Superbacterie NDM-1. Wat is dat?

Superbacterie is de verzamelnaam voor alle bacteriën die immuun zijn tegen (vrijwel) alle soorten antibiotica. Deze bacteriën zijn mutanten van bacteriën, die in de loop der tijd steeds vaker met antibiotica in aanraking kwamen en die daardoor resistentie wisten op te bouwen voor antibiotica. Onjuist en veelvuldig gebruik van antibiotica, veroorzaakt de problemen. Een agressieve superbacterie is NDM-1. De superbacterie NDM-1 rukt op. Het New Dehli Metallo 1-enzym (NDM-1) is in 2010 de meest gevreesde. Deze mutant wist zich volledig resistent te maken voor de meeste antibioticum, met wereldwijd al vele doden tot gevolg. In juni overleed in Brussel een Belg, nadat hij een ziekenhuisbehandeling had ondergaan in Pakistan. Artsen staan vaak met lege handen tegenover deze agressieve bacteriën. Vooral zwakken, zieken en ouderen, overleven de bacteriën moeilijker. Superbacteriën hebben hun haard vaak in ziekenhuizen, waar zich veel mensen met een verzwakt afweersysteem bevinden. Ook wordt er rijkelijk antibioticum voorgeschreven, waardoor de bacterie zich snel kan evolueren. Bovendien kunnen de bacteriën ook gewoon van mens op mens worden doorgeven en blijken ze zelfs resistent voor zogeheten carbapenems. Toch is er ook goed nieuws.

Colistin en Tigecycline

Na alle slechte berichten, is er toch ook een hoopvol bericht wat nog niet breed werd uitgemeten in de pers. Oude typen antibiotica Colistin en Tigecycline blijken bij enkele besmette Amerikanen wel effect te hebben gehad tegen NDM-1.

Het New Dehli Metallo 1-enzym

Zelfs de sterkste antibiotica haalt niets uit tegen de gevreesde ‘superbacterie’ die het New Dehli Metallo 1-enzym produceert. Deze bacteriën zijn in staat om met behulp van het het New Dehli Metallo 1-enzym, antibiotica te weerstaan. Een enzym is een stof die door een bacterie kan worden gevormd. Enzymen zijn stoffen die andere stoffen kunnen omzetten, zodat reacties zich versnellen. Het is een beetje te vergelijken met een gifslang. De slang zelf is niet dodelijk, zijn gif wel. De bacteriën met het enzym werden waarschijnlijk naar Europa overgebracht door mensen die een goedkope plastische chirurgie behandeling of een andere ziekenhuisbehandeling ondergingen in India of Pakistan. In Engeland overleden enkele patiënten en in Nederland zijn (2010) ook enkele gevallen van besmetting geconstateerd.

Ziekenhuis bacterie

De nieuwe superbacterie wordt ook wel een ziekenhuisbacterie genoemd omdat dergelijke mutaties vaak plaatsvinden in ziekenhuizen, waar veel mensen bij elkaar zitten en waar zich veel mensen met verzwakt afweersysteem bevinden. Ook wordt er veel antibiotica gebruikt. Een broedplaats dus. De NDM-1 komt van oorsprong uit Aziatische ziekenhuizen en reisde via Griekenland en Turkije naar Groot Brittannië, België en Nederland. Men vermoedt dat dit slechts de tip van de sluier is, aangezien artsen niet verplicht zijn besmetting met de superbacterie te melden. In Groot Brittannië overleden enkele mensen maar in Turkije en Griekenland zijn veel meer gevallen bekend. In Groot Brittannië werden het afgelopen jaar (2010) zeker twintig besmettingen geconstateerd. De meeste van deze mensen hadden orgaantransplantaties of cosmetisch chirurgische operaties laten uitvoeren. Dit gold echter niet voor alle patiënten.

Superbacterie New Delhi Metallo 1-enzym, verschijnselen

De ziekteverschijnselen die de superbacterie tot gevolg kan hebben zijn:

• Terminale longontstekingen
• Maag-en darminfecties
• Bloedvergiftiging
• (Urineweg infecties)
• (Overige infecties)

Niet iedereen komt te overlijden na besmetting met de bacterie. Bij een verzwakte weerstand en ouderdom, zijn de risico’s groter. Ook kleine kinderen lopen mogelijk meer risico.

MRSA

MRSA is een superbacterie die al voor veel doden zorgde. Meer dan 1600 doden in Groot Brittannië, in 2006. Inmiddels is er efficiënte antibiotica tegen MRSA, waardoor de kansen voor behandeling steeds beter komen te liggen.

Bij de nieuwe mutatie NDM-1 gaat het echter om een enzym dat vrijwel alle antibiotica kan afbreken. Het enzym kan zich in verschillende soorten bacteriën bevinden. Het is een genetisch enzym en wordt dus bij elke deling van een bacterie doorgegeven. Wat gebeurt er dus als het enzym eenmaal in een bacterie voorkomt? Het maakt alle volgende bacteriën ook immuun voor antibioticum. Wetenschappers verwachten niet dat ze de komende tien jaar een oplossing zullen hebben voor de snel oprukkende bacteriën. Er gaan steeds meer geluiden op om zuinig om te gaan met antibiotica, omdat overmatig gebruik dit soort problemen kan veroorzaken. In veel landen is antibiotica gewoon vrij te verkrijgen, zonder doktersvoorschrift. Ook worden in veel landen antibiotica op grote schaal aan dieren gegeven. Ook wordt de bacterie bestreden door nog betere hygiëne in onder andere ziekenhuizen. Of Colistin en Tigecycline de oplossing zuilen zijn voor NDM-1, is nog niet bekend.