Pijnlijke grote teen: Oorzaken pijn aan groteteengewricht
Het metatarsofalangeale (MTP) gewricht verbindt de grote teen met de voet. Dit gewricht speelt een cruciale rol bij het ondersteunen van het lichaam en het mogelijk maken van de op-en-neer beweging van de teen. Diverse aandoeningen kunnen het MTP-gewricht aantasten, wat leidt tot pijn en zwelling rondom de grote teen. Dit kan het bewegingsbereik van de teen beperken en gepaard gaan met andere symptomen zoals zwelling, blauwe plekken, afwijkende positie en gewrichtsstijfheid. Hoewel enkele huishoudelijke remedies vaak verlichting kunnen bieden, kan bij chronische aandoeningen zoals artrose soms een langdurige medische behandeling noodzakelijk zijn. Het volgen van enkele preventieve maatregelen kan helpen om het risico op een pijnlijk groot teengewricht te verminderen. Een van de belangrijkste tips is het dragen van geschikt schoeisel.
Anatomie teen en relatie tot pijnlijke grote teen of tenen
Structuur van de grote teen
De teen is een complex anatomisch onderdeel van de voet, bestaande uit verschillende botten, gewrichten, spieren en weefsels. De grote teen, of hallux, speelt een cruciale rol in het behouden van balans en mobiliteit. Wanneer de grote teen pijn doet, kan dit een aanzienlijke invloed hebben op het dagelijks functioneren van een patiënt. De grote teen bestaat uit twee falangen (de proximale en distale falang), en is verbonden met het metatarsale bot via het metatarsophalangeale gewricht.
Functie van de grote teen
Deze structuur maakt het mogelijk om bewegingen uit te voeren die essentieel zijn voor lopen en staan. De proximale falang vormt de basis van de grote teen, terwijl de distale falang de punt van de teen vormt. De gewrichten in de teen zijn omgeven door een gewrichtskapsel dat helpt bij het stabiliseren van de teen tijdens beweging. De grote teen is essentieel voor het afzetten tijdens het lopen. Het draagt bij aan de voortstuwing van het lichaam en speelt een rol in de schokabsorptie.
Oorzaken van pijn in de grote teen
Pijn in de grote teen kan verschillende oorzaken hebben, waaronder letsel, artritis, bursitis of hallux valgus. Letsel aan de grote teen kan ontstaan door een val, een directe impact of overbelasting. Artritis, zoals osteoartritis of jicht, kan ook leiden tot pijn en ontsteking in de gewrichten van de grote teen. Bursitis, een ontsteking van de slijmbeurzen rond de gewrichten, kan ook bijdragen aan de pijn in de grote teen.
Impact van hallux valgus
Bij hallux valgus, ook bekend als een bunion, verschuift het eerste metatarsale bot naar buiten, waardoor de grote teen naar binnen kantelt. Dit kan niet alleen pijn en ongemak veroorzaken, maar ook invloed hebben op het schoeisel en de algehele voetfunctie. Het begrijpen van de anatomie van de teen en de functie van de grote teen is belangrijk voor het diagnosticeren en behandelen van pijnlijke toestanden. Een grondige evaluatie door een zorgverlener is noodzakelijk om de onderliggende oorzaak van de pijn vast te stellen en een geschikt behandelplan op te stellen.
Epidemiologie
Prevalentie van pijn in de grote teen
De epidemiologie van pijnlijke grote tenen is een belangrijk aspect van de voetgezondheid. Verschillende studies hebben aangetoond dat pijn in de grote teen een veelvoorkomend probleem is, vooral onder bepaalde bevolkingsgroepen. Het begrijpen van de prevalentie en de demografische gegevens is cruciaal voor het ontwikkelen van preventieve strategieën. Pijn in de grote teen komt vaak voor bij zowel mannen als vrouwen, maar blijkt vaker voor te komen bij vrouwen, vooral naarmate zij ouder worden.
Demografische gegevens
Studies suggereren dat tot 30% van de ouderen lijdt aan aandoeningen die pijn in de grote teen veroorzaken. Dit kan te maken hebben met factoren zoals hormonale veranderingen, die het kraakbeen en de gewrichten beïnvloeden. De prevalentie van pijn in de grote teen varieert afhankelijk van verschillende factoren, zoals leeftijd, geslacht en etniciteit. Vrouwen hebben een hogere kans op het ontwikkelen van hallux valgus en andere gerelateerde aandoeningen.
