Vijf fasen van rouwverwerking

Elisabeth Kübler-Ross werd in de jaren 70 wereldberoemd door haar theorieën over de dood en de vijf fasen van rouwverwerking. Ze maakte de dood bespreekbaar en haar theorieën zijn van grote invloed geweest voor de gezondheidszorg.

Wat is rouwverwerking?

Rouwverwerking is een proces dat iemand moet doorstaan na het verlies van iets of iemand waar hij veel waarde aan hecht. Dit kan een familielid, vriend of vriendin zijn maar het kan ook voorkomen na het verliezen van een baan,huisdier of na een ernstig ongeluk waarbij iemand blijvend gehandicapt raakt. Rouwverwerking is kort gezegd, het leren leven met het verlies van datgene wat u dierbaar was. Iedereen rouwt op zijn eigen manier en op zijn eigen tijd.

Elisabeth Kübler-Ross

Elisabeth Kübler-Ross was een Zwitsers-Amerikaanse arts-psychiater die werkte in de jaren 70 met terminale patiënten. Zij is wereldberoemd geworden door haar theorie de vijf fasen van rouwverwerking. Dood en sterven is een bespreekbaar thema geworden en haar theorieën zijn van grote invloed geweest voor de gezondheidszorg. Ze heeft vele lezingen en workshops over de hele wereld gegeven over het leven, de dood en de liefde. In 1974 kwam haar eerste boek uit in Nederland "Lessen voor levenden, gesprekken met stervenden". In 20 landen werd haar boek vertaald.

Vijf fasen van rouwverwerking

Er zijn vijf fasen die de meeste mensen in rouwverwerking gedeeltelijk of geheel moeten ondergaan. De volgorde kan verschillen en er kunnen fasen overgeslagen worden. De vijf fasen kunnen zo door elkaar heen lopen dat de ene stadia niet altijd van de ander te onderscheiden is. Rouwverwerking is voor iedereen een individueel proces wat niet te vergelijken valt.

Ontkenning

De persoon ontkent het verdriet, hij wil of kan het verdriet nog niet toelaten dus doet hij of het er niet is. Dit is een vorm van zelfbescherming, onze psyche zit zo goed in elkaar dat het ons niet meer geeft dan we aankunnen. Op deze manier kunnen we het verdriet stukje bij beetje geleidelijk toelaten en kunnen we plaatsmaken voor de woede en boosheid.

Boosheid/protest

In deze kan de persoon gaan huilen, vechten schreeuwen of vloeken. Hij gaat protesteren tegen hetgeen hem overkomen is. Hij is op zoek naar een schuldige en dit kan iedereen zijn, een dokter, collega, therapeuten of familie ‘Er had anders gehandeld moeten worden anders was hij of zij er misschien nog’. Verlies en verdriet verdwijnen naar de achtergrond.

Onderhandelen/ vechten

Als de persoon beseft dat boos worden en protesteren niet helpt gaat hij op zoek naar andere afleidingen. Zichzelf doelen stellen en beloftes doen. Een cursus gaan volgen, een marathon lopen of een ex geliefde stalken.

Depressie

De persoon geeft zich over en voelt zich machteloos. Hij beseft dat boos worden en onderhandelen het verdriet niet wegnemen en laat de pijn toe. Hij trekt zich vaak terug en sluit zich af voor contact. Ook kan hij alcohol of drugs gaan gebruiken wat ook weer een uitweg is om de pijn maar niet te voelen.

Aanvaarding

Bij deze fase gaat de persoon het verdriet accepteren en berust zich in het verlies en het verdriet. Iemand met een terminale ziekte kan zich berusten in het feit dat het einde nadert en afscheid gaan nemen. Iemand die een scheiding heeft doorgemaakt kan weer plannen maken voor de toekomst en ziet langzaam aan de zon weer schijnen. Het verlies krijgt een plek.