Hallux rigidus: Artrose aan gewricht grote teen met pijn

Hallux rigidus: Artrose aan gewricht grote teen met pijn Hallux rigidus is een aandoening van de grote teen waarbij het gewricht pijnlijk en verstijfd raakt. Deze aandoening is meestal het gevolg van slijtage van het grote teengewricht door artrose. Naarmate de artrose vordert, ontstaan er buigingsproblemen met de grote teen. Dit kan aanzienlijke problemen veroorzaken, omdat de grote teen essentieel is voor activiteiten zoals lopen, bukken, klimmen en staan. Diverse behandelingsopties zijn beschikbaar, en de keuze van de behandeling hangt af van verschillende factoren. In de meeste gevallen wordt een niet-invasieve behandeling aanbevolen wanneer de aandoening in een vroeg stadium wordt ontdekt. Indien een operatie noodzakelijk is, herstellen patiënten doorgaans volledig binnen enkele maanden.

Epidemiologie

Hallux rigidus komt meestal voor bij volwassenen tussen de dertig en zestig jaar oud. Hoewel de aandoening op elke leeftijd kan voorkomen, is deze het meest prevalent in deze leeftijdsgroep.

Oorzaken: Artrose van het grote teengewricht

Hallux rigidus is een vorm van degeneratieve artritis (gewrichtsontsteking). Artrose, een aandoening waarbij het kraakbeen in het gewricht slijt, is de primaire oorzaak van hallux rigidus. De slijtage van het kraakbeen leidt tot stijfheid en pijn in het gewricht van de grote teen.

Risicofactoren van hallux rigidus

Afwijkingen aan voet en grote teen

Hallux rigidus ontwikkelt zich vaak bij patiënten met voetafwijkingen die de functie van de voet en grote teen beïnvloeden. Mensen met platvoeten of een afwijkende teenstand hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van hallux rigidus.

Genetische factoren

Bij sommige patiënten komt hallux rigidus familiair voor, wat kan wijzen op een genetische aanleg voor de aandoening.

Letsels

Trauma, zoals een gebroken grote teen, kan bijdragen aan de ontwikkeling van hallux rigidus. Letsels kunnen het kraakbeen beschadigen en leiden tot vroege slijtage.

Ontstekingsziekten

Hallux rigidus kan ook ontstaan door ontstekingsziekten zoals reumatoïde artritis of jicht, die de gewrichten beïnvloeden en bijdragen aan kraakbeenverlies.

Overmatig gebruik

Overmatig gebruik van de grote teen, vooral bij activiteiten of banen die veel druk op de teen uitoefenen, kan bijdragen aan de ontwikkeling van hallux rigidus. Activiteiten waarbij frequent gebukt of gehurkt wordt, kunnen het risico verhogen.

Symptomen: Pijn en stijfheid

Vroeg stadium

In de vroege stadia van hallux rigidus kunnen de volgende symptomen optreden:

Later stadium

Naarmate de aandoening verergert, kunnen de volgende symptomen optreden:
  • Doffe pijn in de heup (heuppijn), knie (kniepijn) of onderrug (lage rugpijn) door veranderingen in de loopstijl
  • Manken (in ernstige gevallen)
  • Moeilijkheden bij het dragen van schoenen door de ontwikkeling van botsporen (benige uitsteeksels rond het gewricht)
  • Pijn, zelfs in rust

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
Een vroege diagnose van hallux rigidus is cruciaal voor effectieve behandeling. Als botsporen aanwezig zijn, kan de aandoening moeilijker te behandelen zijn. De arts verwijst vaak door naar een voet- en enkelchirurg voor verdere evaluatie. Tijdens het lichamelijk onderzoek onderzoekt de chirurg de voeten en test hij het bewegingsbereik van de grote teen. Röntgenfoto's worden vaak besteld om de mate van artrose en de aanwezigheid van botsporen of andere afwijkingen te beoordelen.

Differentiële diagnose
Hallux rigidus wordt soms verward met een bunion (hallux valgus), een pijnlijke misvorming van het gewricht van de grote teen. Hoewel beide aandoeningen het grote teengewricht aantasten, verschillen ze in oorzaak en behandeling.

Behandeling van hallux rigidus

Niet-chirurgische behandeling

Bij een vroege diagnose kan hallux rigidus vaak met niet-chirurgische methoden worden behandeld. Voor patiënten met milde tot matige symptomen kunnen de volgende behandelingen nuttig zijn:
  • Fysiotherapie: Ultrasone therapie of andere fysiotherapie-oefeningen kunnen tijdelijke verlichting van de klachten bieden.
  • Injectietherapie: Injecties met corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) kunnen ontstekingen en pijn verminderen.
  • Medicijnen: Orale NSAID's (niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen), zoals ibuprofen, kunnen pijn en ontsteking verlichten.
  • Schoenwijzigingen: Het dragen van brede schoenen met voldoende ruimte voor de tenen en schokabsorberende zolen kan de druk op de tenen verminderen. Schoenen met een goede 'afrol' en zonder hoge hakken zijn aanbevolen.
  • Steunzolen: Aangepaste steunzolen kunnen de voetfunctie verbeteren en de druk op de tenen verminderen.