Invloed van andere gezondheidsproblemen
Onder ouderen is er ook een toegenomen incidentie van osteoartritis, wat bijdraagt aan de pijn in de grote teen. Daarnaast kunnen sociaaleconomische factoren ook van invloed zijn op de toegankelijkheid van zorg en de beschikbaarheid van passende schoeisel. Patiënten met pijn in de grote teen hebben vaak bijkomende gezondheidsproblemen, zoals diabetes of obesitas, die de kans op voet- en teenproblemen vergroten.
Rol van preventie en bewustwording
Het begrijpen van de epidemiologie van pijn in de grote teen kan zorgverleners helpen om gerichte behandelstrategieën te ontwikkelen. Door de prevalentie en demografische gegevens in kaart te brengen, kunnen interventies effectiever worden afgestemd op de behoeftes van de getroffen populaties. Het bevorderen van bewustzijn en educatie rondom voetgezondheid kan ook helpen om de impact van deze aandoeningen te verminderen.
Mechanisme van pijnlijke grote teen of tenen
Mechanische belasting en pijn
Het mechanisme achter pijn in de grote teen kan complex zijn en varieert afhankelijk van de onderliggende aandoeningen. Pijn in de grote teen kan optreden door overbelasting van de gewrichten door herhaaldelijke bewegingen of verkeerd schoeisel. Dit kan leiden tot aandoeningen zoals tendinitis of bursitis, die zich manifesteren als pijn en ontsteking rond de grote teen. Overmatige druk op de grote teen kan ook resulteren in ontsteking van de pezen, wat de beweeglijkheid en functie van de teen kan beïnvloeden.
Ontstekingsaandoeningen
Ontstekingsaandoeningen zoals jicht en artritis kunnen ook pijn in de grote teen veroorzaken. Deze aandoeningen leiden tot zwelling en pijn door een verhoogde productie van ontstekingsmediatoren, wat resulteert in beschadiging van het kraakbeen en omliggende weefsels. Bij jicht is er een ophoping van urinezuurkristallen in het gewricht, wat intense pijn en zwelling veroorzaakt, vaak met episodes van acute aanvallen.
Zenuwcompressie
Pijn kan ook voortkomen uit zenuwcompressie of neuropathische pijn, wat kan gebeuren bij aandoeningen zoals Morton-neuroma of andere neuropathieën. Dit kan leiden tot een branderigheid of tinteling in de teen, wat ook bijdraagt aan de algehele pijnervaring. Het begrijpen van deze mechanismen is essentieel voor het formuleren van een effectief behandelplan.
Diagnostische evaluatie
Een grondige diagnostische evaluatie is cruciaal om de specifieke oorzaak van de pijn in de grote teen vast te stellen. Dit omvat het afnemen van een medische geschiedenis, lichamelijk onderzoek en indien nodig beeldvorming. Het identificeren van het onderliggende mechanisme is van groot belang voor het ontwikkelen van een passend behandelplan en het verbeteren van de algehele voetgezondheid.
Oorzaken van pijnlijke grote tenen
Artritis
Artrose
Artrose is een vorm van
artritis waarbij het kraakbeen in de
gewrichten geleidelijk afslijt. Artrose die het
voetgewricht aantast, betreft vaak het MTP-gewricht aan de basis van de grote teen. Door de erosie van het kraakbeen gaan de botten tegen elkaar wrijven, wat leidt tot
pijn en
ontsteking. Dit kan het moeilijk en pijnlijk maken om te
wandelen. Er kunnen ook
osteofyten (benige uitsteeksels) ontstaan rond het teengewricht, wat kan leiden tot
hallux rigidus, waarbij het bewegingsbereik van de grote teen beperkt is. Fysiotherapie kan helpen de symptomen van artrose te verlichten. In gevallen van hallux rigidus kan een operatie soms noodzakelijk zijn.
