voor diabetes is: gelijke delen bosbesblad, varkensgras, duizendguldenkruid en rozemarijn. Het mengsel op een halve liter water is goed voor een hele dag. De plant bevat looizuur, slijm en kiezelzuur.

Venkel

Heeft evenals anijs en dille een verwarmende invloed op het lichaam. Bij kinkhoest, astma en andere aandoeningen van de luchtwegen werkt het goed. Venkel reguleert de spijsvertering en de gasvorming in de darmen.

Viooltje ( Driekleurig viooltje )

Het plantje bevat in alle delen saponine, salicylverbindingen en flavonoiden. Het werkt urine-afdrijvend, koortwerend, zweetopwekkend en id gunstig bij catarre en bij reumatiek. Driekleurif viooltje wordt bijna uitsluitend gebruikt voor thee ( twee eetlepels op een halve lieter water ) bij vochtstuwingen in het lichaam en bij catarre van de luchtwegen.

Vlas

Lijnzaad, afkomstig van vlas is een verzachtend en genezend middel bij uitstek. Het zaad bezit een reinhoudende en reinigende kracht. Lijnzaad-omslagen werken verkoelend en pijnstillend op wonden, steenpuisten en verzweringen, evenals op allerhande krampen van maag en darm. Beter nog werkt lijnzaadthee, bij maag- en darmzweren, blaascatarre, overmatige menstruatie en ziekelijke baarmoedervloeiing.

Vlier

Vlierbloesem bevat een plantaardig hormoon, blauwzuur en looizuur. De bladen bevatten kaliumnitraat dat goed is voor de nieren. De vlierbessen en hun sap zijn goed tegen neuralgische pijnen.

Vrouwenmantel

Een van de beste vrouwenkruiden. Na de bevalling herstelt het de baarmoeder en verhoogt de spankracht van de weefsels. Voor thee wordt de plant met de wortels gekookt. ( 15 gram op een halve liter water ) De thee wordt gerdronken bij bloedvloeiingen, onderlijfsontstekingen, diarree, waterzucht en suikerziekte. Het verse blad wordt gebruikt om op wonden en zweren te leggen.

Walnoot

Aangewezen voedsel voor de hersenen. De walnoot bevat eiwit, vet, koolhydraten, mangaan, koper, fosfor en kali. Zij verhoogt de bloeddruk en bouwt het bloed en de edele organen op. Van de notenschillen maakt men een afkooksel om huid en haar diep-bruin te verven.

Walstroo

Het kruid wordt gebruikt bij epilepsie, sint vitusdans, hysterie, zenuwpijnen en maagpijn. Het werkt ook krampstillend en waterafdrijvend.

Waternavel

Het verse kruid wordt gebruikt als diureticum, dus om de urineafscheiding te bevorderen. Men gebruikt het blad maar ook het kruid in zijn geheel.

Weegbree

Weegbree is zeer rijk aan vitamine C. Het bevat verder kali, waardoor de vochtafvoer wordt bevorderd door de nieren, mangaan, zwavel ( reinigt de huid ) en kiezelzuur. Het slijmgehalte van de plant werkt verzachtend voor de luchtwegen en de darm. De aanwezige bitterstof in de plant zet de klieren van de spijsverteringsorganen aan, stilt krampen, kalmeert de maag, wekt de eetlust op en sterkt het gestel. Het looizuur remt ontstekingen in mond en keel.

Wildemanskruid

Het verse kruid bevat een vluchtige, sterk prikkelende stof, die bij drogen snel verloren gaat. Homeopatisch is wildemanskruid een veel gebruikt geneesmiddel, ( pulsatilla ) dat wordt gebruikt bij snel wisselende gemoedsgesteldheid. Het werkt ook op verschillende slijmvliesaandoeningen.

Wilg
De bast van de wilg wordt gebruikt om haar waterafdrijvende, pijnstillende en kiemdodende werking, bij acute- en chronische gewrichtsreumatiek, jicht, bronchitis, bloedingen, catarre van de maag, darm en blaas. De wilgebast bevat looizuur, dat bij bloedingen en bij diarree effect heeft. Ook gunstig bij zenuwkwalen, lever- en miltaandoeningen en witte vloed.

