Gezond leven met zelfgemaakte gerechten als brood en ragout
Er zijn tal van kant-en-klaar gemaakte gerechten in de winkel te koop, maar wat zit daar allemaal in? Veel gerechten hebben toegevoegde stoffen om, onder anderen, het gerecht langer houdbaar te maken of meer smaak te geven. Ook worden er vaak gluten aan toegevoegd om een gerecht meer stevigheid te geven. Wie er alert op is schrikt af en toe van de lange lijst van toegevoegde stoffen. Sommige ingrediënten kunnen helemaal geen kwaad. Denk maar eens aan citroenzuur, dat in natuurlijke vorm helemaal geen kwaad kan en zelfs gezond is. Er zijn echter ook toegevoegde stoffen waar u helemaal geen behoefte aan hebt en die soms zelfs heel nadelig kunnen zijn voor de gezondheid. Een overvloed aan gluten kan bijvoorbeeld soms een glutenallergie oproepen, waarvoor vanaf dan een glutenarm (of zelfs glutenvrij) dieet gevolgd moet worden. Daar zit niemand op te wachten.
Niet alle toegevoegde smaakstoffen in gerechten zijn gevaarlijk
Zo is er toegevoegd ascorbinezuur, dat meestal niets anders betekent dan toegevoegd citroensap, meestal om de kleur van bepaalde voedingsmiddelen te laten behouden. U kent dat zelf ook wel. Bij een witlofsalade zorgt een scheutje citroensap ervoor dat witlof mooi wit blijft en niet al na vijf minuten bruin begint te kleuren. Het wordt echter wat anders als er ook bijvoorbeeld smaakstoffen, kleurstoffen, fructose, glansmiddelen, enzovoort aan toegevoegd worden die normaal niet in een gerecht aanwezig horen te zijn.
Teveel zout is niet gezond
Vaak zit er bijvoorbeeld teveel zout in het gerecht. Meer dan u er thuis zelf in zou doen. Vooral bij soepen en sauzen. Bij zelfgemaakte recepten passen de meeste mensen er wel voor op dat er niet meer zout in gedaan wordt dan echt nodig is. Zout kan bloeddrukverhogend werken. Zout heeft ons lichaam wel nodig, maar in veel in de fabriek klaargemaakte producten zit tegenwoordig al veel te veel zout. De fabrikanten zijn er wel al mee bezig om die hoeveelheid te reduceren, maar we zijn er nog lang niet.
Let goed op de E-nummers van kleurstoffen
Dan al die E-nummers. Wie komt daar nog wijs uit? Er zijn E-nummers die ongevaarlijk zijn, maar er zijn ook E-nummers van stoffen die u beslist niet in uw eten wilt, zoals E102. Een smaakstof die al in verschillende landen verboden is. Wie op de lijst van ingrediënten van een brood uit de supermarkt kijkt, schrikt ervan. Er zijn niet alleen natuurlijke stoffen, maar ook stoffen die synthetisch bereid zijn en gewoon niet in ons eten thuis horen.
Zoek eens op internet
Vraag op internet de lijst met E-nummers eens op en bekijk daarmee de inhoud van de pakken en potten broodbeleg, de boter en alle verdere kant-en-klare producten. Nog beter is het om zelf te zorgen voor natuurlijk bereide gerechten. Zelfgebakken brood dat met onbewerkt meel is gemaakt is natuurlijk vele malen gezonder (en lekkerder!) dan brood uit de supermarkt of zelfs dat van de bakker, waar vaak al die “broodverbeteraars” immers ook in zitten.
Paneermeel maken van oud brood
In Nederland wordt veel oud brood weggegooid. Beschimmeld brood is natuurlijk niet meer te gebruiken, maar brood dat gewoon uitgedroogd is geworden en verder niets mankeert, is goed te verwerken tot paneermeel. Snijd daarvoor het brood klein, laat het (in een bak op de verwarming of in de oven na het bereiden van een gerecht) helemaal uitdrogen. Rol het daarna met de deegroller uit op bakpapier of verklein het met een oude koffiemolen tot paneermeel. Dit kan met wit brood en met tarwe of volkorenbrood. Brood met zonnebloempitten en dergelijke is hier minder geschikt voor.
Oud brood kan verwerkt worden
Wat uitgedroogd brood kan heel lekker zijn als u dat in oven of magnetron met een plak kaas en eventueel wat pesto opwarmt. Ook gebakken in de pan met boter en wat kaas ertussen maakt van een oude boterham een hele smakelijke (alleen in dit geval vaak wel vette!) boterham. In kleine blokjes gesneden en even gebakken is het lekker in de soep.
