Laryngoscopie: Onderzoek keel, strottenhoofd en stembanden
Bij een laryngoscopie voert een arts een onderzoek uit van de achterkant van de keel om problemen met de keel, de stembanden of het strottenhoofd op te sporen. Dit gebeurt met behulp van een speciaal instrument, de “laryngoscoop”. Er zijn twee hoofdsoorten laryngoscopie: directe en indirecte. Elke techniek maakt gebruik van verschillende instrumenten en heeft specifieke toepassingen en voordelen. Een directe laryngoscopie vindt meestal plaats in een operatiekamer, terwijl een indirecte laryngoscopie vaak in een poliklinische ruimte wordt uitgevoerd.- Indicaties voor onderzoek van keel, stembanden en strottenhoofd
- Diagnose van strottenhoofdproblemen
- Biopsie
- Tegenindicaties voor het onderzoek van het strottenhoofd
- Technieken en instrumenten voor laryngoscopie
- Directe laryngoscopie: gedetailleerd onderzoek
- Indirecte laryngoscopie: sneller en minder invasief
- Voorbereiding op een laryngoscopie: Geen voedsel nuttigen
- Soorten laryngoscopie: Indirecte en directe
- Indirecte laryngoscopie
- Directe laryngoscopie
- Resultaten van het onderzoek
- Normale resultaten
- Abnormale resultaten
- Risico’s en bijwerkingen
- Nabehandeling en nazorg
- Alternatieve diagnostische methoden
- Complicaties en risico's van laryngoscopie
- Luchtwegobstructie
- Bloedingen
- Infecties
- Laryngoscopie bij kinderen
- Kinderen onder narcose
- Risico’s van lokale anesthesie
- Beoordeling van de keel bij jonge kinderen
- Laryngoscopie bij patiënten met specifieke aandoeningen
- Patiënten met hart- of longziekten
- Patiënten met bloedingsstoornissen
- Patiënten met allergieën of overgevoeligheid
- Herstel na laryngoscopie
- Rust voor de stembanden
- Voorkomen van infecties
- Opvolging en controle
- Laryngoscopie en de rol van de arts
- Patiëntvoorlichting
- Opleiding en ervaring van de arts
- Multidisciplinaire benadering
- Praktische tips voor het omgaan met een laryngoscopie
- Bereid je goed voor op de laryngoscopie
- Verzorg je keel goed na de laryngoscopie
- Rust uit en geef je lichaam de tijd om te herstellen
- Vraag steun aan je omgeving
- Misvattingen rond Laryngoscopie
- Laryngoscopie is altijd een pijnlijke procedure
- Je hebt altijd een algemene verdoving nodig bij laryngoscopie
- Laryngoscopie is alleen nodig bij ernstige keelklachten
- Laryngoscopie veroorzaakt ernstige schade aan de stembanden
- Na een laryngoscopie kun je niet meer normaal spreken
- Laryngoscopie is altijd een langdurige procedure
- Laryngoscopie is alleen nuttig voor het vaststellen van kanker
Indicaties voor onderzoek van keel, stembanden en strottenhoofd
Diagnose van strottenhoofdproblemen
De arts kan laryngoscopie gebruiken om een breed scala aan aandoeningen van de keel en het strottenhoofd te diagnosticeren. Dit onderzoek is nuttig bij patiënten met:- ademhalingsproblemen (zoals een luidruchtige ademhaling = stridor)
- chronische hoest
- Langdurige bovenste luchtwegproblemen, vooral bij rokers
- Een massa in het hoofd of de nek met mogelijke tekenen van kanker
- slechte adem (halitose) die niet weggaat
- Het gevoel dat er iets vastzit in de keel
- ophoesten van bloed
- keelpijn die niet verdwijnt
- Moeite met slikken (dysfagie)
- oorpijn die niet verdwijnt
- Stemproblemen die langer dan drie weken aanhouden, zoals heesheid, een zwakke stem, een schorre stem of het verlies van stem
Biopsie
Een directe laryngoscopie kan ook worden gebruikt voor een biopsie van het keelweefsel. Hierbij wordt een weefselmonster genomen en microscopisch onderzocht om eventuele afwijkingen te detecteren. Deze techniek stelt de arts ook in staat om een (vreemd) object uit de luchtwegen te verwijderen dat obstructie veroorzaakt.Tegenindicaties voor het onderzoek van het strottenhoofd
Een indirecte laryngoscopie is niet geschikt voor zuigelingen of zeer jonge kinderen. Ook bij een acute epiglottitis (levensbedreigende ontsteking van het strotklepje) is dit onderzoek niet aangewezen. Bovendien moet de patiënt in staat zijn om zijn mond voldoende te openen voor het onderzoek.Technieken en instrumenten voor laryngoscopie
