Vago en Sympathico Tonicus
Vago of Sympathico Tonicus, wat houdt dit in? Vago en Sympathico hebben te maken met ons zenuwstelsel c.q. het autonome zenuwstelsel, dat bestaat uit het orthosympathische deel en het parasympathische deel. Bij sommige mensen lijkt het orthosympathische deel te overheersen (sympathico 'gaspedaal') en bij anderen het parasympathische deel (vago 'rem'). Tonicus heeft betrekking op spanning. Beide typen vertonen andere persoonskenmerken, hetgeen in relatie staat tot o.a. de reactie bij stress.
Vago Tocicus en Sympathico Tonicus
Dr. Marcel Verheyen introduceerde in zijn boek 'Stop stress' de begrippen en het onderscheid tussen een Vago tonicus en een Sympathico tonicus in relatie tot reacties bij stress. De Vago en Sympathico typering betreft het autonome zenuwstelsel c.q. het Orthosympathische en Parasympathische zenuwstelsel.
Autonome zenuwstelsel - Orthosympathisch Parasympathisch
Het autonome zenuwstelsel functioneert buiten onze (bewuste) wil om en bestaat uit twee delen:
- Orthosympathisch deel. Stimuleert levensprocessen en maakt energie vrij. Dit kan gezien worden als het 'gaspedaal'.
- Parasympathisch deel. Zorgt voor de besturing van alle organen. Hier zit onze 'rem'. Bij dit deel speelt vooral de zogeheten zwervende zenuw (nervus vagus) een belangrijke rol. Deze zenuw loopt vanaf de hersenen door de hals, langs de slokdarm, het hart, de maag en eindigt met meerdere vertakkingen op de dunne en dikke darm. Onderweg vertakt de zenuw zich vele keren.
Actie en rust
In situaties waarin actie nodig is of bij angst, overheerst het orthosympathische gedeelte en bij rust of in slaaptoestand het parasympathische gedeelte.
Normaal gesproken, als alles normaal verloopt, zijn deze twee delen in evenwicht. De meeste mensen zijn mengtypes.
Verstoord evenwicht
Bij sommige mensen blijkt de rem oftewel het orthosympathische zenuwstelsel steeds een overheersende werking te hebben. Bij anderen daarentegen het gaspedaal oftewel het parasympathische zenuwstelsel.
Tonicus
Een te hoge spanning van het ortho- of parasympathische zenuwstelsel wordt tonicus genoemd.
Vago tonicus - Sympathico tonicus
Hieronder worden de specifieke kenmerken van beide typen besproken. Het is niet zo dat alle kenmerken exact zo bij iemand voor hoeven te komen, het gaat meer om een typering, een beeld waarin je je het meest herkent. Bovendien zijn de meeste mensen -zoals gezegd- mengtypes en hebben zowel kenmerken van de ene als van de andere groep.
Kenmerken Vago tonicus
De Vago tonicus is te beschouwen als de rem. Persoonskenmerken van het Vago type zijn:
- Meestal kouwelijk
- Vaak een dikke, opgezette buik
- Weinig gespierd
- Introvert en timide van aard
- Snel moe, niet dynamisch
- Sterke intuïtie
- Aanleg voor kunstzinnigheid
- Neiging tot diarree, astma en hooikoorts
- Neiging tot depressiviteit bij spanningen
- Veel slijm in neus en luchtwegen
- Komt makkelijk in slaap, slaapt lang
Kenmerken Sympathico tonicus
De Sympathico tonicus is te beschouwen als het gaspedaal. Persoonskenmerken zijn:
- Vaak of steeds te warm
- Neiging tot vetzucht, meestal blokkige bouw
- Sterk spiergestel
- Extravert en open van aard
- Ondernemend, zeer actief
- Heftig en expressief
- Vaak of chronische verstopping (constipatie)
- Gevoelig voor stress
- Hoog cholesterolgehalte
- Neiging tot galblaasstoornissen
Vago en Sympathico - Stress reactie
Gerelateerd aan deze kenmerken c.q. types is er bij beide types sprake van een andere reactie bij stress.
Reactie op stress - Vago Tonicus
- Nog gevoeliger voor kou
- Erg moe
- Vergeetachtig
- Depressief
- Trekt zich terug van het probleem
Reactie op stress - Sympathico Tonicus
- Krijgt het te warm
- Wordt rood, gaat blozen
- Reageert heftig, geagiteerd
- Agressief
- Last van verstopping
- Kan moeilijk plassen
Bovenstaande typering kan ook helpen om een keuze te maken voor een geschikt natuurlijk geneesmiddel. Onder meer de fytotherapie maakt gebruik van planten die een remmende of juist stimulerende werking hebben op het sympathische en parasympathische zenuwstelsel. (Een overzicht van middelen voor beide types, wordt in een apart artikel besproken, dat binnenkort volgt).
Persoonskenmerken en stress
De precieze aard van het verband tussen persoonskenmerken en stress is nog steeds niet echt helemaal bekend en volop in onderzoek, maar wel is duidelijk dat persoonskenmerken en persoonlijkheid een belangrijke rol spelen bij stressreacties. Zie hiervoor ook
Persoonlijkheid en Stress en
Persoonlijkheidstype A of B test.
Test - Ben je Vago of Sympathico?
Waarschijnlijk heb je jezelf al enigszins herkend in bovenstaande kenmerken c.q. types. Je kunt
testen of jij een Vago tonicus of Symphatico tonicus bent.
Specifiek bij Vrouwen
Rond de menstruatie (
PMS) en in de overgang (menopauze) produceert het lichaam van de vrouw meer adrenaline en noradrenaline dan normaal. Dit zorgt voor nervositeit en
prikkelbaarheid. Een vrouw verkeert dan als het ware in een Hyper sympathicotone-staat; de orthosympathicus is meer gespannen dan op andere momenten.