Gebeten door een hond, kat, paard, aap of ander zoogdier

Wanneer je gebeten wordt door een zoogdier, is de wond niet de enigste zorg. Dieren kunnen verschillende ziektes overdragen en vooral zoogdieren kunnen makkelijk een mens besmetten. Rabiës en tetanus zijn de meest voorkomende ziektes, maar er zijn meer ziektes die overgedragen kunnen worden door een dierenbeet, vooral in het buitenland. Infecties kunnen ook een probleem worden. Het beste is een beet voorkomen, maar als dat niet lukt dien je zo snel mogelijk naar een dokter te gaan.

Voorkomen

Dierenbeten zijn in de meeste gevallen te voorkomen. Zeker in het buitenland is het verstandig om geen onbekende zoogdieren te benaderen. Die hond die door de stad loopt lijkt schattig, maar is lang niet altijd gesocialiseerd. Hij kan zomaar bijten en eventuele ziektes overdragen. Wilde dieren kunnen ook problemen opleveren, vooral apen staan bekent als snelle bijters. Veel toeristen vinden ze schattig en willen ze voeren, maar als ze zich bedreigd voelen bijten ze hard en diep. Vermijd daarom direct contact met apen. Indien je toch in direct contact wilt komen met wilde dieren, zorg dat dit in een veilige omgeving gebeurt waar toezicht wordt gehouden. In verschillende landen zijn plekken waar mensen veel contact hebben met apen, zoals het apenbos op Bali, om een voorbeeld te geven. In de directe omgeving van dergelijke plaatsen zijn vaak voldoende gespecialiseerde dokters te vinden, net als toezichthouders. Verder zijn de dieren gewent aan mensen en zullen zich minder snel bedreigd voelen.
De meeste dieren geven duidelijke waarschuwingssignalen af voordat ze bijten. Zodra een dier met zijn tanden ontbloot naar je toekomt, weet je dat je moet uitkijken. Ren niet weg, dat zorgt ervoor dat veel dieren de aanval inzetten. Loop rustig achteruit en geeft het dier zijn ruimte. Laat niet merken dat je bang bent. Deze procedure verschilt per diersoort en situatie. Bij een dier dat jongen of voedsel beschermd, bijvoorbeeld, is het vaak wel verstandig om weg te rennen. Het is aan te raden wanneer je weet dat je dicht bij dieren komt, op te zoeken hoe je je bij verschillende soorten dient te gedragen.

Open wond en infecties

Mocht je toch gebeten worden, dan kan het dier doorbijten of niet. Wanneer het dier niet doorbijt, bloedt je niet of nauwelijks. Wanneer er geen open wond ontstaat, is er geen risico op infecties. Was de plaats goed en er is ook zo goed als geen risico op ziekten. De beet kan worden vergeten.
Is er echter een open wond dan is dat de eerste zorg. Laat de wond goed doorbloeden en was hem grondig uit. Was de wond tenminste een half uur en gebruik hierbij veel zeep. Het water dient zo warm mogelijk te zijn, zonder dat het pijn doet. De bek van een dier is over het algemeen smerig, infecties zijn een groot risico. Een kleine beet kun je desinfecteren met jodium of alcohol, met een grotere is het verstandig naar de dokter te gaan voor antibiotica. Ook de bek van een huisdier, zoals een kat of hond, bevat veel bacteriën en geeft een groot risico op infectie.

Diepe wond: door spieren en pezen heen

Beetwonden kunnen behoorlijk diep zijn, vooral roofdieren hebben vaak lange tanden. Een beet kan makkelijk door de huid heen dringen en spieren beschadigen. In dit geval is het aan te raden direct naar een dokter te gaan. Het gebeten ledemaat (meestal de hand) kan enige tijd niet of niet volledig gebruikt worden. Ontlast deze plek totdat de genezing ingezet is en begin vervolgens rustig aan om de spieren weer aan te sterken. Beten die door spieren en pezen heen gaan kunnen lang duren om te genezen, een jaar is geen uitzondering.