Laryngoscopie is een belangrijk diagnostisch onderzoek dat artsen helpt bij het beoordelen van de keel, het strottenhoofd en de stembanden. De procedure maakt gebruik van geavanceerde instrumenten en technieken die variëren afhankelijk van de specifieke situatie van de patiënt en het gewenste resultaat.Directe laryngoscopie: gedetailleerd onderzoek
Bij een directe laryngoscopie wordt een laryngoscoop via de mond of via een kleine opening in de keel ingebracht. Dit type laryngoscopie biedt de arts een gedetailleerd zicht op de keel en stembanden, wat vooral nuttig is voor het onderzoeken van tumoren, infecties of andere structurele afwijkingen. Het instrument wordt vaak gebruikt in een operatiekamer, onder lokale of algehele anesthesie, afhankelijk van de complexiteit van het onderzoek. Dit type onderzoek maakt het mogelijk om problemen nauwkeurig te beoordelen en direct therapeutische maatregelen te nemen, zoals het verwijderen van tumoren of het nemen van biopsieën. De arts heeft hierbij een duidelijk overzicht van de keelstructuren, wat essentieel is bij het stellen van een diagnose bij ernstige aandoeningen.Indirecte laryngoscopie: sneller en minder invasief
De indirecte laryngoscopie is een minder ingrijpende procedure die meestal in een poliklinische setting wordt uitgevoerd. Bij deze methode wordt een spiegel of een flexibele laryngoscoop via de neus in de keel geplaatst, waarmee de arts het strottenhoofd en de stembanden kan inspecteren. Hoewel de beelden bij deze techniek minder gedetailleerd zijn dan bij de directe laryngoscopie, is deze methode effectief voor het vaststellen van veelvoorkomende aandoeningen, zoals ontstekingen of kleine irritaties van het slijmvlies. Het voordeel van indirecte laryngoscopie is dat het minder belastend is voor de patiënt, vaak geen anesthesie nodig heeft en snel kan worden uitgevoerd. Dit maakt het een populaire keuze voor routinematige onderzoeken bij patiënten die lichte symptomen vertonen.Voorbereiding op een laryngoscopie: Geen voedsel nuttigen
Bij een indirecte laryngoscopie, die vaak poliklinisch wordt uitgevoerd, mag de patiënt na het onderzoek naar huis. De procedure duurt meestal tussen de vijftien minuten en een uur, afhankelijk van de patiënt en het type onderzoek. De patiënt dient op de dag van het onderzoek nuchter te zijn (geen voedsel of drinken) om complicaties te verminderen en de onderzoeksresultaten te verbeteren. Het dragen van losse kleding is aanbevolen, en de patiënt moet eventuele brillen verwijderen voordat het onderzoek begint.Soorten laryngoscopie: Indirecte en directe
De arts kan kiezen tussen twee verschillende soorten laryngoscopieën: indirecte en directe.Indirecte laryngoscopie
SpiegelonderzoekBij een indirecte laryngoscopie gebruikt de arts een kleine spiegel om de achterkant van de keel te bekijken. Een lichtstraal wordt op de spiegel gericht om de keel en stembanden zichtbaar te maken. Dit eenvoudige onderzoek gebeurt terwijl de patiënt wakker is, hoewel een lokaal verdovend middel aan de achterkant van de keel kan worden toegediend. Dit type laryngoscopie is minder geschikt voor kinderen jonger dan zes à zeven jaar en voor patiënten die gevoelig zijn voor kokhalzen (kokhalzen).
Glasvezel laryngoscopie
Ook wel bekend als “fiberlaryngoscopie”, maakt gebruik van een flexibele telescoop die via een van de neusgaten naar de keel wordt ingebracht. Dit is de meest gebruikte methode voor het onderzoeken van het strottenhoofd. De arts gebruikt deze techniek om de stembanden beter te onderzoeken tijdens de stemproductie. Ook hierbij blijft de patiënt wakker en wordt een verdovend middel in de neus toegediend. Dit onderzoek duurt meestal minder dan één minuut en kan ook bij jongere kinderen worden uitgevoerd. De patiënt voelt vaak een druk in de keel, vergelijkbaar met het gevoel dat men moet niezen.