Jicht
Jicht is een vorm van artritis waarbij urinezuur kristalliseert in de gewrichten. Urinezuur is een afvalproduct dat via de bloedbaan naar de
nieren wordt afgevoerd en vervolgens uit het lichaam wordt geëlimineerd. Bij hoge niveaus van urinezuur vormen zich kleine kristallen in de gewrichten. Deze kristallisatie veroorzaakt ernstige
gewrichtspijn, vaak beginnend in de grote teen, waar het leidt tot scherpe pijn en zwelling. Jicht kan zich soms uitbreiden naar andere lichaamsdelen. Na verloop van tijd kunnen zich onderhuidse
knobbeltjes vormen op de getroffen gebieden. Veel patiënten ondervinden verlichting door fysiotherapie, hoewel in sommige gevallen een operatie noodzakelijk kan zijn.
Reumatoïde artritis
Reumatoïde artritis is een
auto-immuunziekte die de bekleding van de gewrichten aantast en pijnlijke ontstekingen veroorzaakt. Deze ontstekingsziekte begint vaak in de
handen en voeten. Reumatoïde artritis kan leiden tot beschadiging van de weefsels, wat resulteert in tenen die naar beneden krullen. Dit kan leiden tot misvormingen zoals klauwteen of
hamerteen, waarbij de middelste gewricht van de teen een abnormale bocht vertoont, wat vaak gepaard gaat met pijn.
Eeltknobbel onder grote teen (bunion)
Een
bunion is een pijnlijke zwelling die ontstaat aan de zijkant van het MTP-gewricht. Dit leidt tot pijn en zwelling rondom de grote teen, en kan gepaard gaan met
gewrichtsstijfheid, een misvorming van de grote teen en beperkte flexibiliteit. Soms wijst de grote teen naar de tweede teen, wat in
medische termen bekend staat als hallux valgus. Dit kan het dragen van schoenen of lopen bemoeilijken.
Eeltknobbels ontstaan vaak door het dragen van te strakke schoenen. Schoenen met voldoende teenruimte, orthopedische schoenen of steunzolen kunnen de symptomen van bunions verlichten. In zeldzame gevallen kan een operatie nodig zijn.
Ingegroeide teennagel
Ingegroeide teennagels komen vaak voor bij de grote teen, waarbij de randen of hoeken van de teennagel in de huid aan de zijkant van de
nagel groeien. Dit veroorzaakt pijn, gevoeligheid en zwelling, vooral bij druk op de teen. Oorzaken van ingegroeide teennagels zijn onder andere een slechte voethygiëne, blessures en
slecht passende schoenen die druk uitoefenen op het groteteengewricht. Voetballers en balletdansers zijn vaak vatbaar voor ingegroeide teennagels.
Pijnstillers zoals
paracetamol en
ibuprofen kunnen de pijn verlichten. Bij tekenen van infectie, zoals warmte,
roodheid of pus, is het raadzaam een arts te raadplegen.
Topische crèmes of
antibiotica kunnen een infectie voorkomen of behandelen. Het is ook nuttig om teennagels recht af te knippen en goed passende schoenen te dragen om ingegroeide teennagels te voorkomen.
Medicijnen kunnen helpen bij het behandelen van sesamoïditis /
Bron: Stevepb, PixabaySesamoïditis
De sesambeenbotten onder het MTP-gewricht spelen een belangrijke rol bij de beweging van de grote teen. Sesamoïditis is een ontsteking van deze sesambeenbotten en de omliggende pezen, vaak veroorzaakt door overmatig gebruik van de teen. Deze aandoening resulteert in pijn aan de basis van de grote teen, zwelling,
blauwe plekken, en bewegingsproblemen met de teen. Als niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (
NSAID’s) niet effectief zijn, kan de arts
corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) voorschrijven om de ontsteking te verminderen.
Teenverwondingen
Een verwonding kan het groteteengewricht aantasten, bijvoorbeeld door overmatig gebruik dat leidt tot een
stressfractuur (een kleine scheur in het bot door herhaalde belasting). Andere mogelijke verwondingen zijn een
verstuikte teen of een
gebroken teen, die vaak gepaard gaat met
teenpijn. Deze verwondingen kunnen ontstaan door een
turfteen, een veelvoorkomende sportblessure door overmatige of herhaalde druk op een gebogen teen. Deze blessures resulteren in pijn en zwelling van de grote teen. Verstuikingen genezen doorgaans vanzelf met voldoende rust. Indien de verwonding het gevolg is van een bepaalde activiteit, moet deze activiteit worden gestaakt totdat de blessure genezen is. Activiteiten die hebben geleid tot een turfteen moeten tijdelijk worden vermeden.
