Probleem of stoornis: Narcistische persoonlijkheidsstoornis

Mensen met deze stoornis zijn gezegend zowel als vervloekt met een enorm opgeblazen zeifbeeld en de stellige overtuiging bijzondere rechten te hebben, waardoor ze ongevoelig worden voor de behoeften en gevoelens van anderen. U hebt een grotelijks overtrokken idee van uw eigen kunnen en prestaties en kijkt op anderen neer, behalve op de enkele uitverkorenen die in uw narcistische zeepbel zijn opgenomen.

Narcistische persoonlijkheidsstoornis

Uw preoccupatie met de wijze waarop anderen u zien mondt uit in een constante behoefte aan aandacht, bewondering en erkenning. U bent overgevoelig, gemakkelijk te kwetsen, verdraagt geen kritiek, bent gauw op uw teentjes getrapt en gaat meteen tot de tegenaanval over wanneer u zich ook maar enigszins ondergewaardeerd of vernederd voelt (iets dat onveranderlijk wel eens gebeurt in deze onbeschaafde wereld waarin ook andere mensen hun eigen narcistische doelen nastreven).

U voelt zich boven anderen verheven en vindt dat u eigenlijk alleen om zou moeten gaan met mensen of instellingen die een even bijzondere status bezitten (het ‘ons soort mensen-complex’). Alleen de beste arts, de beste professor, de beste monteur, de beste kapper, de beste restaurants en winkels en de beste merken zijn goed genoeg voor u of u ze nu kunt betalen of niet.

Uw kinderen worden onder druk gezet om naar de ‘beste’ scholen te gaan en met de elite op te trekken. U idealiseert mensen die u aardig vindt, maar breekt hen vervolgens keihard af wanneer ze u teleurstellen. U benijdt anderen om hun prestaties en bezittingen en denkt dat ze even jaloers op u zijn. U ergert u aan de successen van openbare figuren, collega’s, en soms zelfs gezinsleden en kinderen. Het is gewoon niet eerlijk dat andere mensen het succes stomweg in de schoot geworpen lijken te krijgen.

Het gevoel bijzondere rechten te hebben, stelt u in staat anderen vrijwel vanzelf voor uw eigen persoonlijk voordeel te gebruiken. De enige mensen die van belang zijn, zijn degenen die u op de een of andere wijze bij uw strevingen van nut kunnen zijn, uw positie verbeteren of uw zelfbeeld verfraaien. Anderen moeten u bedienen en zich schikken naar uw behoeften en prioriteiten. U ergert zich als u ooit op uw beurt moet wachten, omdat uw tijd veel te kostbaar is en u bent neerbuigend tegen mensen die u als niet voldoende chic of succesvol inschat. U belast uw employés zwaarder dan ze aankunnen en gaat daarbij volkomen voorbij aan de tol die dat van hun persoonlijk leven zal eisen.

Interpersoonlijke relaties zijn eenzijdig en problematisch. Anderen zien u als arrogant, zelfzuchtig, veeleisend, koud en afstandelijk. U hebt geen boodschap aan de beleefdheden of buurpraatjes van alledag en verwacht dat allen aan uw lippen zullen hangen om uw opinies te vernemen — maar u wordt snel ongeduldig als u tot uw verdriet ook de hunne aan moet horen. Van uw kant hebt u weinig belangstelling voor andermans gevoelens en u staat geen moment stil bij het feit dat uw achteloze opmerkingen kwetsend kunnen zijn.

Iemand met deze stoornis zou tijdens een bezoek aan iemand met kanker, zonder er een seconde bij na te denken, kunnen zitten pochen op zijn fantastische gezondheid van de laatste tijd.

Diagnose volgens DSM IV

U legt een patroon aan de dag van grootheidswaan, behoefte om bewonderd te worden en gebrek aan empathie voor andermans gevoelens of noden. Dit patroon blijkt uit het feit dat u minstens vijf van de volgende slecht aangepaste eigenschappen heeft:

• U hebt een opgeblazen idee van uw eigen belangrijkheid en overschat uw eigen prestaties en talenten.
• U zit uren te fantaseren over het onbegrensd succes dat uw deel zal zijn, evenals macht, genialiteit, schoonheid of de ‘volmaakte’ romance.
• U bent zo ‘bijzonder’ en uniek dat u alleen om zou moeten gaan met andere bijzondere of een hoge status genietende mensen en instituten.
• U verlangt buitensporige bewondering van anderen.
• U meent recht te hebben op een speciale behandeling en anderen behoren automatisch aan uw verwachtingen tegemoet te komen.
• U exploiteert anderen voor uw eigen doeleinden.
• U bent niet in staat begrip of empathie op te brengen voor de gevoelens en behoeften van anderen.
• U bent voortdurend jaloers op de prestaties of bezittingen van anderen.
• U bent arrogant en uit de hoogte.