Rabiës of hondsdolheid

Rabiës is een van de bekendste en gevaarlijkste ziektes die zoogdieren kunnen overdragen. In Nederland en België komt deze ziekte bijna niet meer voor, alleen bepaalde soorten vleermuizen kunnen besmet zijn. In bepaalde andere landen kunnen alle zoogdieren drager zijn van deze ziekte. Rabiës is een virusinfectie die bij mensen dodelijk kan zijn. De ziekte wordt overgedragen door speekselcontact, dit wil zeggen door beten en likken, maar ook via indirect speekselcontact, zoals krabben indien het dier zijn poten heeft gelikt of het schoonmaken van een hok waar speeksel van het dier in zit. Er is een goed vaccin beschikbaar tegen rabiës, maar hier moet op tijd mee worden begonnen. Het beste is enige tijd voor een reis naar het rabiës gebied. Na de beet kun je ook met de vaccinaties beginnen, maar dit moet binnen 24 uur beginnen. Wanneer de verschijnselen optreden is het in bijna alle gevallen te laat voor genezing. De ziekte is in bijna alle gevallen dodelijk wanneer te laat wordt begonnen met de behandeling.

Tetanus

Tetanus is een andere bekende ziekte die door een dierenbeet kan worden overgedragen. Tetanus komt in Nederland nauwelijks voor, aangezien een vaccinatie makkelijk verkrijgbaar is en lange dekking geeft. Tetanus is op veel plekken te vinden, maar vormt over het algemeen pas een risico bij een kleine, diepe wond, bijvoorbeeld het staan in een spijker of een beet van een dier. Bij een goede en snelle behandeling hoeft tetanus geen groot probleem te worden. Tetanus is te herkennen aan pijnlijke spierspasmen een gespannen lichaamshouding met het hoofd en de hielen naar beneden en een moeilijke ademhaling een dag tot enkele maanden na een diepe wond.

Gebeten door een aap: een grote zorg

Bij een beet door een aap zijn tal van ziektes die overgedragen kunnen worden, nog meer dan door andere dieren. Apen en mensen hebben veel gemeen en kunnen ook veel van dezelfde ziektes krijgen. Door een beet van een aap kun je onder andere gele koorts, herpes, tuberculose en taal van andere ziektes krijgen. Daarom is het belangrijk na een apenbeet altijd naar een arts te gaan. Wanneer je enige tijd na de apenbeet ziek wordt, dien je ook naar de dokter te gaan en altijd te vermelden dat je door een aap bent gebeten. Dit is niet alleen voor je eigen veiligheid, maar ook voor de publieke gezondheid. Sommige ziektes kun je namelijk zelf ook weer overdragen op andere mensen.

Andere ziektes

Er zijn verschillende andere ziektes die je door dierenbeten kunt krijgen. Deze komen echter veel minder voor. Wanneer je na een beet door een zoogdier ziek wordt, is het verstandig naar een dokter te gaan en te vermelden dat je door een dier bent gebeten. Aan de hand van de symptomen kunnen er verschillende tests worden gedaan om vast te stellen of er een ziekte optreedt door de dierenbeet en welke ziekte het is. Symptomen die veel voorkomen bij dierenbeten zijn koorts, zweten, last van de bijtwond en griepverschijnselen.

Schuldvraag

Wie de schuld heeft is een vraag die niet altijd relevant is, maar in sommige gevallen voor onder andere de verzekering wel interessant is. In verreweg de meeste gevallen is de eigenaar van het dier aansprakelijk voor bijtwonden. Wanneer iemand anders de verzorging op zich nam en tekort schoot, kan deze persoon door de eigenaar aansprakelijk worden gesteld.
Wanneer bijvoorbeeld persoon A wordt gebeten door de hond van persoon B, dan kan persoon A persoon B aansprakelijk stellen. Als de hond mee werd genomen door een honden uitlaatservice die tekort heeft geschoten, dan kan persoon B verdere actie ondernemen richting de service, nadat de schade aan persoon A is vergoed. Een WA-verzekering vergoed meestal de schade.
Wanneer je gebeten wordt door een wild dier, dan zul je altijd zelf voor de kosten op moeten draaien (of je eigen verzekering).
In andere landen kan andere wetgeving gelden. Het is aan te raden dit goed uit te zoeken voor je aan eventuele juridische acties begint. Verder kun je altijd kijken naar de kosten van het zelf betalen en de tijd die het kost om iemand anders aansprakelijk te stellen. Voor een nieuw T-shirt en een pleister kun je jezelf de moeite besparen.