Woningbrand: rook eist de meeste slachtoffers!

Niet de enorme hitte die vrijkomt bij een brand eist de meeste slachtoffers bij een woningbrand, maar de rook. Rook is met name gevaarlijk omdat het twee zeer giftige stoffen bevat: koolmonoxide en cyanide. Een brand kan zich zeer snel uitbreiden, het is vaak moeilijk in te schatten voor de mensen die in de woning aanwezig zijn. Uit testen is gebleken dat een woningbrand binnen drie minuten zo groot is dat de rook in de ruimte(s) het leven van de aanwezigen bedreigt. Een rookmelder is van levensbelang, hoe werkt zo'n melder? De kans dat je een keer een brand mee zal maken is best groot: 1 op 1000.

Inhoud artikel

• Rook is een sluipmoordenaar
• Brandwonden en rookvergiftiging
• Waarom is rook zo gevaarlijk?
• Inhalatietrauma
• Niet door de rook vluchten!
• Koolmonoxide ruik je niet en het maakt je suf
• Hoe werkt een rookmelder?
• Rookmelder en vluchtplan
• Blusdeken
• Tips om brand te voorkomen
• Rookmelder met extra meldsysteem

Rook is een sluipmoordenaar

Door ernstig letsel door brandwonden kun je overlijden, maar bij een woningbrand is het inademen van te veel rook in de meeste gevallen de oorzaak van overlijden. Vaak wachten mensen te lang met het verlaten van het huis en als ze het huis verlaten gaat dat meestal via de weg die ze anders ook altijd nemen, ook al is daar verstikkende rook aanwezig. Het is dus enorm belangrijk om er van bewust te raken dat het inademen van rook levensbedreigend is. Veel mensen beseffen dit nog niet.

Brandwonden en rookvergiftiging

De zorg van brandwonden is in Nederland op een heel hoog niveau, ook met ernstige brandwonden overleven de meeste mensen. Maar er is nog geen oplossing om vergiftiging door rook aan te pakken. Het is dus belangrijk dat je als er brand uitbreekt in een woning de snelste weg kiest om buiten te komen en dat zo min mogelijk rook inademen de hoogste prioriteit heeft.

Waarom is rook zo gevaarlijk?

Rook is gevaarlijk omdat:

• De hete lucht kan ertoe leiden dat het gebied van mond tot de stembanden verbrandt.
• Als je fijne roetdeeltjes inademt dan kan dit ervoor zorgen dat er ontstekingen ontstaan in de longen en in de luchtpijp.
• Rook bevat twee zeer gevaarlijke stoffen: koolmonoxide en cyanide. Bij inademing zullen deze giftige gassen de toevoer van zuurstof naar organen (denk aan de hersenen, darmen, nieren) stoppen, de stofwisseling in de cellen kan geen doorgang meer hebben.

Inhalatietrauma

Maak je een brand mee dan is de kans groot dat je rook inademt. Zelfs al is dat maar kort geweest, het kan al dodelijk zijn. Bij te veel inademen van rook wordt ook wel gesproken over: inhalatietrauma. Het kan dus gebeuren dat de brandweer een persoon levend uit een brandende woning redt, maar iemand toch overlijdt tijdens de rit met de ambulance naar het ziekenhuis.

Niet door de rook vluchten!

Er is geen medicijn om rookvergiftiging te verhelpen, dus de enige optie om het niet op te lopen is rook uit de weg te gaan. Dat kun je natuurlijk niet altijd voorkomen, maar zorg in ieder geval voor een goed werkende rookmelder. Dan wordt je op tijd gewaarschuwd en kun je naar buiten vluchten.

Koolmonoxide ruik je niet en het maakt je suf

Misschien denk je dat je ook zonder rookmelder wel wakker zal worden als je huis in brand staat. Het is echter zo dat de koolmonoxide die vrijkomt bij de brand je suf maakt en ook heel belangrijk om te weten, je ruikt koolmonoxide niet. Koolmonoxide wordt daarom ook wel omschreven als een sluipmoordenaar die je overvalt in de slaap.

Hoe werkt een rookmelder?

Een rookmelder laat een piepgeluid horen als hij rook signaleert. De lichtstraal van de rookmelder kun je zien als ogen, het sein om te starten met piepen is als rook de lichtstraal onderbreekt.

Rookmelder en vluchtplan

• Zorg voor goede rookmelders in huis en test deze uit.
• Oefen met alle huisgenoten verschillende mogelijkheden om uit het huis komen. Neem bij brand de route die niet door de rook gaat.
• Is het niet mogelijk om te vluchten, bel dan 112 en vraag om raad. Daarna proberen om eventuele buren te alarmeren.

Blusdeken

De blusdeken heeft negatief in het nieuws gestaan, er bleken namelijk blusdekens op de markt te zijn die niet blusten. Er worden verschillende soorten blusdekens verkocht: blusdekens die geschikt zijn voor vetbranden en blusdekens die niet geschikt zijn voor vetbranden maar alleen voor lichte brandjes. Na een onderzoek dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit in 2013 deed naar blusdekens werd aangeraden om er goed op te letten waar de deken geschikt voor was, maar nu (oktober 2014) raadt de NVWA het gebruik van deken volledig af bij frituurbrand. Bij een frituurbrand is het beter om een vetblusser te gebruiken. Die is speciaal voor het blussen van olie-, vet- of frituurbranden. Blusdekens zijn wel geschikt voor beginnende brandjes of als iemand in brand staat.

Tips om brand te voorkomen

• Zorg voor goede rookmelders in de woning. Druk regelmatig op de testknop en vervang als het nodig is de batterijen of schaf een nieuwe rookmelder aan. Maak de rookmelder schoon volgens voorschrift.
• Ga niet roken als je moe bent. Je kunt in slaap vallen.
• Rook ook nooit in bed.
• Leeg het filter van de wasdroger na iedere was.
• Zet apparaten (zoals de televisie) helemaal uit als je het huis verlaat of gaat slapen.
• Brand je een kaars, zorg er dan voor dat de vlam niets kan raken, de kandelaar niet brandbaar is. Zet een kandelaar nooit boven de verwarming.
• Sluit niet teveel apparaten aan op één verlengsnoer.
• Schaf een goede blusdeken aan en leg deze in de keuken.
• Zorg voor een telefoon vlakbij het bed, zodat je direct kunt bellen in geval van nood.
• Test met hulp van anderen of je het piepgeluid van de rookmelder ook hoort als je in je bed ligt.
• Oefen de verschillende vluchtroutes met alle huisgenoten en bepaal ook wat de verzamelplaats buiten zal worden.
• De sleutel voor de uitgang om te vluchten moet op een vaste plek liggen, dicht bij de bewuste deur.
• Heeft iemand extra hulp nodig om te vluchten, bespreek dan alvast wie die hulp gaat verlenen als er sprake is van brand.

Rookmelder met extra meldsysteem

Het je moeite met opstaan of lopen, zorg dan voor een rookmelder met een extra meldsysteem eraan gekoppeld. Als de rookmelder dan afgaat, zal er ook een melding uitgaan naar buren of andere mensen die in de buurt wonen.