Directe laryngoscopie
De directe laryngoscopie maakt gebruik van een laryngoscoop, een buisvormig instrument dat kan zijn flexibel of star. De arts plaatst dit instrument in de achterkant van de keel om dieper te kijken en eventuele vreemde voorwerpen te verwijderen of een biopsie uit te voeren. Meestal wordt een stijve laryngoscoop gebruikt. De patiënt ontvangt een algemene verdoving en slaapt tijdens de procedure om pijn te voorkomen. De patiënt ligt op zijn rug, en het onderzoek duurt doorgaans tussen de vijftien en dertig minuten.Resultaten van het onderzoek
Normale resultaten
Bij een normaal resultaat van de laryngoscopie vertonen de keel, het strottenhoofd en de stembanden geen afwijkingen.Abnormale resultaten
Abnormale bevindingen kunnen onder meer het volgende omvatten:- Dunner wordende spieren en weefsels in het strottenhoofd (presbylaryngis)
- Ontsteking in de keel
- Kanker van de keel of het strottenhoofd
- Knobbeltjes op de stembanden
- Poliepen (goedaardige knobbeltjes) op het strottenhoofd
- Zure reflux die roodheid en zwelling van de stembanden veroorzaakt
Risico’s en bijwerkingen
Hoewel laryngoscopie doorgaans veilig is, kunnen er enkele risico’s en bijwerkingen optreden, afhankelijk van het type onderzoek. Mogelijke complicaties zijn:- Allergische reacties op anesthesie, wat kan leiden tot ademhalingsproblemen en hartproblemen
- Grote bloeding
- Infectie
- Letsel aan de tong of lippen
- Neusbloedingen
- Spasme (krampen) van de stembanden, wat ademhalingsproblemen kan veroorzaken
- Zweren in het slijmvlies van de mond of keel
Nabehandeling en nazorg
Na de laryngoscopie is het belangrijk om de instructies van de arts op te volgen. Patiënten wordt vaak aangeraden om de eerste uren na het onderzoek rustig aan te doen, vooral als een verdoving is toegepast. Het kan zijn dat de arts bepaalde dieetbeperkingen voorschrijft of medicijnen aanbeveelt om pijn en ongemak te verlichten. Indien een biopsie is uitgevoerd, worden de resultaten meestal binnen enkele weken besproken.Alternatieve diagnostische methoden
In gevallen waarbij laryngoscopie niet mogelijk of onvoldoende is, kunnen andere diagnostische technieken worden gebruikt:- CT-scan van de keel en het strottenhoofd
- MRI-scan voor gedetailleerde beelden van de weefsels
- Echoscoop voor het visualiseren van zachte weefsels
- Endoscopie met een flexibele endoscoop voor het bekijken van moeilijk bereikbare gebieden
Complicaties en risico's van laryngoscopie
Hoewel laryngoscopie doorgaans een veilige procedure is, kunnen er verschillende complicaties optreden. Het is belangrijk dat patiënten op de hoogte zijn van deze risico's, zodat ze de juiste stappen kunnen ondernemen om complicaties te voorkomen of tijdig te signaleren.Luchtwegobstructie
In zeldzame gevallen kan de procedure leiden tot tijdelijke obstructie van de luchtwegen, vooral als de laryngoscoop te ver wordt ingebracht of als de patiënt een sterke reactie vertoont op de instrumenten. Dit kan resulteren in ademhalingsmoeilijkheden, die snel moeten worden behandeld door de arts. Dit risico is hoger bij patiënten met reeds bestaande luchtwegproblemen, zoals astma of COPD.Bloedingen
Na een laryngoscopie kunnen er kleine bloedingen optreden, vooral als er een biopsie is uitgevoerd of als er sprake is van een inflammatoire aandoening. Hoewel deze bloedingen meestal mild zijn, kunnen ze in zeldzame gevallen ernstiger zijn, vooral als de bloedvaten in het keelgebied worden aangetast. Het is belangrijk om de arts onmiddellijk op de hoogte te stellen van eventuele ongewone bloeding of zwelling na de procedure.Infecties
Zoals bij elke medische procedure, bestaat er een risico op infecties, vooral als er een incisie is gemaakt of weefsel is verwijderd. De keel is gevoelig voor bacteriële infecties, en hoewel de kans klein is, moeten patiënten letten op tekenen van infectie zoals koorts, pijn of roodheid in de keel. Antibiotische therapie kan nodig zijn om infecties te behandelen en complicaties te voorkomen.Laryngoscopie bij kinderen
Laryngoscopie kan ook worden uitgevoerd bij kinderen, vooral wanneer er zorgen zijn over ademhalingsproblemen, stemveranderingen of andere keelproblemen. Het proces verschilt echter van dat bij volwassenen, omdat kinderen vaak meer angstig kunnen zijn en de procedure meer zorg en planning vereist.Kinderen onder narcose
