Neglect: het negeren van één kant van lichaam en omgeving

Neclect is een medisch fenomeen, waarbij de patiënt geen aandacht geeft aan één zijde (links of rechts) van zichzelf en de wereld om hem heen. Dit komt niet doordat er iets mis is met de ogen van deze persoon, maar door een hersenbeschadiging, meestal door een beroerte. Een voorbeeld van de vele symptomen is het slechts scheren van één zijde van de baard of het opmaken van slechts één oog.

Definitie van neglect

Neglect is een aandoening waarbij de linker of rechterzijde, afhankelijk van de oorzaak, genegeerd wordt. Andere benamingen voor neglect zijn unilaterale visuospatiale neglect, hemispatiale neglect, hemineglect of visuele inattentie. Sommige mensen zijn zich ervan bewust dat ze deze aandoening hebben, anderen weten het niet of ontkennen het. Het niet weten dat er iets mis is, of het ontkennen ervan heet anosognosie, dit kan samen voorkomen met neglect.

Oorzaak van neglect

Neglect wordt niet veroorzaakt door een oogaandoening, wat een logische gedachte zou zijn bij een patiënt die enkel aandacht geeft aan één zijde van zijn gezichtsveld en lichaam. Een oogaandoening kan wel samen met neglect voorkomen, maar het is nooit de oorzaak van neglect. Neglect is een hersenaandoening die meestal voortkomt uit een herseninfarct (ook wel beroerte of cva genoemd).

Wat is een herseninfarct?

Hierbij komt er een propje vast te zitten in één van de bloedvaten van de hersenen, waardoor het achterliggende gebied niet meer van voldoende bloed wordt voorzien. Als gevolg hiervan verliest dit hersengebied (een deel van) zijn functie. De symptomen vinden contralateraal plaats, dus aan de andere kant van het lichaam dan waar de oorzaak in de hersenen ligt. Concreet betekent dit dat als het infarct plaatsvindt in de linkerhersenhelft, het neglect zich zal uiten aan de rechterzijde van de patiënt. Andersom zal een beroerte in de rechterhersenhelft zich uiten in een ‘left neglect’ (dus het negeren van de linkerzijde). Deze laatste variant is het meest voorkomend.

De oorzaak van het meer voorkomen van left neglect is nog niet helemaal duidelijk (anno 2016). Een theorie is dat het komt doordat de rechterhersenhelft (die dus zorgt voor left neglect) meer te maken heeft met het ruimtelijke beeld en de stimuli uit de omgeving dan de linker hersenhelft. De linkerhersenhelft is meer gespecialiseerd in bijvoorbeeld taal en dus zal schade in de linkerhersenhelft vaker zorgen voor een stoornis in bijvoorbeeld het spreken dan dat het zich zal uiten in right neglect. Bij een deel van de linkshandige personen is de hersenfunctie tegenovergesteld hieraan, waardoor een beschadiging in de linkerhersenhelft wel voor right neglect kan zorgen.

Symptomen van left neglect

Uitgaande van de meest voorkomende vorm, left neglect, zal een patiënt zijn linkerkant volledig negeren. Het verschilt hierbij per persoon hoe ernstig de neglect is en welke symptomen iemand heeft. Enkele voorbeelden van symptomen die voorkomen bij mensen met neglect zijn:

• Alleen de rechter sok aantrekken;
• Alleen de rechterzijde van het bord leegeten, als vervolgens het bord 180 graden gedraaid wordt, zal de persoon de rest ook opeten;
• Slechts één zijde van het gezicht opmaken;
• Alleen de rechterzijde van het haar kammen;
• Het niet herkennen van de linkerarm of been als van zichzelf. Het komt dan voor dat de patiënt denkt dat er iemand anders naast hen in bed ligt, waar deze arm of dit been aan toebehoort.

Diagnose stellen

Een bekende test is om iemand een klok na te laten tekenen, waarbij het resultaat dan meestal is dat alleen de rechterkant van de klok nagetekend wordt. Zo bestaan er vele tests waaruit de dokter (meestal een neuroloog) duidelijk de diagnose van neglect kan stellen.

Belangrijk om te weten is dat neglect geen stoornis is van het zicht. Het is dus zeker niet zo dat de patiënt de linkerkant van zijn omgeving niet kan zien, hij of zij geeft er alleen geen aandacht aan en reageert niet op stimuli afkomstig van de betreffende zijde.

Behandeling van neglect

Neglect zal vrijwel nooit helemaal overgaan, maar het kan wel verbeteren. Een voorbeeld van een behandeling (anno 2016) is scantraining, waarbij de patiënt getraind wordt in het ‘scannen’ van de omgeving. Het doel hierbij is dat de patiënt bewust aandacht gaat geven aan de stimuli afkomstig van de aangedane zijde.