De populaire geneeskracht van cranberry

In 1845 spoelde er een vat veenbessen aan op Terschelling. Deze is door jutters meegenomen in de hoop dat er iets waardevols in zat. Het vat is omgekeerd in de duinen. Er zaten enkel bessen uit Noord-Amerika in, helaas! De pitten ontkiemden zich en voelden zich thuis in de zandbodem. Daarna was er geen houden meer aan. De cranberrystruik verspreidde zich over heel Terschelling, het eiland dat door de Friezen Skylge genoemd wordt. Daarvoor was deze cranberrysoort alleen bekend in Noord-Amerika. Er zijn andere soorten cranberries inheems in Europa maar daarvan worden geen producten op grote schaal gemaakt. Tegenwoordig komen er allerlei cranberry-producten uit Terschelling zoals cranberryjam, -compote en -thee. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Vitaminen in cranberries
• Mineralen in cranberry
• Proanthocyadinen in cranberry
• Verschil in effectiviteit
• Cranberry tegen kanker
• Fytonutriënten in cranberries
• Cranberries voor het immuunsysteem
• Cranberries goed voor spijsverteringstelsel
• Eettips cranberry

Vitaminen in cranberries

Cranberries zijn rijk aan vitamine C. In een onsje cranberries zit 22% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid(ADH) voor vitamine C. Er zit een grote verscheidenheid aan vitaminen in deze bes: vitamine E(8%ADH), vitamine B5(6%ADH), vitamine B6(4%ADH) en vitamine K(4%ADH). De veenbes afkomstig van het Noord-Amerikaanse continent heeft meer vitaminen maar die hebben allemaal percentages die lager zijn dan 3%.

Mineralen in cranberry

Mineralen zijn volop aanwezig in de cranberry. Het gehalte aan mangaan is het hoogst: 16% van de ADH. Koper bevat het veenbesje in redelijke hoeveelheid; 7% van de ADH. IJzer is deze bes ook rijk alhoewel slechts 3% van de ADH in 100 gram cranberries zit. De overige mineralen kalium, calcium, magnesium, fosfor en zink zitten er in met een percentage dat lager is dan 3%.

Proanthocyadinen in cranberry

In cranberries zitten de fytonutriënten proanthocyadinen die allerlei ziekten die te maken hebben met blaas en urinebuis voorkomen en genezen. Deze ultragezonde stoffen zorgen ook ervoor dat gezwellen in de maag zich minder snel voordoen.

Verschil in effectiviteit

Cranberries helpen een goede werking voor hart en bloedvaten. Niet elke manier om cranberries te eten is even effectief kwa inname van voedingswaarde. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat verse cranberries beter werken dan hetzelfde gewicht aan verwerkte cranberries in jams en sauzen. In Nederland zijn de verse cranberries zelden te koop. De gezonde werking betreft de antioxidantwerking van cranberries, de ontstekingsremmende werkingen en de anti-kankerwerking.

Cranberry tegen kanker

Cranberries werken vooral goed tegen prostaatkanker, longkanker, borstkanker en darmkanker. Enkele wetenschappelijke onderzoeken hebben een aantal belangrijke mechanismen in de cranberry ontdekt die de vorming van kankertumors een halt toeroepen.

• Het blokkeren van Matrixmetalloproteasen (MMP's),
• Het stoppen van ornithine decarboxylase (ODC),
• Het stimuleren van quinone reductase enzymen,
• Het remmen van CYP2C9s (Phase I detoxification enzymen)
• en het aanmoedigen van apoptose oftewel een plotselinge dood van de kankercel.

Fytonutriënten in cranberries

In cranberries zitten tientallen verschillende fytonutriënten die allemaal een rol spelen in lichaamsprocessen. Het bevat fenolzuren, proanthocyadinen, anthocyadinen, flavonoïden en triterpenïden. Dat zijn allemaal moeilijke namen maar het is goed om te weten dat sommige van deze stoffen een sterkere werking hebben dan enkele vitaminen en mineralen waarvan gedacht wordt dat ze erg gezond zijn. Veel fytonutriënten hebben als eigenschap dat ze de werking van andere fytonutriënten én vitaminen en mineralen versterken. Hierdoor brengt het eten van vers fruit veel meer gezondheidseffecten teweeg dan het eten van vitaminepillen met synthetische varianten van vitaminen.

Cranberries voor het immuunsysteem

In wetenschappelijk onderzoek is aangetoond dat cranberries het immuunsysteem een boost geven. Mensen die regelmatig cranberries eten worden minder snel verkouden en krijgen minder snel de griep. Dat komt vooral door het hoge gehalte aan proanthocyadinen.

Cranberries goed voor spijsverteringstelsel

De veenbes is zeer goed voor de gezondheid van verschillende aspecten van de spijsvertering. Zoals eerder gemeld doen cranberries de kans op het krijgen van allerlei gezwellen in de maag voorkomen. De spijsvertering begint in de mond en het eten van cranberries voorkomen ziekten die te maken hebben met het gebit zoals alveolairproces, parodontale ligament, tandvleesaandoeningen en cementum. In de maag hebben cranberries het effect dat ze de groei van bifidobacteriën stimuleren. Dat is een bacterie met vriendelijke eigenschappen en waardoor het eten beter verteerd wordt. De H. pylori bacterie aan de andere kant, een bacterie die ziekten kan veroorzaken wordt gedood door de vele fytonutriënten in cranberry.

Eettips cranberry

Verse cranberries kun je in cakes en brood doen als je ervan houdt te bakken. Er is cranberry-compote om saus van te maken. Cranberry-saus is de traditionele saus voor een gebakken camembert. Deze combinatie smaakt uniek goed. Cranberrysap is in elke natuurwinkel te koop. Wanneer je naar Terschelling gaat kun je een paar heerlijke en gezonde cranberry-producten meenemen. Je kunt een cranberrystruik in je eigen tuin zetten om in de toekomst zelf cranberries te kunnen plukken. Hij houdt van een beetje zanderige grond.