Cirkel van betrokkenheid: waarop heb je invloed in je leven?

Iedereen maakt zich wel ergens druk om, maar het drukst maken we ons vaak over de dingen waar we geen invloed op kunnen uitoefenen. Dit wordt door de Amerikaanse organisatiepsycholoog Stephen R. Covey de Circle of Concern, oftewel 'de cirkel van betrokkenheid' genoemd. In de cirkel van betrokkenheid ligt een tweede cirkel 'de cirkel van invloed'. Hierin bevinden zich zaken waarbij je betrokken bent en waar je wel iets aan kan veranderen.

Cirkel van betrokkenheid

Vaak maken we ons het drukst over zaken waar we zelf geen invloed op kunnen uitoefenen. Deze zaken liggen in de cirkel van betrokkenheid en buiten de cirkel van invloed. Wanneer de invloed van deze cirkel van betrokkenheid heel groot is, voel je jezelf machteloos en dit frustreert. De cirkel van betrokkenheid kost zo heel veel aandacht en energie zonder dat het wat oplevert. Vooral wanneer we emotioneel erg betrokken zijn bij zaken waar we geen invloed op kunnen uitoefenen verliezen we de realiteit uit het oog en krijgen emoties de overhand. Het kan dan helpen om hier op een andere manier naar te kijken. In de cirkel van betrokkenheid ligt de cirkel van invloed. Dit zijn de zaken waarbij je betrokken bent, maar waar je wel invloed op kan uitoefenen.

Teveel aandacht naar cirkel van betrokkenheid

Reactief denken (je gedrag laten afhangen van anderen of de omstandigheden) is ergens ook wel makkelijk. Het is veilig, je hoeft geen verantwoordelijkheid te nemen en geen actie te ondernemen en er gebeurt helemaal niets. Je kan jezelf veilig blijven beklagen.
Stel jezelf eens de volgende vragen:

• Let jij vooral op anderen en hun reactie naar jou toe?
• Heb je het idee dat je wordt geleefd en dat andere mensen je teveel beïnvloeden?
• Voel je jezelf een slachtoffer?
• Steek je heel veel energie in zaken waar je geen energie van terug krijgt?
• Wijs je vaak met een beschuldigende vinger naar een ander? Dit kan een persoon, een instantie of een werkgever zijn.
• Mis je dingen in je leven en ben je daar in gedachten heel veel mee bezig?
• Ben jij erg wantrouwend?
• Zeg je vaak dingen zoals ‘zo ben ik nu eenmaal’ of ‘ik kan er niets aan doen’?

Wanneer je meerdere van de bovenste vragen met ja kan beantwoorden kan dit betekenen dat je vastzit in een bepaald patroon van emoties. Je cirkel van invloed wordt op deze manier steeds kleiner. Dit gaat je niet verder helpen. Om hier uit te komen zal je zelf iets moeten ondernemen en dit begint met proactief denken.

Proactief denken

Bij proactief denken bedenk je welke stappen je moet nemen en wat hier de gevolgen van zijn. Je gaat in stappen denken en in handelingen. Hierdoor neem je afstand van het probleem en probeer je er rationeel naar te kijken. Wat kan je doen om je cirkel van invloed te vergroten of je cirkel van betrokkenheid te verkleinen. Met andere woorden: hoe kan je de negatieve energie die je krijgt van je cirkel van betrokkenheid verminderen of omzetten in positieve energie door je invloed te vergroten.

Energievreters

De zaken waar je geen invloed op kan uitoefenen en die wel invloed hebben op jouw leven kosten heel veel energie. Daarom noemen we dit energievreters. Wat is jouw energievreter?

Doe je veel tegen je zin?

Sommige mensen kunnen slecht nee zeggen. Ze doen dingen waar ze geen plezier in hebben. Het kan zijn dat ze dit doen onder sociale druk, of doordat de baan waar ze ooit aan begonnen zijn eigenlijk niet meer bij hen past. Wat de oorzaak ook is, hier moet iets veranderen, want hoe minder je tegen je zin moet doen, hoe minder energie dit vreet. Misschien moet je leren nee te zeggen, het gesprek aangaan met je manager of familie, of misschien is het tijd voor rigoureuzere stappen en is het beter om op zoek te gaan naar een andere baan of is het beter voor je om de relatie met een bepaalde kennis of een bepaald familielid op een minder intensief niveau voort te zetten.

Teveel prikkels?

Het kan ook zijn dat je veel chaos om je heen gecreëerd hebt. Een drukke baan, druk gezin, sociale contacten, kortom veel te doen. Heel leuk, maar al die prikkels kunnen op den duur ook overbelastend werken. Dan kan het helpen om een stapje terug te doen en af en toe een moment voor jezelf te creëren. Een moment waarin je kiest voor meditatie of een mindfullnessoefening. Even stilstaan in het hier en nu en genieten van de stilte en de leegte kan in dit geval heel veel energie opleveren.