Risicofactoren voor pijn
Leeftijd
Bepaalde risicofactoren kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van pijn in de grote teen. Leeftijd is een belangrijke factor; naarmate mensen ouder worden, neemt de kans op degeneratieve aandoeningen toe, zoals osteoartritis, die de gewrichten van de grote teen kunnen aantasten.
Schoeisel
Het type schoeisel dat wordt gedragen, is een andere significante risicofactor. Slecht passende schoenen, zoals die met een smalle neus of hoge hakken, kunnen de druk op de grote teen verhogen en bijdragen aan pijnlijke aandoeningen zoals hallux valgus of bunions. Het dragen van ongeschikte schoenen kan de normale functie van de grote teen verstoren en de kans op blessures vergroten.
Genetische aanleg
Genetische aanleg speelt ook een rol bij de ontwikkeling van pijn in de grote teen. Sommige patiënten kunnen erfelijke factoren hebben die hen predisponeren voor voet- en teenproblemen. Dit kan van invloed zijn op de structuur van de voet en de gewrichten, wat leidt tot een verhoogde kans op pijnlijke aandoeningen.
Overgewicht en obesitas
Overgewicht en obesitas zijn belangrijke risicofactoren die de druk op de voeten, inclusief de grote teen, verhogen. Het extra gewicht kan leiden tot een verhoogde belasting van de gewrichten, wat het risico op pijn en ontsteking vergroot. Het handhaven van een gezond lichaamsgewicht is cruciaal voor het behoud van de algehele voetgezondheid.
Bijkomende gezondheidsproblemen
Bijkomende gezondheidsproblemen zoals diabetes of reumatische aandoeningen kunnen ook de kans op pijn in de grote teen vergroten. Deze aandoeningen kunnen de circulatie en zenuwfunctie in de voeten beïnvloeden, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van pijn en andere voetgerelateerde problemen.
Risicogroepen
Vrouwen
Bepaalde risicogroepen zijn meer vatbaar voor pijn in de grote teen. Vrouwen lopen een hoger risico op het ontwikkelen van pijnlijke aandoeningen zoals hallux valgus, vooral naarmate ze ouder worden. Dit kan worden beïnvloed door factoren zoals hormonale veranderingen en het gebruik van slecht passend schoeisel.
Ouderen
Ouderen vormen ook een risicogroep. De kans op degeneratieve aandoeningen neemt toe met de leeftijd, wat leidt tot een verhoogde prevalentie van aandoeningen die pijn in de grote teen veroorzaken. Het is van essentieel belang om deze populatie te screenen op voetgezondheidsproblemen en hen te voorzien van passende zorg en behandeling.
Atleten en actieve personen
Atleten en actieve personen zijn ook vatbaar voor pijn in de grote teen, vooral als gevolg van overbelasting of blessures. Sporten die veel druk op de voeten uitoefenen, zoals hardlopen of voetbal, kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van pijn in de grote teen. Het is belangrijk om bewustzijn te creëren over blessurepreventie en het belang van de juiste techniek en schoeisel.
Personen met obesitas
Personen met obesitas lopen ook een hoger risico op pijn in de grote teen, aangezien het extra gewicht de druk op de voet verhoogt. Het bevorderen van een gezonde levensstijl en gewichtsbeheersing kan helpen bij het verminderen van het risico op pijn in de grote teen.
Personen met een geschiedenis van voetletsels
Ten slotte hebben mensen met een geschiedenis van voetletsels een verhoogd risico op het ontwikkelen van pijn in de grote teen. Het is cruciaal om deze populatie bewust te maken van de noodzaak van preventie en het zoeken naar medische hulp bij aanhoudende pijn of ongemak.
Geassocieerde symptomen
Zwelling en ontsteking
Bij pijn in de grote teen kunnen patiënten vaak ook symptomen van zwelling en ontsteking ervaren. Deze geassocieerde symptomen kunnen optreden als gevolg van overbelasting, letsel of onderliggende aandoeningen zoals artritis. De ontsteking kan leiden tot een zichtbaar gezwollen teen en kan gepaard gaan met roodheid en warmte in het getroffen gebied.