Een lekker toetje van oud brood
Gewenteld in los geklopt ei en daarna langzaam in de pan gebakken is het een lekker toetje, vooral als er daarna nog wat rietsuiker of honing op gedaan wordt. Het weggooien van brood is eigenlijk alleen zinnig als het slecht en beschimmeld is.
Zelfgemaakte gerechten smaken beter
De meeste gerechten zijn lekkerder als u ze zelf klaar maakt. U weet dan bovendien zelf wat u erin gedaan hebt. Zelfgemaakte biscuittaart is een stevige taart en geen sponsachtig gebak, zoals we dat tegenwoordig uit de diepvries van de supermarkt kennen. Zelfgemaakte soep, saus, kroketten, ragout, enzovoort, zijn heerlijk.
Zelfgemaakte ragout
Een heerlijke rund- of kippenragout is niet moeilijk te maken van wat gaar rund- of kippenvlees. Neem een flinke klont boter of margarine en laat deze in een pannetje smelten zonder bruin te laten worden. Doe er een (of anderhalve) eetlepel bloem bij en roer met een garde tot er een stevige bal ontstaat. Doe er ongeveer 4 dl bouillon bij en roer tot u een glanzende, stevige roux ontstaat.
Even aanlengen met melk, room of alpro-room
Leng deze roux nog iets aan, eventueel met wat melk, room, of alpro room (room zonder lactose), maar niet teveel, want de ragout moet wel stevig blijven. Doe er het kleingesneden vlees bij en eventueel wat kleingesneden champignons. Proef de ragout af op smaak. Wie eenmaal gewend is aan de smaak van deze eerlijke ragout, vindt zelfs de beste de ragout uit blik niet meer smakelijk.
Kroketten zelf maken
Hebt u al eens zelf kroketten gemaakt? Maak eerst een goede roux zoals hierboven, maar voeg hier weinig melk of water aan toe, zodat ze zeer stevig wordt. Voeg kleingesneden en gaar soepvlees daar aan toe en laat de ragout in de koelkast een dag in een bakje opstijven.
De volgende dag afwerken
Neem de volgende dag twee diepe borden. Doe in een bord paneermeel en in het andere klopt u een ei los. Snijd de ragout met een mes in gelijke delen en rol elk stuk tot een stevige rol met een platte boven- en onderkant. Rol deze in het paneermeel om en daarna meteen in het losgeslagen ei. Rol de kroket daarna voor de tweede keer in het paneermeel. Leg de rollen naast elkaar op een derde bord en bak ze na het klaarmaken af in de frituurpan op de gewone wijze. Het is een plakkerig werkje, maar deze kroketten zijn heerlijk.
Zelfgemaakte soep is niet alleen gezond, maar ook heel lekker
Dat geldt zowel voor vegetarische soep als voor soep die gemaakt is van vleesbouillon. Vegetarische soep kan gemakkelijk gemaakt worden met een broccoli, courgette, wat kruiden, peper en zout en wat groentebouillonpoeder. Laat alles gaar koken en zet de blender er even in. Afmaken op smaak en binnen 20 minuten hebt u een heerlijke, vegetarische soep.
Kippensoep
Maak ook eens een lekkere kippensoep van een soepkip. Breng het water aan de kook met zout, een bouillonblokje of wat bouillonpoeder, peper, kerrie, rozemarijn, tijm, salie, selderie en peterselie, drie dikke uien en wat prei. Laat dit een uurtje of twee, drie trekken.
De afwerking van de kippensoep
Haal de kip eruit, zet de staafmixer in de soep en mix de groenten fijn. Scheid het kippenvlees van het bot en de rest en snij het klein. Geef een gedeelte terug in de soep en maak van de rest ragout. Proef van de soep en vul eventueel wat zout, peper of kerrie bij. Maak de soep af met een scheutje melk en eventueel wat vermicelli. Overigens is vers getrokken kippensoep al van oudsher bekend om zieken op krachten te laten komen. De klare bouillon wordt prima verdragen na, bijvoorbeeld, een diarree.
Gezond eten kost meestal niet veel meer werk
Wie gezond wil leven en vooral gezond wil eten, moet er misschien wat meer werk aan doen, maar vaak ook niet veel meer dan dat. Het zakje kruiden dat bij een biefstukje zit, zit bijvoorbeeld vol met smaakstoffen. Als u dat biefstukje kruidt met peper en zout is dat even snel klaar, maar wel veel lekkerder en vooral veel gezonder. Een goede biefstuk heeft slechts weinig peper en zout nodig om optimaal te smaken.