Bloom-syndroom: Afwijkingen aan gestalte, huid en gezicht

Het Bloom-syndroom is een erfelijke ziekte, gekenmerkt door een groeistoornis, een huiduitslag die vooral optreedt bij blootstelling aan de zon en een sterk verhoogd risico op kanker. Patiënten vertonen ook typische gezichtsafwijkingen, en diverse andere symptomen kunnen zich voordoen. De behandeling van het Bloom-syndroom is voornamelijk gericht op preventie. De Amerikaanse dermatoloog Dr. David Bloom beschreef de aandoening voor het eerst in de medische literatuur in 1954.

• Synoniemen Bloom-syndroom
• Epidemiologie syndroom van Bloom
• Oorzaken en erfelijkheid
• Symptomen aan gestalte, huid en gezicht
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Synoniemen Bloom-syndroom

Het Bloom-syndroom (BS, BSyn) is bekend onder de volgende synoniemen:

• Aangeboren telangiectatic erythema
• Dwerggroei, type Levi
• Het Bloom-Torre-Machacek syndroom
• Kort gestalte en telangiëctasieën op het gezicht
• Kort gestalte, teleangiëctasieën met erytheem van het gezicht
• Syndroom van Bloom

Epidemiologie syndroom van Bloom

Deze zeldzame aandoening heeft sinds de eerste beschrijving enkele honderden patiënten aangetast. Ongeveer één derde van de patiënten die in de medische literatuur zijn beschreven, zijn Ashkenazi Joden of patiënten met voorouders uit Oekraïne of Polen. Ten minste 1 op de 100 Asjkenazische Joden is drager van de ziekte. Ook zijn enkele Japanse families getroffen door de ziekte. Mannen zijn iets vaker dan vrouwen getroffen.

Oorzaken en erfelijkheid

Genmutatie

Het gen voor het Bloom-syndroom bevindt zich op chromosoom 15 (locus band 15q26.1). Mutaties in het BLM-gen resulteren in het Bloom-syndroom. Deze mutaties veroorzaken fouten tijdens de DNA-replicatie, wat leidt tot een verhoogd aantal chromosoombreuken en herschikkingen. Het lichaam is niet in staat deze fouten in de cellen te herstellen, wat resulteert in de symptomen van het Bloom-syndroom.

Overervingspatroon

Voor het ontstaan van het syndroom zijn twee kopieën van het gemuteerde gen nodig. De aandoening kent dus een autosomaal recessief overervingspatroon.

Symptomen aan gestalte, huid en gezicht

Het Bloom-syndroom is een erfelijke aandoening gekenmerkt door een klein gestalte, een huiduitslag die zich ontwikkelt na blootstelling aan de zon, en een sterk verhoogd risico op kanker. Ook gezichtsafwijkingen en bijkomende symptomen kunnen zich voordoen. De symptomen manifesteren zich vanaf de geboorte of in de eerste levensmaanden van de patiënt.

Gestalte

Patiënten met het Bloom-syndroom vertonen vanaf de geboorte groeistoornissen. Dit uit zich in een achterstand in lengte (kort gestalte) en gewicht. De maximale lengte bij volwassenen bedraagt zelden meer dan 152 cm. Voedingsproblemen en gastro-oesofageale reflux (brandend maagzuur door maaginhoud die terugvloeit naar de slokdarm) komen vaak voor bij baby's.

Huid

De huidgerelateerde symptomen variëren van mild tot ernstig. De huid van patiënten is gevoelig voor blootstelling aan de zon (medische term: fotosensitiviteit). De blootgestelde gebieden krijgen een zeer rode huidskleur, vooral op het gezicht. Op de huid van de neus en wangen verschijnt vaak een rode vlindervormige vlek. Deze huiduitslag kan ook optreden op andere door de zon blootgestelde gebieden, zoals de rug van de handen en onderarmen. In de huiduitslag kunnen soms teleangiëctasieën worden waargenomen. Dit zijn kleine clusters van vergrote bloedvaten, die soms ook zichtbaar zijn in de ogen. Andere huidgerelateerde afwijkingen omvatten huidplekken die lichter of donkerder zijn dan de omliggende gebieden (respectievelijk hypopigmentatie of hyperpigmentatie). Deze café-au-lait-vlekken (koffie-met-melk-vlekken) verschijnen op huidgebieden die niet aan de zon zijn blootgesteld, en hun ontwikkeling is niet gerelateerd aan de uitslag.