Beperkte bewegingsvrijheid
Patiënten kunnen ook beperkt zijn in hun bewegingsvrijheid. Deze beperking kan variëren van een milde stijfheid tot ernstige pijn bij het bewegen van de grote teen. Dit kan het moeilijk maken om dagelijkse activiteiten uit te voeren, zoals lopen of staan. De mate van beperking kan ook fluctueren, afhankelijk van de oorzaak van de pijn.
Veranderingen in de loop
Veranderingen in de loop kunnen een ander geassocieerd symptoom zijn. Patiënten kunnen hun gang patroon aanpassen om de pijn in de grote teen te vermijden, wat kan leiden tot een ongelijke verdeling van het gewicht over de voeten. Dit kan op zijn beurt leiden tot verdere klachten in andere delen van de voeten, benen of zelfs de rug.
Pijn tijdens activiteiten
Veel patiënten melden dat ze pijn ervaren tijdens activiteiten die druk uitoefenen op de grote teen, zoals hardlopen, springen of zelfs langdurig staan. Deze activiteit-gerelateerde pijn kan verergeren naarmate de intensiteit of duur van de activiteit toeneemt.
Tingeling of gevoelloosheid
Sommige patiënten kunnen tingeling of een gevoelloos gevoel in de grote teen of de omliggende gebieden ervaren. Dit kan wijzen op zenuwcompressie of irritatie, wat kan optreden bij aandoeningen zoals Morton-neuroma of andere neuropathieën. Het is belangrijk om deze symptomen te monitoren, omdat ze kunnen wijzen op een ernstiger probleem.
Alarmsymptomen
Intense, plotselinge pijn
Een van de belangrijkste alarmsymptomen is intense, plotselinge pijn in de grote teen. Dit kan wijzen op een acute aandoening zoals jicht of een breuk. Patiënten dienen onmiddellijk medische hulp in te schakelen als ze deze symptomen ervaren, vooral als de pijn zo hevig is dat het normale activiteiten belemmert.
Ernstige zwelling en roodheid
Ernstige zwelling en roodheid rondom de grote teen zijn ook alarmsymptomen die niet genegeerd mogen worden. Dit kan duiden op een infectie of een acute ontsteking die onmiddellijke behandeling vereist. Als de zwelling gepaard gaat met koorts of algemene malaise, is het belangrijk om snel medische hulp te zoeken.
Verlies van functie
Een verlies van functie of bewegingsvrijheid van de grote teen kan ook een alarmsymptoom zijn. Dit kan het gevolg zijn van een ernstige blessure of een acute aandoening zoals een peesruptuur. Als de patiënt niet in staat is om de teen te bewegen of als er zichtbare misvorming is, is het essentieel om onmiddellijk een zorgverlener te raadplegen.
Koorts of systemische symptomen
De aanwezigheid van koorts of andere systemische symptomen zoals koude rillingen, zweten of algemene malaise kan ook duiden op een infectie of een ernstigere aandoening die behandeling vereist. Dit kan samen met de pijn in de grote teen wijzen op een onderliggende infectie die dringend behandeld moet worden.
Kleurveranderingen in de teen
Kleurveranderingen in de grote teen, zoals blanchering of blauwheid, kunnen ook alarmsymptomen zijn. Deze veranderingen kunnen duiden op een verminderde bloedtoevoer of een andere ernstige aandoening. Patiënten met deze symptomen moeten onmiddellijk medische evaluatie krijgen om mogelijke complicaties te voorkomen.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De arts zal eerst de medische geschiedenis van de patiënt doornemen, inclusief symptomen, levensstijl, medicatiegebruik en recente blessures. Vervolgens voert hij een lichamelijk onderzoek uit waarbij hij de grote teen en de omliggende gebieden inspecteert. De arts test ook de flexibiliteit van het MTP-gewricht door de teen langzaam op te tillen en te buigen.
Een bloedonderzoek kan soms nodig zijn /
Bron: Frolicsomepl, Pixabay Diagnostisch onderzoek
Soms is een
röntgenfoto van de grote teen noodzakelijk. Dit
beeldvormend onderzoek helpt de arts bij het beoordelen van de locatie en omvang van eventuele schade of vervormingen. Afhankelijk van de oorzaak van de pijn kunnen aanvullende onderzoeken nodig zijn. Een
bloedonderzoek kan bijvoorbeeld het niveau van urinezuur in het bloed meten, wat helpt bij de diagnose van jicht.
