Boeddha in vele vormen

Dat Boeddha ook een spiritueel leider is geweest is bij veel minder mensen bekend dan dat hij met zijn beeltenis een stukje rust en sereniteit in het huis of de tuin brengt. We weten dat het boeddhisme een religie is en daar houdt het voor veel mensen mee op. Toch komt het in huis willen hebben van zijn beeltenis ergens vandaan. We kennen Boeddha in vele vormen, maar hoe zit het nu precies?

Gautama Boeddha

Gautama Boeddha of Siddhartha* Gautama Boeddha was een prins (geboren ca. 450 jaar voor Christus) in Nepal. Zijn moeder stierf in het kraambed. Boeddha, als enige zoon, zou op enig moment het rijk van zijn vader (het land van de Sakya’s) over moeten nemen. Uiteraard met alle luxe die daarbij hoort.

* Betekenis naam is: “hij, wiens doel is volbracht” of “hij, van wie elke wens vervuld is”.

Door zijn afgezonderd leven met vrouw en kind had hij geen besef van ‘het leven’ en ‘de dood’. Zijn nieuwsgierigheid bracht hem op zijn 29ste voor het eerst tot buiten de paleismuren. Hij liet vrijwel direct zijn rijkdom en koninkrijk achter zich. Hij leerde armoede en de dood kennen en raakte in de ban van de vrijwillige armoede van de monnik. De monnik die alles voor een spiritueel leven had opgegeven. Dat ging hij ook doen en sloeg er bijna in door, bijvoorbeeld door zichzelf uit te hongeren en zich aan zelfkastijding te onderwerpen. Na vele jaren en omzwervingen leerde hij ‘in balans te leven’ en bereikte op zijn 35ste ‘verlichting’. ‘Verlichting’ wil zoveel zeggen als ‘ontwaakt zijn’ en ‘degene met allesomvattend inzicht’.

Dat was de aanleiding om zijn ontwakingsproces uit te dragen. Hij reisde gedurende de volgende 45 jaar voornamelijk door Noord-India en werd een gerespecteerd spirituele leider. Op zijn 80ste overleed hij in Kushinagar. Zijn erfenis was een reeks toespraken en lezingen en deze zijn opgetekend voor de toekomst.

Verlichting als commerciële graadmeter

Komen tot verlichting

Via een ingenieus gelaagd model dat bewustzijnsontwikkeling beschrijft met betrekking tot onze samenleving komen we tot ‘verlichting’. Spiral Dynamics is daar een goed voorbeeld van. Hiervoor ben je als mens door allerlei ‘lagen’ gegaan, zoals:

• Beige/geel is overleven. Het betreft hier het laagste bewustzijnsniveau en is specifiek gericht op het overlevingsproces.
• Paars is geborgenheid. Het betreft hier de veiligheid binnen een sociale eenheid. Hier is ieder individu mee verbonden.
• Rood is macht. Het uitgangspunt is hier kracht, met uiteraard een hiërarchische machtsstructuur.
• Blauw is orde. Het gaat hier over een conventionele samenleving. Er heersen regels en zekerheden, waarbij ‘goed’ goed is en ‘fout' fout is.
• Oranje is succes. Het gaat hier over het individualisme en kapitalisme. Ofwel… de ondernemer of minimaal ondernemend willen/moeten zijn.
• Groen is gemeenschap. Hier relativeren we, mogen we idealen hebben en heerst er een groepsgevoel.
• Geel is synergie. Het relativeren maakt plaats voor integraal systeemdenken. Alles is onderling verbonden en ieder mens heeft een specifieke rol in het geheel.
• Turquoise is holistisch. Het betreft hier ‘de wereld’ en we zien alles mondiaal/allesomvattend... ofwel verlichting.

We grijpen ‘verlichting’ aan als het ultieme levensdoel en via meerdere levens waar je (hopelijk) iedere keer weer iets leert, stap je uiteindelijk als ‘verlichte’ uit de mensheid. Althans zo wordt het reïncarneren vaak gezien en daar moet je uiteraard in geloven. Het ultieme levensdoel is die ‘verlichting’ bereiken en daar is het leven in balans een belangrijk onderdeel van. Hier staat Boeddha zoals wij hem heden ten dagen overal zien symbool voor.


De dikke en de dunne
Door de hectische Westerse maatschappij is de ogenschijnlijk rustige Oosterse levenswijze geïntroduceerd. Het straalt een soort rust en inzicht uit en daar maakt Boeddha onderdeel van uit. De Indische of Thaise Boeddha is dun en de Chinese Boeddha is dik met een bolle buik. De Indisch of Thaise wordt gezien als ‘de echte’.

De dikke Boeddha betreft een Chinese zenmeester die met alle geluk en blijheid door China trok en zijn verhaal deed om het boeddhisme te verspreiden. Hij wordt ook wel ‘brenger van geluk’ genoemd.

Klant is koning

Dat Boeddha dus in vele vormen in de winkels te koop is, is niet zo vreemd. Of de winkeliers en de klanten stilstaan bij het oorspronkelijk doel is maar de vraag. Er zijn nogal wat mensen die niet weten waarom ze Boeddha als beeld of foto in huis halen. Ze vinden het gewoon mooi… en dat mag natuurlijk ook. Dit heeft echter nog weinig te maken met zijn basis. Zolang de consument ervoor wil betalen, bedenken we nog meer beelden en foto’s. Dat is ook commercie.

Rust

Wat niet geheel onbelangrijk is, is dat veel mensen zo’n behoefte hebben aan die rust en balans. Is het misschien de balans die Gautama Boeddha destijds ook zocht? Steeds meer mensen ervaren dat de hectische Westerse maatschappij is doorgeslagen, ziekten opdoemen die er eerder niet waren en menigeen zichzelf ziek maakt. Is geld het ultieme doel en doen veel mensen alles om er maar meer van te verkrijgen?

De tegenhanger is dat de mens geld nog slechts als middel ziet en niet als doel. Als je zover bent dat je tevreden bent met je leven en je voldoende geld kunt genereren om te leven, dan ga je richting die o zo belangrijke balans in het leven. Je ontwikkeling kan op vele vlakken verdergaan, maar bij Boeddha gaat het feitelijk om de persoonlijke ontwikkeling. Je groeit dan als mens in totaliteit en dat kan zomaar een leven lang duren.

Hoe gaan we om met Boeddhabeelden?

Als je Boeddha in huis haalt is het ook wel zo ‘netjes’ om er met respect mee om te gaan. Gelukkig gebeurt dat ook steeds vaker. Enkele tips waar je op kunt letten:

• Zet Boeddha met het gezicht richting de deur, dat houdt slechte invloeden buiten.
• Geef het beeld een ereplaats en dat kan van alles zijn, maar niet ergens weggemoffeld tussen de geraniums of naast de broodplank.
• Een hogere plaats voor het beeld is ook zinvol, zo laat je het beeld alles overzien. Of dit nu het huis of de tuin is.
• Zorg dat er geen rommeltjes in de buurt van het Boeddhabeeld staan/liggen.

Tot slot

Of je er in gelooft of niet, dat is minder relevant. Wat relevant is, is dat het je huis of tuin verrijkt en dat doe je altijd op een respectvolle manier. Zoals je eigenlijk met alles omgaat (of om zou horen te gaan). Geniet er vooral ook van, want ook dat is balans.