Witte Dovenetel

Het kruid stilt baarmoederbloedingen en witte vloed. De thee van het kruid werkt bloedreinigend, regelt de menstruatie, geneest milt-aandoeningen, bloedarmoede en opgezette klieren. Tegen oorpijn helpt een dampbad van dovenetel-thee. Van het afkooksel maakt men kompressen tegen gezwellen en verharde klieren.

Wolfsklauw

De sporen van de wolfsklauw zijn aluminium-houdend. Wolfsklauw werkt bij bepaalde soorten bronchitis en longontsteking, namelijk die wel worden veroorzaakt door veel hoofdwerk, stilzitten, slechte luchtcirculatie en luchtverontreiniging. Het kruid versterkt de lever en het zelfbewustzijn.

Wijnruit

Het is een kruid tegen alle overspanning, wilszwakte en zwakke spieren. Bij brandende en vermoeide ogen drinkt men thee
van wijnruit, kamille, ogentroost en korenbloem.

IJzerhard

De plant werkt reinigend en is goed tegen migraine, kramp en koliek, milt en nierkwalen, geelzucht en kinkhoest. Thee van ijzerhard bevordert de menstruatie.

Zeepkruid

Zeepkruid bevordert de klierafscheiding en het is goed na de maaltijd, bij opzetting van de maag en darm. Verder helpt het bij alle verstoppingen in het gebied van de lever, galwegen en de poortader, bij geelzucht, leverzwelling en diabetes, omdat ze de werkzaamheid van de pancreas opwekt. Bij aderverkalking worden de vaten soepeler gemaakt en stenen worden opgelost. Urinezuur wordt afgevoerd bij reuma en jicht. Kortom de gehele stofwisseling wordt gunstig door het kruid beïnvloed.

Zilverschoon

Zilverschoon is familie van de roos, een bloemenfamilie die bekend staat om diens samentrekkende, verstevigende kracht. Het trekt gezwollen tandvlees en het darmslijmvlies samen, stopt diarree en hevige en langdurige menstruatie en witte vloed. Het geneest geelzucht en ontsteking van de waterwegen en het ontspant maag- en darmkrampen. Het kruid bezit bitterstof, dat stimulerend werkt en looizuur, dat verstevigt. Door zijn veelzijdigheid werkt zilverschoon op het gehele gestel, alsmede de ziel. Thee trekt men van de gehele plant ( 15 gram op een halve liter water ) Enkele malen per dag drinken bij alle soorten van kramp. De wortel van de plant is goed om op te kauwen bij kiespijn en loszittende tanden.

Zoethout

De plant levert drop. Ze helpt dus bij keel- en luchtwegaandoeningen, omdat ze slijmoplossend is en het uithoesten van het slijm bevordert. Zoethout stimuleert verder de darmfunctie en de nieren. Het belangrijkste bestanddeel van zoethout heet glycyrrhicine dat uit kali- en calciumzouten bestaat en nodig is om stofwisselingsslakken en afvalproducten te binden. Zouthout helpt dus te ontgiften. Een hoestthee bevat zoethout, pruimedanten, anijs, klein hoefblad, carrageen en gedroogde appel.

Zonnedauw

Het plantje is een geneesmiddel tegen hoest en astma en helpt ook tegen kinkhoest en bronchitis.

Zuurbes ( Berberis )

In de wortelbast bevindt zich berberine, dat de bloedsomloop en de ademhaling stimuleert, de weeën opwekt en de galafscheiding bevordert. Het prikkelt de nieren en de darm. Thee van de wortel is goed tegen waterzucht, leverstuwing, geelzucht, galstenen en maagzweer. ( één theelepel gehakte wortel op 300 centiliter koud water laten trekken en `s morgens even opkoken )

Zwarte Populier

Van de jonge gedroogde bladknoppen van de populier bereidt men een thee ( 20 gram op een halve liter kokend water ) tegen reuma en eczeem, bronchiaalcatarre en alle kwalen van de blaas en de nieren. Ze werkt urine- en zweetafdrijvend en voert zo vergiften zoals urinezuur af. De bast van de populier bevat salicyl, hetgeen van invloed is tegen reuma en ischias.