Strottenhoofdkanker: Symptomen van keelpijn en oorpijn

Jaarlijks ontvangen enkele honderden Nederlanders de diagnose strottenhoofdkanker. Strottenhoofdkanker, ook wel bekend als larynxkanker of larynxcarcinoom, betreft een kwaadaardige aandoening waarbij kankercellen ontstaan in de weefsels van het strottenhoofd. De symptomen omvatten vaak keelpijn en oorpijn. Om strottenhoofdkanker te diagnosticeren en het kankerstadium vast te stellen, ondergaat de patiënt een reeks onderzoeken. De behandeling bestaat meestal uit een combinatie van radiotherapie, chirurgie en chemotherapie. De vooruitzichten zijn over het algemeen goed, vooral wanneer de diagnose in een vroeg stadium wordt gesteld. Indien onbehandeld, kunnen echter levensbedreigende complicaties optreden.

• Oorzaken van strottenhoofdkanker
• Risicofactoren voor strottenhoofdkanker
• Symptomen: Keelpijn en oorpijn
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Chemotherapie, radiotherapie en/of chirurgie
• Prognose
• Preventie
• Complicaties

Oorzaken van strottenhoofdkanker

Strottenhoofdkanker ontstaat door veranderingen in de cellen van het strottenhoofd, hoewel de exacte oorzaken van deze veranderingen vaak onbekend zijn. Abnormale cellen beginnen ongecontroleerd te groeien en zich te delen, wat leidt tot de vorming van een tumor in het strottenhoofd. Deze vorm van kanker is een subtype van hoofd- en halskanker en komt vaak voor in de plaveiselcellen, de dunne, platte epitheelcellen die het binnenste van het strottenhoofd bekleden.

Risicofactoren voor strottenhoofdkanker

Roken en overmatig alcoholgebruik verhogen het risico op het ontwikkelen van strottenhoofdkanker. Personen boven de zestig jaar hebben een verhoogd risico, en mannen worden ongeveer vier keer vaker getroffen dan vrouwen. Bij vrouwen verschijnen de symptomen vaak vijf tot tien jaar eerder dan bij mannen. Een familiegeschiedenis van strottenhoofdkanker verhoogt ook het risico op deze ziekte. Blootstelling aan radioactieve straling in het hoofd- en halsgebied kan de kans op een kwaadaardige tumor in het strottenhoofd verhogen. Ongezonde voeding, met name een dieet rijk aan rood vlees, verwerkte voedingsmiddelen en gefrituurd voedsel, draagt ook bij aan het verhoogde risico. Infectie met het humaan papillomavirus kan ook leiden tot larynxcarcinoom. Verder kunnen blootstelling aan bepaalde chemische stoffen en materialen bijdragen aan het ontstaan van deze vorm van kanker. Voorbeelden van dergelijke stoffen zijn:

• asbest
• formaldehyde (een chemische stof die voorkomt in veel industriële processen, zoals de productie van verf en cosmetica)
• isopropylalcohol (vaak gebruikt als reinigingsmiddel)
• nikkel
• steenkool- of houtstof
• verfdampen of dieseldampen
• zwavelzuurdampen

Symptomen: Keelpijn en oorpijn

Kenmerkende symptomen

Strottenhoofdkanker wordt vaak gekenmerkt door de volgende symptomen:

• Aanhoudend hoesten
• Aanhoudende keelpijn
• Ademhalingsproblemen (in ernstige gevallen)
• Een knobbel of zwelling in de nek of keel
• Verandering of heesheid in de stem
• Oorpijn
• Moeite met slikken (dysfagie) of pijn bij het slikken (odynofagie)

Andere symptomen

Andere symptomen die minder vaak optreden zijn:

• Bloederig sputum (slijm)
• Een gevoel dat er iets vastzit in de keel
• Een piepende ademhaling (stridor)
• Een slechte adem (halitose)
• Kortademigheid
• Onverklaarbaar gewichtsverlies
• Ophoesten van bloed of vast materiaal
• Vermoeidheid / kankervermoeidheid

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Tijdens een lichamelijk onderzoek kan de arts abnormale gebieden of gezwollen lymfeklieren in de keel en nek opmerken. De arts zal de mond en keel onderzoeken door deze met een kleine spiegel en licht (keelspiegelen) te bekijken en te betasten met een handschoen.

Diagnostisch onderzoek

Om strottenhoofdkanker te diagnosticeren, andere aandoeningen uit te sluiten en het kankerstadium te bepalen, worden verschillende onderzoeken uitgevoerd.