Kanker

Patiënten met het Bloom-syndroom hebben 150 tot 300 keer meer risico op het ontwikkelen van bijna elk type kanker. Ongeveer 20% van de patiënten ontwikkelt uiteindelijk kanker. Kanker ontstaat meestal op jongere leeftijd dan in de algemene bevolking (gemiddeld rond de 25-jarige leeftijd), en getroffen patiënten ontwikkelen vaak meer dan één type kanker. Leukemie en lymfoom zijn de meest voorkomende vormen van kanker. Mannen met het Bloom-syndroom hebben iets vaker kanker dan vrouwen.

Gezicht

De patiënt vertoont typische gezichtsafwijkingen, vaak gecombineerd met een hoge stem. Het gezicht en het hoofd zijn opvallend lang en smal, wat resulteert uit een gebrek aan onderhuids vet. De patiënt heeft een kleine onderkaak, en de neus is prominent. De patiënt heeft ook relatief grote flaporen. Tandheelkundige afwijkingen kunnen voorkomen. Soms heeft de patiënt een rode gelaatsuitdrukking door de teleangiëctasieën in het gezicht, veroorzaakt door de vlinderpatroonvormige uitslag op de wangen en neus. Ook is cheilitis mogelijk, wat een zwelling van de lippen inhoudt die gepaard gaat met korstvorming of bloedingen.

Andere symptomen

De patiënt heeft lange ledematen, met name lange armen in verhouding tot de lengte. Ook de handen en voeten zijn vaak onevenredig lang. Andere kenmerken omvatten ontwikkelingsstoornissen, een verhoogd risico op diabetes mellitus (suikerziekte), chronisch obstructief longlijden (COPD), en milde afwijkingen van het immuunsysteem die leiden tot terugkerende infecties van de bovenste luchtwegen, de oren en de longen tijdens de kindertijd. Diarree en braken komen af en toe voor. Polydactylie en cysten (abnormaal gevormde holten in het lichaam) aan de basis van de wervelkolom zijn andere mogelijke symptomen. Mannen met het Bloom-syndroom produceren meestal geen sperma en zijn daardoor onvruchtbaar (mannelijke onvruchtbaarheid). Vrouwen met deze aandoening hebben over het algemeen een verminderde vruchtbaarheid (vrouwelijke onvruchtbaarheid) en de menopauze begint op jongere leeftijd dan gebruikelijk.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De diagnose van het Bloom-syndroom wordt gesteld aan de hand van de typische zichtbare kenmerken van het syndroom.

Diagnostisch onderzoek

De arts voert een bloedonderzoek en een genetisch onderzoek uit, en neemt daarnaast een huidbiopsie. De resultaten van deze onderzoeken bevestigen de diagnose van de ziekte.

Differentiële diagnose

Symptomen van de volgende aandoeningen kunnen lijken op die van het Bloom-syndroom, wat deze aandoeningen nuttig maakt voor een differentiële diagnose:

• Ataxia telangiectasia
• Fanconi anemie
• Het Cockayne-syndroom (CS)
• Het Rothmund-Thomson syndroom
• Xeroderma pigmentosum (symptomen aan ogen, huid en hersenen onder invloed van zonlicht)

Behandeling

De behandeling van het Bloom-syndroom is symptomatisch en ondersteunend. Middelen tegen zonnebrand (rode, pijnlijke huid door blootstelling aan de zon) zijn nuttig, maar het vermijden van direct zonlicht is het belangrijkste. Regelmatige controle bij de dermatoloog is noodzakelijk. Antibiotica worden gebruikt om bacteriële infecties te bestrijden. Indien de patiënt kanker ontwikkelt, wordt vaak een lagere dosis radiotherapie en chemotherapie toegepast vanwege de verhoogde gevoeligheid van het lichaam.

Prognose

De huidgerelateerde symptomen verbeteren enigszins naarmate de patiënt ouder wordt. De verdere vooruitzichten zijn afhankelijk van de specifieke symptomen en hun ernst.

Complicaties

Patiënten met het Bloom-syndroom kunnen een verhoogd risico lopen op de volgende complicaties:

• Verhoogd risico op verschillende soorten kanker
• Chronische huidproblemen en foto-gevoeligheid
• Verminderde vruchtbaarheid bij zowel mannen als vrouwen
• Langdurige infecties door een verzwakt immuunsysteem
• Onderontwikkeling van organen en structuren

Preventie

Preventie van het Bloom-syndroom richt zich voornamelijk op het beheersen van de symptomen en het voorkomen van complicaties. Dit omvat:

• Vermijden van blootstelling aan de zon door beschermende kleding en zonnebrandmiddelen te gebruiken
• Regelmatige dermatologische controles om huidproblemen vroegtijdig op te sporen
• Vroege screening en monitoring voor kankervorming
• Behandeling van infecties en andere bijkomende aandoeningen
• Ondersteuning bij vruchtbaarheidsproblemen indien nodig