Sporten of bewegen met een gebroken pols

Sporten of bewegen met een gebroken pols kan erg lastig zijn. Een gebroken pols heeft meer invloed op sporten dan veelal gedacht wordt, omdat veel bewegingen niet goed zijn voor het bot. De fractuur kan verschillen van een klein haarscheurtje in het bot tot een ernstige breuk. In alle gevallen geldt dat het bot enigszins ontlast moet worden. Vraag de arts altijd om raad, want hij of zij zal je met alles kunnen helpen wat nodig is. Veel sporten kunnen toch nog beoefend worden, maar helaas zijn er ook veel sporten die niet meer beoefend kunnen worden. Het lichaam zal nog goed getraind kunnen worden, met uitzondering van de arm met de breuk.

Soort fractuur van de pols, welk bot is gebroken?

De pols kent één bot dat vanuit de arm komt en twee verschillende botten die vanuit de hand komen. De radius - spaakbeen - is onderdeel van het polsgewricht. De radius is gelegen in de onderarm en naast de radius ligt de ulna - de ellepijp. Vanuit de hand articuleren er twee botten direct met de pols. Het scaphoideum - het scheepvormig botje - en het lunatum - het maanvormig botje - articuleren met de radius. Articuleren betekent dat het een gewricht vormt met een ander bot. In dit geval vormt de radius dus een gewricht met het scaphoideum en het lunatum.

Breder gezien kunnen er meer botten tot het polsgewricht worden gerekend, maar in medische termen zijn het slechts deze drie botten. Officieus horen ook triquetrum, pisiformis, trapezium, trapezoideum, capitatum en hamatum bij de pols. Dit betekent dat in de Nederlandse volksmond dit alles bij het polsgewricht hoort. In principe zijn dit andere gewrichten en gewrichtslijnen, maar ze articuleren wel direct met het polsgewricht.

Vaak wordt de ulna ook gerekend tot het polsgewricht, echter is dit in feite fout, omdat het niet articuleert met de eerder genoemde botten. De ulna zit wel direct naast de radius en speelt een belangrijk rol in het draaien van de arm. Mocht de ulna gebroken zijn, dan kan het wel lastig zijn de pols te bewegen. Het draaien van de onderarm en het bewegen van de pols kan extreem pijnlijk zijn. De kans dat alleen de ulna breekt is echter klein, behalve als het een haarscheur is.

In de pols zijn een groot aantal verschillende soorten fracturen mogelijk. Ook combinaties van diverse fracturen komen voor, maar in de meeste gevallen is er een fractuur in slechts één van de twee botten. Er kan een haarscheurtje in het bot voorkomen, dit betekent in het algemeen dat de pols tussen de twee en de vier weken in het gips moet. Het haarscheurtje verzwakt het bot enigszins, maar meestal herstelt het bot weer volledig en raakt het bot niet verzwakt. Bij een enkelvoudige, simpele fractuur verzwakt het bot wel, maar meestal is de breuk niet enorm ingrijpend. De breuk is na vier tot zes weken in het gips weer weg en vaak blijven er geen chronische klachten.

Bij meervoudige fracturen is dit anders, want vaak komt er dan veel fysiologie bij kijken. Het is namelijk belangrijk hoe het lichaam de breuk herstelt, hoe snel dit gaat, hoe het bot op dat moment staat en of de breuk niet té complex is voor automatisch fysiologisch herstel. Meervoudige fracturen kunnen een aantal botbreuken zijn, maar ook een verbrijzeling wordt aangeduid als meervoudige fractuur. Bij meervoudige fracturen wordt er eerst geopereerd en daarna gaat er vaak een pin in de arm, zo dicht mogelijk bij het polsgewricht. Deze pin zorgt er voor dat het bot weer op zijn eigen plek groeit en dat de weefselstructuren van het bot zo goed mogelijk herstellen. Dit is allemaal om de stevigheid van het bot zo hoog mogelijk te laten zijn.

Pijngrens bereikt

Zodra de pijngrens bereikt wordt - het moment waarop de pijn hinderlijk wordt of problemen veroorzaakt - moet er met onmiddellijke ingang gestopt worden met het verder belasten van de pols. Dit kan betekenen dat er relatief snel gestopt moet worden met enige belasting, maar het kan ook een relatief lang duren, afhankelijk van persoon tot persoon en van klacht tot klacht. De ene fractuur is de andere niet, want een verbrijzeling is niet vergelijkbaar met een haarscheur in het bot.

De pijngrens is een zeer belangrijk iets om rekening mee te houden, omdat het eigenlijk het herstel bepaalt van een breuk. Mocht er bijna geen grens zijn, dan kan het meer belast worden. Door een hogere belasting en belastbaarheid krijgen de spieren en botten sneller hun oorspronkelijke functie terug. Vorm volgt functie, wat betekent dat de botten weer sneller helemaal goed zijn, zodra de functie er weer is en volledig gebruikt wordt.

