Keuzestress, kiezen uit te veel mogelijkheden

Omgaan met keuzestress, hoe doe je dat? Welke rationele keuzes kunnen er gemaakt worden als je bedolven word door de vele informatie? Kiezen uit te veel mogelijkheden werkt belemmerend. Is keuzevrijheid goed voor ons? Is rationele beslissingen nemen verstandig? Of is het beter om op je gevoel af te gaan? Wat wil jij?

Keuzestress?

Wat is keuzestress? Het is de stress die iemand krijgt van een overweldigende aanbod aan keuzes van een product. Neem een gemiddelde drogist en de hoeveelheden shampoo´s die zij verkopen: het is overweldigend! Meters lange en hoge rijen vol met shampoo´s! Welke shampoo moet je nou nemen? Alleen al het bekijken van de vele shampoo kost (te) veel tijd, laat staan dat je een keuze kan maken. De ene shampoo is voor:

• Droog haar,
• Krullend haar,
• Geverfd haar,
• Beschadigd haar,
• Blond haar,
• Rood haar,
• Bruin haar,
• Haar met roos,
• Gespleten haarpunten,
• Voor meer volume,
• Lang haar en enz.

Terwijl de andere shampoo:

• Een grotere verpakking heeft,
• Voordeliger is,
• In je lievelingskleur verpakt is,
• Erg goedkoop is,
• Een luxe uitstraling heeft,
• Behoorlijk prijzig is,
• Eigen merk van de drogist is,
• Van een bekend merk is.

Maar, wat als je nu blond, beschadigd en droog haar hebt dat geverfd is? Is er een shampoo aanwezig tussen deze rijen dikke shampoo´s die voldoet aan alle 4 de eisen? (Dus: Blond, beschadigd, geverfd en droog?) De verkoopster lastig vallen doe je eigenlijk ook liever niet (meer), die schijnen de laatste tijd geen tijd meer te hebben om de klanten te helpen en als ze tijd voor je maken zijn ze bijzonder onvriendelijk. Enfin: 1 shampoo kopen en na 15 minuten sta je nog steeds voor die rijen dikke shampoo´s, zonder shampoo. Daar gaat je tijd! Tijd? O shit, je hebt helemaal geen tijd om 15 minuten lang op zoek te gaan naar een shampoo! Dit is keuzestress: (half) gestoord worden van het te veel aan aanbod. Stress krijgen door een overvloed aan informatie die verwerkt moet worden, terwijl daar geen tijd voor is.

Waarom kiezen?

Dat wij hier in Nederland kunnen kiezen is mooi. Door keuzes te kunnen maken kunnen we ons onderscheiden van anderen. Door zelf keuzes te kunnen maken zijn veel mensen in staat hun eigen identiteit te ontdekken. Er is echter een grote “maar” in dit verhaal: De mens is slechts in staat om met een beperkt aantal keuzemogelijkheden om te gaan. De mens is niet in staat om met een overweldigend keuzemogelijkheden om te gaan. Is kiezen dan nog mooi of eigenlijk een regelrechte ramp als de keus te veel is en te overweldigend?

Voorrecht

Maar kiezen is een voorrecht! Als consument hebben wij inderdaad een voorrecht om te kiezen. Wij zijn hier in gelegenheid gebracht om te kiezen. Maar dat kiezen van ons is ondertussen ook een plicht geworden. En daar wringt (een beetje) de schoen: hadden wij niet ruim voldoende plichten en verplichtingen waar we eigenlijk schoon genoeg van hebben? Het voelt aan als een “plicht” om te moeten kiezen tussen die rijen dikke en rijen hoge shampoo´s. Plichten veroorzaken een druk: de druk om de shampoo´s met elkaar te gaan vergelijken, de prijzen, de merken, de inhoud van de shampoo´s te gaan vergelijken. Welke keus is nu de juiste? We worden er onnodig onrustig van, de druk stijgt (en de klok tikt!) en op een gegeven moment ontstaat er vroeg of laat: stress! Het is niet alleen de keuze van shampoo´s, maar welke hypotheek, welke bank, welke energieleverancier, welke mobiel, welke jurk, welke yoghurt, welke auto, huis met tuin of een appartement, welk restaurant, welk bier, welke fles wijn, welke school voor de kinderen, welke studieopleiding, en enz. Ons hele leven moeten we kiezen…

Beslissing

Hoe moet je nu de knoop doorhakken? Hoe moet je een beslissing maken? Welke product is nu de juiste? Hoe moet je omgaan met al die keuzes? En de klok tikt de minuten weg terwijl je staat te dubben voor al die rijen shampoo´s…

Advies

Advies inwinnen kan je altijd doen bij je vrienden en familie. Zeker als je dreigt onder te gaan aan alle informatie, is raad en advies van vrienden en familie een belangrijke informatie factor.

Netwerk

Hoe kan iemand tegenwoordig omgaan met keuzestress? Het is behoorlijk “hip” om je actief en goed te laten informeren door je vrienden en kennissen via sociale netwerken online. Welke meubelen hebben je vrienden online genomen, waarom en wat is hun ervaring? Welk merk spijkerbroek dragen je vrienden online, waarom en wat is hun ervaring? Welke shampoo gebruiken je vrienden online, waarom en wat is hun ervaring?

Twijfelen

Mensen kunnen altijd twijfelen, hoe moeten ze een keuze maken als er misschien ergens anders hetzelfde product veel goedkoper, beter en moderner te verkrijgen is? Vaak zijn het mensen die twijfelen die zich met anderen vergelijken. Vergelijken met anderen zorgt er voor dat je blijft twijfelen. Het is beter om criteria op te stellen: je eigen criteria. Wat is belangrijk voor jou? Waar moet het product aan voldoen? Wat zijn de minimale eisen van kwaliteit? Wat is de maximale prijs dat je er voor wil betalen? Probeer de keuzes te maken op persoonlijk inzicht, op persoonlijke waarden, zonder onder invloed te staan van anderen.Leren omgaan met onzekerheid kan zeker helpen!

Weet wat je wilt!

Is de mens al geleerd om al die keuzes te kunnen maken? Nog niet eens zo lang geleden was er geen keuze. Hoe kunnen we de vaardigheden leren om wel de juiste keuze te maken? Door te weten wat je wilt! En door te weten wat je wilt moet je dichtbij jezelf staan. Laat jij je (te) veel beïnvloeden door anderen? Of ben jij eigenlijk wel heel tevreden met die hele kleine dingen in het leven? Hoe weet je wat je wilt? Door een stil te zijn, zo´n 15 minuten per dag helemaal niets te doen en dan eens luisteren naar jezelf: wat zegt je innerlijke stem? Wat zegt je gevoel? Wat zegt je buikgevoel? Twijfel je? Er is waarschijnlijk een reden waarom je twijfelt. Bij twijfel niet doen, kan een zeer wijs en verstandig advies zijn. Voelt de keus goed aan? Dan is het waarschijnlijk een goede keus die je (gaat) maken.

Rationeel

Rationeel beslissen kan iedereen helpen een betere keus te maken. Een belangrijke keuze maken kan ook rationeel gebeuren: stel je iedere keer de vraag:”waarom?” Waarom wil je die en die shampoo? Herhaal deze “waarom” vraag zo´n 5 keer per keuzemogelijkheid. De uitkomsten kunnen zeer verrassend en verfrissend zijn! Ondanks dat je op een rationele manier de juiste keuze probeert te maken is luisteren naar jeintuïtie of voorgevoel of innerlijke stem heel belangrijk!