In veel gevallen wordt laryngoscopie bij kinderen uitgevoerd onder algemene anesthesie om ervoor te zorgen dat ze stil blijven liggen en niet in paniek raken. Het gebruik van narcose vereist een zorgvuldige evaluatie van de gezondheid van het kind om mogelijke risico's, zoals allergische reacties of ademhalingsproblemen, te voorkomen.Risico’s van lokale anesthesie
Bij kinderen kan een lokale anesthesie ook worden gebruikt, maar dit brengt andere uitdagingen met zich mee. Kinderen kunnen moeilijk stil blijven liggen en kunnen angstig worden, wat de procedure bemoeilijkt. De arts zal ervoor zorgen dat de lokale anesthesie correct wordt toegediend om de pijn te minimaliseren en de veiligheid van het kind te waarborgen.Beoordeling van de keel bij jonge kinderen
De anatomie van de keel van een kind verschilt van die van een volwassene, wat de uitvoering van de laryngoscopie kan bemoeilijken. De arts moet extra voorzichtig zijn bij het gebruik van instrumenten en bij het bepalen van de juiste benadering om schade aan gevoelige structuren te voorkomen. Desondanks kan het een effectieve manier zijn om onderliggende aandoeningen zoals laryngomalacie of andere structurele afwijkingen in de luchtwegen te identificeren.Laryngoscopie bij patiënten met specifieke aandoeningen
Patiënten met bepaalde medische aandoeningen kunnen extra zorg nodig hebben tijdens laryngoscopie. Het is van essentieel belang dat de arts op de hoogte is van de medische geschiedenis van de patiënt om complicaties te voorkomen en de procedure aan te passen aan de behoeften van de patiënt.Patiënten met hart- of longziekten
Bij patiënten met hart- of longziekten is er een verhoogd risico op complicaties, zoals ademhalingsproblemen of hartinspanningen, tijdens of na de procedure. De arts zal de patiënt mogelijk stabiliseren voordat de procedure wordt uitgevoerd en zal extra voorzorgsmaatregelen nemen om het risico op hart- of ademhalingsfalen te minimaliseren. Dit kan onder meer het gebruik van een lagere dosis sedatie of anesthesie omvatten om de belasting op het hart en de longen te verminderen.Patiënten met bloedingsstoornissen
Bij patiënten met bloedingsstoornissen, zoals hemofilie, moet extra voorzichtigheid worden betracht, vooral als er een biopsie of chirurgische ingreep wordt uitgevoerd. De arts kan besluiten om bloedverdunnende medicijnen tijdelijk stop te zetten of de procedure aan te passen om overmatig bloeden te voorkomen. Het kan ook nodig zijn om bloedtransfusies te plannen of bloedingsfactoren toe te dienen tijdens de procedure.Patiënten met allergieën of overgevoeligheid
Allergieën voor medicijnen, vooral voor anesthesie, kunnen de veiligheid van de laryngoscopie beïnvloeden. Het is van essentieel belang dat de patiënt zijn arts informeert over allergieën of overgevoeligheden, zodat de juiste anesthetica en andere medicijnen kunnen worden gekozen om ongewenste reacties te voorkomen. In sommige gevallen kan de arts alternatieve methoden aanbevelen om de procedure veiliger uit te voeren.Herstel na laryngoscopie
Na een laryngoscopie is het belangrijk dat patiënten goed herstellen en de juiste zorg krijgen om complicaties te voorkomen. De arts zal gedetailleerde instructies geven over wat te doen en wat te vermijden tijdens de herstelperiode.Rust voor de stembanden
Na de procedure kan het nodig zijn om de stembanden rust te geven, vooral als de patiënt last heeft van keelpijn of heesheid. Dit betekent dat de patiënt mogelijk gedurende enkele dagen moet vermijden om te praten, fluisteren of schreeuwen. Het geven van rust aan de stembanden kan helpen om het genezingsproces te versnellen en verdere irritatie te voorkomen.Voorkomen van infecties
Het is belangrijk om de keel schoon te houden na de procedure en aandacht te besteden aan tekenen van infectie, zoals koorts, pijn of zwelling. De arts kan antibiotica voorschrijven als er een risico op infectie bestaat, vooral als er weefsel is verwijderd of als er een chirurgische ingreep is uitgevoerd tijdens de laryngoscopie.Opvolging en controle