De herstellende breuk

Een herstellende breuk is zeer kwetsbaar en daarom moet er zeer voorzichtig gesport worden, zodat de breuk niet verergert of slechter herstelt. Een herstellende breuk kan een ontstekingsreactie teweeg brengen. Er zijn vijf verschijnselen die horen bij een ontstekingsreactie, in het kort:

• Pijn
• Jeuk
• Vocht
• Kleurverschil van de huid
• Warmteverschil

Sporten die absoluut mogelijk zijn

Er zijn zeer veel verschillende sporten die mogelijk zijn. Van wandelen, tot hardlopen en zelf fietsen. Verder zijn ook enkele andere sporten mogelijk, zoals voetbal, motorsporten en denksporten. Desondanks worden een aantal van deze sporten afgeraden afhankelijk van hoe ver de gebroken pols is qua herstel. Als er nog amper herstel aanwezig is, dan wordt er vaak afgeraden om enige sport te doen, behalve wandelen en soms hardlopen. Voetbal is een contactsport, wat automatisch de risico's verhoogt dat het alsnog verder mis gaat.

Belangrijk is om tijdens deze sporten rekening te houden met je eigen pijngrens. Die is per persoon verschillend, waardoor ook andere sporten soms mogelijk zijn. Bovenal is het echter belangrijk om te luisteren naar de behandelend arts. De arts weet wat kan en wat niet kan, omdat elke fractuur anders is. Toch houden ze wel een richtlijn aan en kijken ze heel strak naar het herstel. Vraag naar de herstelperiode en wanneer de arts het voor mogelijk acht dat je weer mag sporten. De pols zelf bewegen is vaak überhaupt al niet mogelijk, omdat deze in het gips zit.

Mocht dit wel mogelijk zijn, omdat de breuk bijvoorbeeld een haarscheurtje is, dan is het verstandig om te vragen aan de arts hoe veel je de pols mag belasten. Dit is per breuk namelijk enorm verschillend en zodoende is het belangrijk om het na te vragen. Voor een gemiddeld herstel geldt dat de pols na twee weken weer enigszins belast kan worden, zonder dat het polsgewricht beweegt. Na vier weken gaat dit vaak al iets verder en na zes weken, zodra de pols uit het gips komt, moet voornamelijk de mobiliteit nog getraind worden. De kracht kan dan al enigszins getraind zijn, omdat de pols wel enigszins belast kan worden.

Al met al lijdt dit er toe dat sporten zoals hardlopen en wandelen mogelijk zijn. Ook sommige motorsporten zijn beperkt mogelijk en denksporten zijn eigenlijk altijd wel mogelijk. Contactsporten - waaronder voetbal - zijn vaak uit den boze, maar toch is er soms wel iets mogelijk in overleg. Er kan bijvoorbeeld wel getraind worden in het geval van voetbal, zolang fysiek lichamelijk contact maar uit de weg wordt gegaan. Fietsen is mogelijk, mits het niet te glad is en er niet te veel op het stuur geleund hoeft te worden. Mountainbiken en wielrennen gaat dus bijna niet, maar door de natuur fietsen of naar de stad fietsen gaat wel.

Sporten die absoluut vermeden moeten worden

Vermijdt ten alle tijden contactsporten.Contactsporten kunnen sporten zijn zoals rugby en American football, maar ook basketbal en voetbal zijn contactsporten. Deze sporten brengen een enorm extra risico met zich mee en verhogen de kans op enig ander letsel. Contactsporten bevatten daarnaast vaak het vasthouden van de bal in de hand, wat eigenlijk niet mogelijk is met een gebroken pols. Het vasthouden wel, maar niet om tegelijkertijd de pols ook fatsoenlijk te gebruiken.

Ook veel balsporten moeten vermeden worden. Balsporten zijn bijvoorbeeld voetbal en basketbal, maar volleybal, cricket, honkbal, softbal en bossaball moeten ook niet gespeeld worden. Balsporten worden namelijk eigenlijk altijd gespeeld met behulp van de armen en een polsfractuur zorgt er voor dat de sporten niet op de juiste manier beoefend kunnen worden.

Andere sporten die niet beoefend moeten worden zijn sporten waarbij ook maar enig gebruik moet worden gemaakt van het polsgewricht. Deze sporten kunnen zeer variëren, maar hieronder vallen onder andere turnen, vormen van atletiek en wielrensporten. Vermijd deze te allen tijde, omdat de belasting van het polsgewricht dan ten alle tijden over de belastbaarheid heen gaat. Dit zal er uiteindelijk voor zorgen dat het polsgewricht instabieler wordt dan bij een volledig herstel.

Ga nooit te ver

Ken je eigen limieten, want dit zorgt er voor dat je het polsgewricht nooit te ver zal belasten. Houdt rekening met de belasting en de belastbaarheid van het polsgewricht, want de belasting zou nooit hoger mogen liggen dan de belastbaarheid. Laat ook anderen hier op letten, familieleden, vrienden en collega's. Laat hen je waarschuwen als het echt nodig is, zodat het herstel zo optimaal mogelijk kan zijn. Het kan soms je leven lang je helpen als je de tijd neemt en voorzichtig bent. Zodra de breuk hersteld is kan de fysiotherapeut je verder helpen. Deze zal je helpen de mobiliteit, stabiliteit en kracht te verhogen.