Mijn kind helpen met zijn gedrag in vijftien stappen

Mijn kind en gedrag: In een onderwijstijdschrift kwam ik een aritkel tegen wat gaat over een kinderen met gedragsproblemen en hoe je het probleem kunt omzetten naar een vaardigheid. Dit artikel gaf weer welke stappen de leerkracht kan zetten om met een kind samen te zoeken naar een positieve insteek om zijn gedragsprobleem in de klas aan te pakken. Uiteraard werkt zo iets ook thuis en kan je als ouder/opvoeder ook van een probleem een vaardigheid maken en daarover gaat dit artikel.

Van probleem naar vaardigheid in vijftien stappen:

1. Problemen vertalen in vaardigheden

We hebben vaak onbewust de neiging om negatief gedrag van een kind negatief te corrigeren.” Zit eens stil”. “Daar mag je niet aankomen”, “hou je mond eens als ik praat” etc. Het is logisch dat wij als volwassenen zo reageren, omdat je het negatief gedrag opmerkt en je wil dat het ophoudt. Het gaat er niet om dat een kind ophoudt met negatief gedrag vertonen, maar dat het goede gedrag hem wordt aangeleerd. Wel moet je er voor hoeden dat je de vaardigheid niet te groot maakt. De stap is voor het kind dan niet haalbaar en zodoende verkrijgt hij geen succeservaringen.

2. Eerst samen eens worden over de vaardigheid die geleerd gaat worden

Volwassenen zijn geneigd om aan te geven welke vaardigheid er geleerd moet worden, maar het kind moet het er wel mee eens zijn. Het is dus zaak dat je het kind betrekt bij het formuleren van de vaardigheid. Je vangt in zo’n gesprek aan met dingen die het kind wél goed kan: b.v. je bent nogal goed in het helpen van mama.

3. Voordelen van de vaardigheid onderzoeken

Voor zowel de volwassene als het kind is het belangrijk op zoek te gaan naar de voordelen die het beheersen van de vaardigheden oplevert. "Waarom denk je dat het handig is voor jou om "dat en dat" te leren?". Laat het kind zelf komen met antwoorden: "dan gaat het minder vaak fout", "dan heb ik minder vaak ruzie", "dan ben ik blijer"etc.

4. De vaardigheid een naam geven

De afspraak die gemaakt is, de vaardigheid een naam geven, werkt motiverend. Het is vaak moeilijk iets te verzinnen, maar je kan het kind helpen door een stoere of lieve naam te verzinnen,van een favoriet, idool of van iemand van wie ze de nieuwe vaardigheid hebben geleerd.

5. Een symbool of mascotte kiezen

Geef de vaardigheid "gezicht" door een afbeelding te kiezen van iets wat het kind interesseert of wat hem/haar boeit, b.v. een favoriet stripfiguur, een favoriete zanger(es), groep, een foto van een lief dier of knuffel. Deze op een leuke manier vormgeven: b.v. op een mooi gekleurd blad plakken en ergens zichtbaar in huis ophangen.

6. Supporters werven

Je vraagt wie er allemaal zouden kunnen helpen bij het oefenen van de nieuwe vaardigheden. Wie zouden het kind kunnen helpen bij het aanleren van de nieuwe vaardigheden? Bespreek dit met uw kind en zet vervolgens stappen om deze mensen op de hoogte te brengen.

7. Meer zelfvertrouwen geven

Het krijgt meer draagvlak als anderen om het kind heen hem vertellen waarom zij denken dat het leren van de nieuwe vaardigheden gaat lukken.

8. Maak plannen om te belonen/het te vieren

Laat het kind iets leuks kiezen om te ondernemen als het zover is dat hij de vaardigheden onder de knie heeft. Beloon en complimenteer het proces en beloof iets lekkers of een leuke activiteit als de afspraken enige tijd lopen.

9. De vaardigheid/heden omschrijven

Een kind moet wel weten wat de vaardigheid inhoudt; pas dan kun je er samen over praten. Ook laten zien hoe het werkt als iemand de vaardigheid laat zien.Het kan helpen om de situatie na te spelen en het kind op ideeën brengen om de vaardigheid in de praktijk te brengen.

10. Naar buiten brengen

Het is niet prettig om kinderen te laten vertellen wat er allemaal níet goed gaat/ging, maar praten over wat hij/zij aan het leren is, is gemakkelijker.

11. De vaardigheid oefenen

Begin met kleine stapjes, zodat het kind succes ervaart. Bouw hierna langzaam op met steeds een beetje meer. Laat het kind zelf bedenken hoe het de vaardigheid het beste kan oefenen en wanneer. Laat als supporter duidelijk je bewondering blijken wanneer het vooruitgaat.

12. Geheugensteuntjes zijn belangrijk

Spreek met het kind af hoe hij/zij herinnerd wil worden aan de afspraken. Ongetwijfeld zullen er momenten zijn dat het kind terugvalt in zijn oude gedrag.

13. Vieren dat het gelukt is

Wanneer het kind een tijdje geoefend heeft met de nieuwe afspraken en hun vaardigheid met grote regelmaat laten zien, wordt het tijd om dit te vieren. Belangrijk is om ook de supporters hierbij te betrekken, door ze te bedanken voor hun medeleven en hulp. De supporters zullen zich hierdoor gewaardeerd voelen en het kind heeft weer een extra sociale vaardigheid bijgeleerd: n.l. het bedanken van mensen die je helpen.

14. De vaardigheid ook aan anderen doorgeven

Kinderen mogen hun ervaring ook aan anderen leren: zij zijn tenslotte de expert en kunnen veel beter dan volwassenen aan andere kinderen b.v. uitleggen hoe je iets kunt leren. De eigen vaardigheid en het zelfvertrouwen zal hierdoor toenemen.

15. Op naar de volgende vaardigheid

Een volgend probleem of moeilijkheid kan besproken worden en omgezet in een nieuwe vaardigheid. Iedere vorm van "negatief" gedrag kan immers omgebogen worden naar een positief geformuleerde, aan te leren vaardigheid.