Behandeling
Zelfzorgmaatregelen
- Rust en ontlasting: Vermijd activiteiten die de pijn verergeren en geef de teen voldoende rust.
- IJs: Breng een koud kompres aan op de pijnlijke teen om zwelling en pijn te verminderen. Doe dit in periodes van 15-20 minuten.
- Verhoogde positie: Houd de voet omhoog om zwelling te verminderen, vooral als de pijn wordt veroorzaakt door een blessure of ontsteking.
- Comfortabele schoenen: Draag goed passende, comfortabele schoenen die voldoende ruimte bieden voor de tenen. Vermijd hoge hakken of schoenen met een smalle neus.
Medische behandeling
Medicijnen
- Pijnstillers: Gebruik paracetamol of ibuprofen om pijn en ontsteking te verlichten.
- Jichtaanval: Bij jicht kan de arts colchicine of allopurinol voorschrijven om de urinezuurniveaus te verlagen.
- Antibiotica: Bij een infectie kunnen antibiotica nodig zijn.
Fysiotherapie
Oefeningen en fysiotherapie kunnen helpen bij het verbeteren van de voetfunctie en het verminderen van pijn bij aandoeningen zoals hallux valgus.
Orthopedische hulpmiddelen
Inlegzolen of steunzolen kunnen helpen om de druk op de grote teen te verlichten en de voetpositie te verbeteren.
Chirurgie
Voor ernstige gevallen, zoals een hallux valgus of wanneer andere behandelingen niet effectief zijn, kan een operatie nodig zijn. Dit kan onder andere een
bunionectomie omvatten om de uitlijning van de teen te corrigeren.
Prognose
De prognose voor een pijnlijke grote teen hangt af van de onderliggende oorzaak en de effectiviteit van de behandeling:
- Jicht: Met een juiste behandeling en voedingsaanpassingen kunnen de symptomen goed onder controle worden gehouden en kunnen aanvallen worden verminderd. Regelmatig medisch toezicht is belangrijk om het urinezuurniveau te monitoren.
- Hallux valgus: De prognose na chirurgie is meestal goed, met verbeteringen in pijn en functie. Het herstel kan echter enkele weken duren en een fysiotherapie kan nodig zijn.
- Bursitis: Met rust en ontstekingsremmende behandelingen kunnen de symptomen meestal binnen enkele weken verbeteren. Het vermijden van irriterende factoren is cruciaal voor herstel.
- Infecties: Bij een tijdige en juiste behandeling van infecties is de prognose doorgaans goed, hoewel het herstel kan variëren afhankelijk van de ernst van de infectie en de algehele gezondheid van de patiënt.
Complicaties
Mogelijke complicaties van een pijnlijke grote teen zijn onder andere:
- Chronische pijn: Onbehandelde aandoeningen kunnen leiden tot chronische pijn en verminderde functionaliteit van de teen.
- Gewrichtsschade: Langdurige jicht of een onbehandelde hallux valgus kan leiden tot blijvende schade aan de gewrichten en de omliggende weefsels.
- Infecties: Een onbehandelde infectie kan zich verspreiden naar andere delen van de voet of zelfs naar de bloedbaan (sepsis), wat ernstige gezondheidsrisico's met zich mee kan brengen.
- Bewegingsbeperkingen: Ernstige gevallen van hallux valgus of andere aandoeningen kunnen leiden tot blijvende beperkingen in de beweging en het dagelijks functioneren.
- Complicaties na chirurgie: Zoals bij elke operatie kunnen complicaties optreden, waaronder infecties, bloedingen, of een slecht herstel van de voetstructuren.
Het is belangrijk om bij aanhoudende of ernstige pijn aan de grote teen een arts te raadplegen voor een correcte diagnose en een passend behandelplan.
Preventie
Enkele tips voor het voorkomen van pijn in de grote teen zijn:
- Het behouden van een gezond gewicht om overmatige druk op de grote teen te vermijden.
- Het dragen van geschikte schoenen met voldoende teenruimte, en indien nodig, veiligheidsschoenen.
- Regelmatige lichaamsbeweging zonder overbelasting van het MTP-gewricht.
Lees verder