Bariumsliktest
Een bariumsliktest helpt de arts om eventuele problemen in de slokdarm en maag te identificeren door middel van röntgenbeelden van deze gebieden.

Biopsie
Bij een biopsie worden verdachte cellen of weefsels verwijderd om onder een microscoop te worden onderzocht door een patholoog. Deze kan bepalen of er sprake is van kanker door het biopt, dat kan worden verkregen via een nasoscopie (inwendig kijkonderzoek van de neus), een laryngoscopie (inwendig kijkonderzoek van de keel, het strottenhoofd en de stembanden), een bronchoscopie (inwendig kijkonderzoek van de luchtwegen) en/of een gastroscopie (inwendig kijkonderzoek van de slokdarm en maag).

Botscan
Een botscan is nodig om te controleren op de aanwezigheid van kankercellen in de botten. Hierbij wordt een kleine hoeveelheid radioactief materiaal geïnjecteerd, dat zich door de bloedbaan naar de botten verspreidt en daar wordt opgevangen.

CT-scan
Een CT-scan maakt gedetailleerde foto's van het lichaam vanuit verschillende hoeken, wat helpt bij het bepalen van het kankerstadium.

MRI-scan
Een MRI-scan maakt gebruik van magneten, radiogolven en een computer om gedetailleerde afbeeldingen van specifieke lichaamsdelen te verkrijgen.

PET-scan
Een PET-scan is nuttig voor het opsporen van kwaadaardige tumorcellen in het lichaam. Hierbij wordt een kleine hoeveelheid radioactief glucose in een ader geïnjecteerd. De PET-scanner draait rond het lichaam en maakt beelden van de gebieden waar glucose wordt gebruikt, waarbij kwaadaardige tumorcellen duidelijker zichtbaar zijn omdat ze meer glucose verbruiken dan normale cellen.

Behandeling: Chemotherapie, radiotherapie en/of chirurgie

De behandeling van strottenhoofdkanker bestaat vaak uit een combinatie van radiotherapie, chirurgie en chemotherapie. Bij een vroege diagnose kan radiotherapie of een operatie worden ingezet om de kankercellen uit het strottenhoofd te verwijderen. Bij een gevorderd kankerstadium kan een combinatie van chirurgie, radiotherapie en chemotherapie nodig zijn. Tijdens een operatie kan een deel van of het gehele strottenhoofd (laryngectomie) worden verwijderd, wat invloed heeft op het vermogen om te spreken en te ademen op de gebruikelijke manier. Na de operatie kan een permanente opening in de nek (stoma) worden aangebracht, en de patiënt kan logopedie nodig hebben om opnieuw te leren spreken met behulp van een implantaat of een elektrisch apparaat. Na de behandeling is regelmatige en zorgvuldige opvolging door de arts cruciaal.

Prognose

De prognose van strottenhoofdkanker is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de algemene gezondheid van de patiënt, de leeftijd, de locatie en grootte van de tumor, het geslacht en het stadium van de ziekte. Een vroege diagnose en tijdige behandeling verbeteren meestal de prognose en verkleinen de kans op complicaties. Over het algemeen zijn de vooruitzichten goed wanneer de kanker in een vroeg stadium wordt ontdekt en behandeld.

Preventie

Het stoppen met roken en het verminderen van alcoholgebruik zijn cruciale stappen om het risico op strottenhoofdkanker te verlagen. Een dieet gebaseerd op mediterrane voedingsprincipes, rijk aan groenten en fruit, kan ook bijdragen aan een verminderd risico. Het is ook belangrijk om regelmatig medische controles te ondergaan als er symptomen zijn die wijzen op mogelijk strottenhoofdkanker.

Complicaties

De tumor kan zich mogelijk verspreiden naar de lymfeklieren in de hals en later naar de longen (longmetastasen) of andere lichaamsdelen. Het is cruciaal om strottenhoofdkanker tijdig te behandelen om het risico op dergelijke complicaties te minimaliseren.

Lees verder

• Keelpijn: Oorzaken van pijn aan keel (pijnlijke keel)
• Hoofd- en halskanker: Soorten, oorzaken en symptomen
• Stembandaandoeningen: Stoornissen aan stembanden
• Kankerpijn: Oorzaken & types pijn en soorten pijnmedicatie
• Slikproblemen (dysfagie): Oorzaken van problemen bij slikken