Micropenis: Abnormaal kleine penislengte bij man

Micropenis verwijst naar een penis die aanzienlijk kleiner is dan gemiddeld voor de leeftijd. De exacte definitie verschilt per leeftijdsgroep, maar in het algemeen wordt gesproken van een micropenis wanneer de penislengte meer dan 2,5 standaarddeviaties onder het gemiddelde ligt. Deze aandoening wordt vaak veroorzaakt door een tekort aan mannelijke geslachtshormonen (androgenen) tijdens de foetale ontwikkeling, wat kan samenhangen met hormonale stoornissen of genetische afwijkingen. De diagnose wordt gesteld op basis van een lichamelijk onderzoek en soms aanvullende tests. Behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en kan bestaan uit hormoontherapie of chirurgie. Hoewel micropenis een medische aandoening is, is het belangrijk te benadrukken dat de penisgrootte geen directe invloed heeft op de seksuele functie op volwassen leeftijd.

• Wat is micropenis?
• Epidemiologie van kleine penisgrootte
• Oorzaken
• Hormonale problemen
• Aangeboren aandoeningen
• Androgeenongevoeligheid
• Omgevingsfactoren
• Tekort aan testosteron
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Hormoontherapie
• Chirurgie
• Psychologische ondersteuning
• Prognose van micropenis

Wat is micropenis?

Micropenis is een medische term die verwijst naar een penis die abnormaal klein is in verhouding tot de leeftijd en geslacht van een persoon. De diagnose wordt gesteld op basis van de penislengte, die aanzienlijk kleiner is dan gemiddeld. De uitgerekte penislengte wordt gemeten en vergeleken met de normale maten per leeftijdscategorie.

Bij pasgeboren jongens bedraagt de gemiddelde uitgerekte penislengte normaal maximaal 3,2 cm. In het geval van micropenis is deze lengte vaak beperkt tot 2,4-2,5 cm. Bij kinderen tussen de leeftijd van twee en elf jaar ligt de normale penislengte tussen de 5 en 6,4 cm, terwijl bij jongens met micropenis de uitgerekte lengte maximaal 2,9 tot 3,9 cm is. Bij volwassenen bedraagt de gemiddelde uitgerekte penislengte 13,3 cm, terwijl mannen met micropenis een lengte hebben van maximaal 9,3 cm. Micropenis is zeldzaam en wordt vaak veroorzaakt door hormonale factoren zoals een laag testosterongehalte. Diverse genetische aandoeningen kunnen ook leiden tot een abnormaal kleine penis. De aandoening is meestal bij de geboorte zichtbaar, waardoor een hormonale of chirurgische behandeling vaak al op jonge leeftijd kan worden gestart.

Epidemiologie van kleine penisgrootte

Micropenis is een zeldzame aandoening die voorkomt bij ongeveer 1,5 op de 10.000 mannelijke pasgeborenen. Hoewel de aandoening zeldzaam is, kunnen omgevingsfactoren, zoals blootstelling aan pesticiden tijdens de zwangerschap, bijdragen aan een verhoogd risico. Hierdoor kan micropenis in sommige populaties vaker voorkomen.

Oorzaken

Micropenis kan ontstaan door een aantal factoren, waaronder hormonale onevenwichtigheden, genetische afwijkingen en omgevingsfactoren. Hier volgt een gedetailleerd overzicht van de mogelijke oorzaken:

Hormonale problemen

Een mannelijke baby ondergaat tussen de 0 en 3 maanden na de geboorte een significante toename van testosteron. Deze periode is cruciaal voor de normale ontwikkeling van de penis. Wanneer deze testosteronstijging verstoord is door hormonale problemen, kan dit resulteren in een micropenis. In zeldzame gevallen blijft de oorzaak onbekend, en wordt micropenis idiopathisch genoemd (zonder specifieke oorzaak).

Aangeboren aandoeningen

Enkele genetische aandoeningen die geassocieerd worden met micropenis zijn:

• Abnormale chromosomen
• Tekort aan groeihormoon (groeihormoondeficiëntie): aandoening gekenmerkt door een tekort aan groeihormonen
• Cat Eye Syndroom: aandoening met iriscoloboom en andere symptomen
• Kallmann-syndroom: aandoening gekenmerkt door afwezigheid van puberteit en reukstoornissen
• Klinefelter-syndroom: aandoening met kleine testikels en mannelijke onvruchtbaarheid
• Laurence-Moon-syndroom
• LEOPARD-syndroom: aandoening met symptomen aan huid, ogen, hart en groei
• Potocki-Shaffer Syndroom: aandoening met symptomen aan bot en gezicht
• Prader-Willi-syndroom
• Robinow-syndroom: aandoening met afwijkingen aan gestalte, gezicht en skelet
• Hypogonadotroop hypogonadisme

Androgeenongevoeligheid

Bij androgeenongevoeligheid reageert het lichaam niet normaal op testosteron, zelfs als de testosteronspiegels normaal zijn. Deze aandoening kan de ontwikkeling van de penis beïnvloeden en leiden tot micropenis.