Een bloedzuiger

Sommige mensen zuigen anderen leeg. Ze zijn egocentrisch en alles draait om henzelf. Ze praten alleen over zichzelf of roddelen over anderen en wanneer jij iets vertelt, wordt hier negatief of ongeïnteresseerd op gereageerd. Deze mensen kosten heel veel energie en geven je geen goed gevoel. Soms zorgen deze mensen er zelfs voor dat je je slecht over jezelf en de keuzes in je leven gaat voelen. Een relatie mag pas een relatie genoemd worden wanneer beide partijen er energie in stoppen en energie van krijgen. Wanneer dat niet het geval is, kan je het beste proberen om het contact met deze mensen (dit persoon) te beperken.

Te hoge eisen aan jezelf stellen

Mag jij van jezelf geen fouten maken en loop je enorm te tobben over dingen die je misschien wel fout zou kunnen doen? Dan stel je te hoge eisen aan jezelf en hier bereik je niets mee. Iedereen maakt fouten en dat is oké. Je mag fouten maken. Wanneer je geen fouten maakt, betekent dit dat je geen dingen onderneemt en dat is pas een grote fout. Sta jezelf fouten toe en wanneer je mensen in je omgeving hebt die jou je fouten graag onder je neus wrijven, moet je je afvragen waarom je deze mensen zoveel invloed op jouw leven laat uitoefenen. Misschien moet je jezelf zelf afvragen waarom deze mensen in jouw leven zijn.

Het verleden is geweest

Stilstaan bij wat is geweest en voortdurend achterom kijken helpt niet. Kijk naar wat voor je ligt en laat het verleden niet het heden bepalen. Jouw leven is van jou en jij bepaalt hoe het verder gaat. Wat er ook gebeurd is in het verleden, je moet het achter je laten. Het heeft geen zin om hier nog energie in te stoppen. Klagen en zelfmedelijden helpt niet. Je hebt iets meegemaakt, verwerk het en ga verder met je leven. Zo kom je er sterker uit.

Je kan je natuurlijk ook druk maken om niks zoals het slechte weer en de dagelijkse file. Wanneer dat de dingen zijn waar jij je druk om maakt en niets ernstigers, mag je jezelf gelukkig prijzen.

Hoe ga je aan de slag?

Teken op een papier een grote cirkel (de cirkel van betrokkenheid), met hierin een kleinere cirkel (de cirkel van invloed). Wat heeft er een negatieve invloed op je leven en in welke cirkel hoort dit thuis? Hoort het in de grote cirkel van betrokkenheid, of kan jij hier iets aan veranderen en hoort het in de kleinere cirkel van invloed?

Kijk eens goed naar de zaken die in de cirkel van invloed staan en bedenk welke stappen je kan zetten. Zet deze stappen dan ook. Kijk daarna nog eens goed naar de zaken die in de cirkel van betrokkenheid staan. Is er geen mogelijkheid om hier ook invloed op uit te oefenen? Probeer er eens anders naar te kijken. Misschien kan je aan het feit op zich niets veranderen, maar kan je wel iets veranderen waardoor de negatieve invloed op jouw leven minder wordt. Het kan helpen om hier met iemand over te praten. Misschien dat iemand anders wel ziet welke stappen je kan zetten. Weet je wat je moet doen? Werk dan een stappenplan uit en plan de te zetten stappen. Hoe concreter, hoe beter.

Soms blijven er toch zaken in de buitenste cirkel staan. Zaken waar je geen invloed op kan uitoefenen. Zaken die niet te veranderen zijn. Dit kan bijvoorbeeld een gebeurtenis in het verleden zijn, een lichamelijk of geestelijk gehandicapt kind of problemen met de eigen gezondheid.

Accepteren en laten gaan

Dit is waarschijnlijk het lastigste, maar wel belangrijk wanneer je verder wil met je leven zonder al deze ballast. Accepteer wat is of wat is geweest en laat het los. Het heeft geen zin om hier nog langer over te piekeren en simmen. Jij kan hier niets aan veranderen, dus leer er mee leven en accepteer dat dit buiten jouw invloedssfeer ligt. Wanneer je ergens geen invloed op kan uitoefenen, ligt dit buiten jouw verantwoordelijkheid. Wanneer je dit niet accepteert, blijft het je leven negatief beïnvloeden en dat is nu net wat je niet wilt. Natuurlijk gaat dit niet vanzelf en is iets aanvaarden en hierin berusten nog een hele kunst. Kijk naar de mogelijkheden. Wat kan er (nog) wel en ga daarmee aan de slag. Zo wordt de cirkel van invloed steeds groter en de lastige cirkel van betrokkenheid steeds kleiner. Zo krijg je meer kracht en ga je je beter voelen.