Visgraten: hoe verwijder je ze en kun je erin stikken?

'Pas op de graatjes, daar kun je in stikken!' Waarschijnlijk heb je deze waarschuwing al eens gehoord op het moment dat je een visgerecht aan het eten was. Wat is er echter waar van deze bewering? Hoe haal je de visgraten uit een vis? Kun je stikken in een visgraat? En wat doe je als je dreigt te stikken?

Hoe fileer je een vis?

Bij het klaarmaken van vis - goed van de graat ontdane filet uitgezonderd - krijg je er automatisch mee te maken: de graten. Bij vlees kun je makkelijker het bot verwijderen omdat het groter en steviger is dan een visgraat. Een vis ontdoen van de graat, wat ook wel fileren wordt genoemd, is echter een stuk lastiger.

Een slimme methode

Er zijn meerdere methodes om een vis op de juiste manier te fileren, waarbij er zoveel mogelijk van de graat in één keer wordt verwijderd. Eén van die manieren gaat als volgt:

1. verwijder met een lepel en een vork de bovenste laag van het 'vlees' van de vis die je gaat fileren. Je ziet nu de graat blootliggen.
2. Draai de lepel om, bolle kant boven. Tokkel met je lepel over alle graten. Hiermee komen ze los van de vis.
3. Pak nu de bovenkant van de visgraat tussen lepel en vork. Til het geheel omhoog en leg apart.
4. Controleer met de lepel (bolle kant weer boven) of de vis geheel ontdaan is van graatjes ('aai' hiervoor met de lepel over de plekken waar je de gehele graat net hebt verwijderd.
5. Eet smakelijk!

Wat als je een graatje binnenkrijgt?

Het goede nieuws: je zult niet stikken in een visgraat.

In de meeste gevallen zul je het niet eens merken als je ongemerkt toch nog een visgraatje opeet. Je kauwt de vis samen met de achtergebleven visgraat en slikt vervolgens je hap door. De gehele hap komt dan uit in je slokdarm en daarna in je maag. Hier wordt het geheel verteerd en je zult er geen last van ondervinden.

Als het graatje in je slokdarm/keel blijft hangen

Het is zeldzaam, maar kan gebeuren: je kunt de visgraat die je per ongeluk opat niet meer doorslikken. Je voelt hem nog zitten, slikt nog een paar keer, maar het graatje blijft hangen. Wat kun je dan doen? Het kan heel pijnlijk zijn als een visgraat blijft hangen, maar het is niet dodelijk. Blijf vooral rustig. Een paar trucjes:

• Drink wat water.
• Eet een beetje brood (geen korst).
• Drenk een stukje brood (geen korst) in wat olie en slik dit samen door.
• Eet een hap aardappelpuree.

Werkt dit niet en gaat de visgraat maar niet uit je keel? Je kunt contact opnemen met de huisarts. Deze kan met een speciaal tangetje of een pincet vaak eenvoudig de visgraat verwijderen.

In extreme gevallen of als de visgraat verder in de slokdarm blijft hangen, kan met een kleine ingreep de graat worden verwijderd. Vaak ga je hiervoor tijdelijk onder narcose.

Wat als je allergisch bent voor vis?

Als je een allergie hebt voor vis en er blijft dan een graatje hangen, dan kan je luchtpijp opzwellen en je kunt ademhalingsproblemen krijgen. Je zult echter vaak weten of je allergisch bent of niet, en in de eerste plaats al geen vis eten. Eet je per ongeluk toch vis terwijl je er een allergie voor hebt? Blijf rustig ademen en vergeet vooral niet goed uit te ademen. Bel de huisarts, meld je allergische klachten, en je zult direct horen wat de beste stappen zijn.