Omgevingsfactoren

In sommige gevallen kan micropenis optreden als gevolg van blootstelling van de moeder aan pesticiden of andere toxische chemicaliën tijdens de zwangerschap. Deze blootstelling kan de normale ontwikkeling van de penis bij de foetus verstoren.

Tekort aan testosteron

Een tekort aan testosteron tijdens de zwangerschap is een veelvoorkomende oorzaak van micropenis. Testosteron is essentieel voor de ontwikkeling van de mannelijke geslachtsorganen. Een tekort kan ontstaan als gevolg van onvoldoende productie van testosteron door de foetus of onvoldoende productie van humaan choriongonadotrofine (hCG) door de moeder, wat normaal gesproken de testosteronproductie stimuleert.

Symptomen

Bij mannen met micropenis zijn de inwendige geslachtsorganen en testikels vaak normaal ontwikkeld. Aangezien hormonale problemen vaak de oorzaak zijn van micropenis, kunnen mannen met deze aandoening ook andere symptomen vertonen. Wanneer micropenis een symptoom is van een ander syndroom, zullen vaak ook andere tekenen van dat syndroom aanwezig zijn.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
Veel mannen maken zich zorgen over de grootte van hun penis en denken vaak dat deze kleiner is dan gemiddeld, zelfs als dat niet het geval is. Als een man vermoedt dat hij een micropenis heeft, is het raadzaam om een arts te raadplegen. Meestal wordt micropenis al bij de geboorte gediagnosticeerd. Artsen meten de uitgerekte lengte van de penis en zoeken naar andere tekenen van hormonale afwijkingen of bijkomende symptomen. Als de penis van een pasgeborene abnormaal klein is, worden aanvullende onderzoeken uitgevoerd om de oorzaak te achterhalen, zoals:

• Beeldvormende onderzoeken: Artsen gebruiken beeldvormende onderzoeken zoals een echografie van het bekkengebied of een MRI-scan om de geslachtsorganen en omliggende structuren te bekijken.
• Bloedonderzoek: Dit onderzoek controleert de hormoonspiegels van de baby en kan ook genetische tests omvatten om afwijkingen in het geslachtshormoon of chromosomen op te sporen.
• Lichamelijk onderzoek: De arts meet de penis en controleert op andere symptomen, zoals abnormale gezwellen of afwijkingen in de testikels.

Differentiële diagnose
Er zijn verschillende aandoeningen die kunnen leiden tot een kleinere dan normale penis, maar waarbij geen sprake is van micropenis. Deze aandoeningen kunnen onder andere ontstaan na een besnijdenis. Alternatieve diagnoses voor micropenis zijn:

• Begraven penis: penis bedekt door overtollige huid in de schaamstreek of balzak, of door buikvet
• Vangen penis: onvoldoende huid rondom de penis
• Zwemvliespenis: extra huid die het scrotum en de penis met elkaar verbindt

Behandeling

De behandeling van micropenis richt zich op het vergroten van de penisomvang en het verbeteren van de zelfverzekerdheid van de patiënt.

Hormoontherapie

Testosteronbehandelingen zijn vaak effectief in het bevorderen van de groei van de penis. Dit kan worden bereikt door het aanbrengen van testosteroncrème op de geslachtsdelen tijdens de kindertijd of door het toedienen van intramusculaire testosteroninjecties. Deze behandelingen zijn meestal effectiever wanneer ze vóór de puberteit worden gestart. Afhankelijk van de oorzaak van micropenis kan de penis tot 100% in lengte toenemen met testosterontherapie. Het is cruciaal dat een nauwkeurige diagnose wordt gesteld om de juiste hormoonbehandeling te bepalen.

Chirurgie

Wanneer hormoonbehandelingen niet effectief zijn, kan chirurgie worden overwogen. Dit kan het plaatsen van een penisimplantaat omvatten, wat de penis een groter uiterlijk kan geven. Chirurgie brengt echter risico's met zich mee, zoals infectie of complicaties door het implantaat.

Psychologische ondersteuning

Naast medische behandelingen kan psychologische ondersteuning een belangrijke rol spelen bij het omgaan met micropenis. Therapie kan helpen bij het versterken van zelfvertrouwen en het omgaan met emotionele uitdagingen die samenhangen met de aandoening. Dit draagt bij aan een beter algemeen welzijn en een bevredigend seksleven.

Prognose van micropenis

De meeste mannen met micropenis hebben een normale seksuele functie. Ze kunnen urineren, masturberen en een orgasme ervaren. Sommige mannen vinden het moeilijker om de urinestraal te richten en vinden het nuttig om te zitten bij het plassen. Hoewel micropenis de seksuele ervaring kan beïnvloeden door zorgen over de grootte, blijven veel mannen in staat om een bevredigend seksleven te hebben. Testosteronbehandelingen tijdens de kindertijd kunnen goede resultaten opleveren, maar het is mogelijk dat de penis nooit de gemiddelde grootte bereikt. Dit heeft echter meestal geen invloed op de seksuele functie of identiteit. Een breed scala aan penisgroottes is normaal, en een gezond seksleven is mogelijk met een kleinere penis. Therapie kan ook helpen om angst over de penisgrootte of seksuele prestaties te overwinnen.

Lees verder

• Groeihormoondeficiëntie: Tekort (gebrek) aan groeihormonen