In sommige gevallen is het nodig om na de laryngoscopie een opvolging te plannen om de voortgang van het herstel te controleren en te zorgen dat de aandoening die werd onderzocht, goed wordt behandeld. Dit kan variëren van een routinematig onderzoek tot verdere diagnostische tests, afhankelijk van de bevindingen van de laryngoscopie en de ernst van de aandoening.Laryngoscopie en de rol van de arts
De arts speelt een cruciale rol in het succes van de laryngoscopie. Van de evaluatie van de symptomen van de patiënt tot het uitvoeren van het onderzoek en het opstellen van een behandelplan, de arts moet goed geïnformeerd zijn en de juiste technieken toepassen om het onderzoek effectief uit te voeren.Patiëntvoorlichting
Een belangrijk aspect van de zorg is de voorlichting van de patiënt. De arts moet duidelijk uitleggen wat de procedure inhoudt, wat de patiënt kan verwachten en hoe ze zich moeten voorbereiden. Goede communicatie helpt de patiënt om zich op zijn gemak te voelen en vermindert angst voor de procedure.Opleiding en ervaring van de arts
Het succes van een laryngoscopie hangt sterk af van de ervaring en training van de arts. Artsen die gespecialiseerd zijn in KNO (keel-, neus- en oorheelkunde) hebben uitgebreide kennis en ervaring met het uitvoeren van laryngoscopieën en het interpreteren van de resultaten. Regelmatige training en up-to-date kennis van de nieuwste technieken zijn essentieel voor het verkrijgen van nauwkeurige bevindingen en het bieden van de beste zorg aan de patiënt.Multidisciplinaire benadering
In gevallen van complexe keel- of stemproblemen kan een multidisciplinaire benadering nodig zijn, waarbij de arts samenwerkt met andere specialisten, zoals logopedisten, longartsen of oncologen. Deze samenwerking zorgt voor een alomvattend behandelplan en verbetert de kans op herstel en succesvolle behandeling van de onderliggende aandoening.Praktische tips voor het omgaan met een laryngoscopie
Een laryngoscopie kan een spannende ervaring zijn, maar door je goed voor te bereiden en na te denken over je herstel, kun je de procedure en het herstelproces soepeler laten verlopen. Zowel jij als je omgeving kunnen een verschil maken in hoe comfortabel je hiermee omgaat.Bereid je goed voor op de laryngoscopie
Een goede voorbereiding begint met duidelijke communicatie. Vraag je arts of verpleegkundige wat je kunt verwachten tijdens de procedure en welke instructies je vooraf moet volgen. Het kan zijn dat je bijvoorbeeld nuchter moet blijven, dus zorg ervoor dat je op de hoogte bent van wat wel en niet mag op de dag van de laryngoscopie.Als je rookt, overweeg dan te stoppen, al is het tijdelijk. Roken kan je mond en keel irriteren, wat het ongemak tijdens en na de procedure kan verergeren. Bespreek met je arts of er manieren zijn om dit proces te vergemakkelijken, zoals nicotinepleisters of andere hulpmiddelen.
Probeer daarnaast te ontspannen en je voor te bereiden op een licht ongemakkelijk gevoel tijdens de procedure. Als je zenuwachtig bent, kan het helpen om ontspanningsoefeningen te doen, zoals ademhalingstechnieken.
Verzorg je keel goed na de laryngoscopie
Na de laryngoscopie kun je last hebben van een geïrriteerde keel of lichte pijn. Het is belangrijk om dit niet te negeren en je keel de juiste verzorging te geven. Drink koude dranken om de zwelling te verminderen en pijn te verzachten. Vermijd hete dranken en pittig voedsel, omdat dit de irritatie kan verergeren. Zacht voedsel, zoals yoghurt of appelmoes, kan ook prettig zijn om te eten als slikken lastig is.Let op signalen die kunnen wijzen op complicaties. Als je merkt dat je keel na enkele dagen nog steeds erg pijnlijk is, of als je moeite hebt met slikken, neem dan contact op met je arts. Ook bloed ophoesten of ademhalingsproblemen zijn redenen om direct medische hulp te zoeken.
Rust uit en geef je lichaam de tijd om te herstellen
Rust nemen is essentieel na een laryngoscopie, vooral als je een verdoving hebt gehad. Geef je lichaam de tijd om te herstellen door voldoende te slapen en fysieke inspanning te vermijden. Je keel heeft tijd nodig om weer volledig te genezen, dus wees geduldig en vermijd overmatig praten of schreeuwen.Als je merkt dat je stem tijdelijk anders klinkt of dat je moeite hebt met praten, forceer dan niets. Gebruik dit moment om je stem rust te geven. De irritatie verdwijnt meestal vanzelf binnen enkele dagen. Als dit niet het geval is, laat je arts dit dan controleren.