Operatie

In gevallen waarbij niet-chirurgische behandelingen niet voldoende zijn, kan een operatie noodzakelijk zijn. Er zijn verschillende chirurgische opties voor de behandeling van hallux rigidus. De keuze van de procedure hangt af van de röntgenresultaten, de leeftijd van de patiënt, het activiteitenniveau en andere factoren. Chirurgische ingrepen kunnen variëren van het verwijderen van botsporen tot het fusie van het gewricht.

Prognose

Hallux rigidus is een progressieve aandoening, wat betekent dat de bewegingsvrijheid van de grote teen afneemt naarmate de tijd vordert. In een vroeg stadium is er sprake van ‘hallux limitus’, waarbij de beweging van de grote teen beperkt is. Naarmate de aandoening vordert, kan de grote teen volledig stijf worden, wat bekend staat als ‘hallux rigidus’. Dankzij tijdige behandeling kan echter veel van de functie van de teen worden hersteld. De duur van de herstelperiode varieert afhankelijk van de uitgevoerde behandeling. Gemiddeld kan het herstel enkele weken tot maanden duren, waarbij de patiënt na ongeveer zes weken zijn activiteiten geleidelijk kan hervatten en de voet meestal volledig hersteld is na drie tot zes maanden.

Complicaties van hallux rigidus

Complicaties die kunnen optreden na een operatie aan het gewricht van de grote teen zijn onder andere:
  • Infectie
  • Nabloeding
  • Trombose en longembolie (afsluiting van een slagader in de longen)
  • Zwelling
  • Niet goed genezen van het bot
  • Zenuwschade (meestal tijdelijk, maar soms permanent)

Preventie en zelfzorg

Het is niet altijd mogelijk om hallux rigidus te voorkomen, maar er zijn enkele maatregelen die kunnen helpen het risico te verminderen:
  • Adequate schoenkeuze: Draag goed passende, comfortabele schoenen met voldoende ruimte voor de tenen en goede ondersteuning.
  • Vermijden van overbelasting: Probeer overmatige druk of herhaaldelijke belasting van de grote teen te vermijden.
  • Vroegtijdige behandeling: Raadpleeg een arts bij vroege symptomen om verdere progressie van de aandoening te voorkomen.
  • Regelmatige fysiotherapie: Overweeg fysiotherapie-oefeningen om de voetfunctie te behouden en stijfheid te verminderen.

Met deze informatie kun je een duidelijk overzicht krijgen van hallux rigidus, de oorzaken, symptomen, diagnostische methoden en behandelingsopties. Het nemen van gepaste maatregelen en tijdige medische interventie kunnen helpen om de kwaliteit van leven te verbeteren en complicaties te voorkomen.

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Gezwollen grote teen: oorzaken van zwelling in dikke teenGezwollen grote teen: oorzaken van zwelling in dikke teenEen gezwollen grote teen of dikke teen kan je ellendig doen voelen. Je grote teen is belangrijk bij het lopen en bij het…
Stijve grote teen (hallux rigidus): oorzaken en behandelingStijve grote teen (hallux rigidus): oorzaken en behandelingBij een hallux rigidus is er sprake van een stijve grote teen. Een verstijft groot teengewricht treft niet alleen oudere…
Hallux Valgus: het scheefgroeien van de grote teenHallux Valgus: het scheefgroeien van de grote teenBij pijnklachten aan de voet, en met name aan het gebied rond het grote teengewricht, kan het zijn dat je last hebt van…
Pijn in de tenen: oorzaken van pijnlijke tenen of teenpijnPijn in de tenen: oorzaken van pijnlijke tenen of teenpijnWat is pijn in tenen en wat veroorzaakt pijnlijke tenen of teenpijn? Pijn in je teen is een ongemakkelijk gevoel in één…

Micropenis: Abnormaal kleine penislengte bij manMicropenis: Abnormaal kleine penislengte bij manMicropenis verwijst naar een penis die aanzienlijk kleiner is dan gemiddeld voor de leeftijd. De exacte definitie versch…
Scheerbultjes: bultjes na het scheren voorkomen bij mannenScheerbultjes: bultjes na het scheren voorkomen bij mannenScheerbultjes, ook bekend als razor bumps en pseudofolliculitis barbae, zijn kleine bultjes op de huid die ontstaan R…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: J. Lengerke 20:22, 28. Mai 2009 (CEST), Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Geraadpleegd op 27 november 2018:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Hallux rigidus (stijfheid van de grote teen), http://www.azklina.be/medisch-aanbod/medische-diensten/orthopedie/hallux-rigidus-stijfheid-van-de-grote-teen
  • Hallux rigidus, http://www.mayfairfootcare.com/hallux-rigidus.php
  • Hallux rigidus, https://www.foothealthfacts.org/conditions/hallux-rigidus
  • Overview of Hallux Rigidus Symptoms and Treatments, https://www.verywellhealth.com/hallux-rigidus-what-you-need-to-know-2552020
  • Wat is een hallux rigidus?, https://orthoantwerpen.be/meer/hallux-rigidus/
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 06-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.